HET ARCHIEF VAN LUCIUS POMPEIUS NIGER - E-thesis

3.1.5 Waarom wijkt tekst VII B af van de standaardinhoud van een
censusaangifte?
Bagnall en Frier weten niet precies hoe ze moeten verklaren dat in bepaalde
censusaangiftes eigendom wordt aangegeven waarin geen personen gedeclareerd worden.
Vermoedelijk is het de bedoeling om de regering te verzekeren dat er geen personen
geregistreerd moeten worden buiten diegenen die vermeld worden in de aangifte van de
leden van het huishouden 554 . In onze tekst worden er echter niet alleen in het huis in
Oxyrhynchus geen leden van Pompeius' huishouden gedeclareerd, maar zelfs niemand in de
gehele aangifte.
Even verder stellen Bagnall en Frier dat het onduidelijk is of huizen waarin niemand
geregisteerd wordt werkelijk huizen zijn die leegstaan ofwel dat het landelijke residenties
waren van de inwoners van metropoleis die hun aangiftes aandienden in de metropolis 555 . Bij
Pompeius Niger is geen sprake van een landelijke residentie (het huis ligt in de metropolis
Oxyrhynchus zelf). De hypotheses van de moderne geleerden helpen ons dus niet echt
vooruit.
Ik denk dat Pompeius Niger zijn officiële woonplaats in de Arsinoïtesgouw had en daar dan
ook zijn gezin declareerde. De aangifte die wij hebben is dan een secundaire aangifte,
waarin Pompeius Niger zijn bezittingen aangeeft die hij nog steeds had in zijn geboortestad.
Ten eerste geven Bagnall en Frier uitdrukkelijk aan dat de formule ejn w| / oujdeiv"
[ajpogravfetai] 556 (cf. VII.40: oujdeiº" ajpogravfet(ai)) erop wijst dat de aangever een andere
aangifte heeft ingediend voor zijn domicilie 557 .
Bovendien zijn er andere voorbeelden bekend van personen die woonachtig waren in één
plaats en eigendom bezaten in een ander en die hun aangiftes indienen in de plaats waar ze
wonen 558 . Het blijkt dat in zulke gevallen de aangifte in de plaats waar men niet
gedomicilieerd was (domicilie definieert Bagnall-Frier als de plaats die men in zijn
censusaangifte als domicilie aangeeft, p. 15) een tweede en aanvullende aangifte was en dat
de primaire (waarin men zichzelf en de leden van zijn huishouden aangaf) in de eigenlijke
verblijfplaats werd ingediend 559 .
554
R.S. BAGNALL - B.W. FRIER (1994), p. 14.
555
R.S. BAGNALL - B.W. FRIER (1994), p. 16.
556
I.t.t. ejn w| / katoikw' kaiº ajpogravfomai, die erop wijst dat de aangever zich registreert in zijn eigendom. Cf.
R.S. BAGNALL - B.W. FRIER (1994), p. 23.
557
R.S. BAGNALL - B.W. FRIER (1994), p. 23.
558
R.S. BAGNALL - B.W. FRIER (1994), p. 15.
559
R.S. BAGNALL - B.W. FRIER (1994), p. 15.
164