HET ARCHIEF VAN LUCIUS POMPEIUS NIGER - E-thesis

. A.4&7/B.11: Voor het systeem van deling van eigendom van huizen en de oorzaken en
gevolgen ervan, cf. D. W. HOBSON (1985), pp. 211, 220-221, 223-224.
r. B.4-5: Hoewel Norsa en Vitelli er zeker van zijn dat er geen punt staat na r. 4-5 178 , plaatst
Rathbone er toch één in zijn uitgave.
r. A.6&10/B.7-8: De waarde van de twee huizen, respectievelijk 400 en 500 sestertiën, is
laag, zeker omdat Niger de waarde van het hele huis (cf. B. 7-8: domum…communem) en
niet van zijn vierde deel geeft. Zes andere eerste-eeuwse huizen uit Oxyrhynchus variëren
volgens Rathbone tussen 530 drachmen en 1500 drachmen 179 en waarschijnlijk rekende
Pompeius Niger zijn drachmen om in sestertiën volgens een ratio van 1:1 180 . Bovendien
leren we uit tekst III dat Pompeius Niger een lening van 400 drachmen kreeg van Didyme,
waarvan hij de intrest afloste door Didyme in één vierde van het huis te laten wonen. Het is
dan ook aannemelijk dat Pompeius de waarde van zijn vierde deel van het huis verklaarde,
eerder dan het volledige huis 181 . De redenen hiervoor zijn onduidelijk 182 .
r. A.10: Rathbone denkt dat dit huis misschien tot de familie van de vrouw van Pompeius
Niger behoort 183 . In se niet onmogelijk, zie ik hier geen enkele aanwijzing voor.
r. B.7: de woorden domum Aegypto geven aan dat Pompeius Niger hier al zijn bezittingen in
Egypte tesamen opnoemt en geen afzonderlijke professiones doet voor bezittingen in andere
gouwen 184 . Uit Aegypto mag niet geconcludeerd worden dat de papyrus in Alexandrië of
buiten Egypte werd geschreven 185 .
178
M. NORSA - G. VITELLI (1934-1937), p. 243.
179
D. RATHBONE (2001), p. 112 verwijst hiervoor naar H.J. DREXHAGE (1991), pp. 84-85. Op p. 84 vinden we
inderdaad prijzen van zes eerste-eeuwse huizen in de Oxyrhynchitische gouw. Er moet wel op gewezen worden
dat de maximumgrens van 1500 drachmen niet door Drexhage zelf bijgetreden wordt. Rathbone vermenigvuldigt
de prijs van een half huis (P. Oxy. XLI 2972, Nemera, Oxyrhynchitische gouw, 72 n. C, 752 drachmen) met twee
om zo de waarde van het hele huis te bekomen. Het is precies voor zo'n werkwijze dat H.J. DREXHAGE (1991),
p. 76 uitdrukkelijk waarschuwt: "Ich scheue mich, die für die Hausteile angegebenen Preise auf ein ganzes Haus
umzurechnen, da die Unwägbarkeiten geradezu 'übermachtig' werden; z. B. können die anderen Teile des
Hauses in einem gänzlich anderen Zustand sein, … " Wanneer men de zes andere huizen overloopt, blijkt een
schatting van het gehele huis van Pompeius Niger op 400 drachmen laag, maar zeker niet onmogelijk te zijn.
Waar Rathbone de minimumgrens van 530 drachmen haalt, is mij ook niet duidelijk uit H.J. DREXHAGE (1991),
p. 84.
180
Ook L. WIERSCHOWSKI (1984), p. 229 opm. 66 stelt dat in de tijd van Tiberius één drachme gelijk is aan ¼
denarius = 1 sestertius.
181
D. RATHBONE (2001), pp. 112-113.
182
Je zou kunnen denken dat hij opzettelijk minder bezit wou aangeven dan hij werkelijk had, zodat hij geen
liturgieën moest bekostigen. Maar in theorie waren veteranen vrijgesteld van liturgieën. Cf. D.
RATHBONE (2001), p. 113 en deel 2.5.1.3.1.
183
D. RATHBONE (2001), p. 105 n. 19.
184
D. RATHBONE (2001), p. 113.
185
U. WILCKEN (1936), p. 77. Cf. M. Chrest. 327 r. 10.
69