HET ARCHIEF VAN LUCIUS POMPEIUS NIGER - E-thesis

3.1.6 Wie was de auteur van tekst VII B en hoe komt de tekst in het
archief terecht?
Aangiftes werden opgesteld door professionele scribae, meestal in een snel cursief.
Uitzonderingen kunnen in het algemeen behandeld worden als private kopies 560 . Aangezien
de foto van tekst VII B m.i. op een snel cursief wijst en bovendien de uitgever voor tekst VII B
(net als voor tekst VII A en C) opmerkt dat het om een "documentary hand" gaat 561 , neem ik
aan dat tekst VII A, B en C geen private kopieën zijn die Pompeius Niger genomen had.
Verder denk ik ook niet dat we de originele censusaangifte voor ons hebben, want die draagt
steeds de handtekening van de aangever 562 .
De aantekeningen van de officiële ambtenaren zijn de sleutel tot het bepalen van de aard en
de auteur van tekst VII B. Men kan deze aantekeningen 563 met Bagnall-Frier in het algemeen
op twee manieren verklaren. Ofwel werden deze aangiftes teruggestuurd naar de aangevers
als ontvangstbewijzen ofwel bleven ze na certificatie door de eerste ontvanger in het laagste
niveau van de ambtenarij circuleren om te helpen bij het opstellen van registers 564 . Het feit
dat dit document nagenoeg tesamen met alle andere documenten van het archief van
Pompeius Niger werd aangetroffen, wijst m.i. op de eerste hypothese. Het zou immers een
sterk toeval zijn dat het officiële archief van de gouw waarin de censusaangifte van
Pompeius Niger terechtkwam, in hetzelfde jaar werd aangekocht als het archief van
Pompeius Niger. Ik volg op dat punt de visie van Rathbone, die evenwel op de aard van tekst
VII niet verder ingaat dan de volgende regel "his [sc. Pompeius Niger] apographê, though a
certified copy, …" 565 .
In deze context is het interessant op te merken dat volgens Bagnall-Frier alle aangiftes uit
Arsinoë en een deel van de aangiftes uit de Arsinoïtesdorpjes die gericht zijn aan meerdere
ambtenaren, nooit originele aangiftes zijn en nooit deel uitmaken van de officiële
administratieve archieven of tomoi 566 . Wanneer men aanneemt dat de aangifte in de
Arsinoïtesgouw werd opgesteld (cf. deel 3.1.1.7), versterkt dit mijn hypothese als zou de
560
R.S. BAGNALL - B.W. FRIER (1994), p. 18. Het is met zekerheid geweten dat sommige huishoudens kopies
bezaten van vorige declaraties. Cf. R.S. BAGNALL - B.W. FRIER (1994), p. 20.
561
G.M. PARASSOGLOU (1970), p. 87.
562
R.S. BAGNALL - B.W. FRIER (1994), p. 25. Sommige van de bewaarde aangiftes dragen geen handtekening
van de aangever, maar dat is omdat de onderrand niet bewaard is of omdat de verklaring in kwestie een kopie is
die door de aangever genomen werd. Cf. ibidem.
563
Documenten met officiële aantekeningen vormen een minderheid. Cf. R.S. BAGNALL - B.W. FRIER (1994), p.
26.
564
R.S. BAGNALL - B.W. FRIER (1994), p. 20, 21, 26.
565
D. RATHBONE (2001), p. 109.
566
R.S. BAGNALL - B.W. FRIER (1994), p. 21.
165