HET ARCHIEF VAN LUCIUS POMPEIUS NIGER - E-thesis

2.5.2.3.3 Nigers bezittingen in Oxyrhynchus
Zoals hierboven gezegd, kwam Pompeius Niger nog regelmatig in Oxyrhynchus voor
zakelijke aangelegenheden. Het archief licht ons hier relatief goed over in, met name over
het ouderlijk huis waar Niger een vierde deel van erfde in 31 n. C. We volgen nu de
geschiedenis van dit huisdeel van 29 augustus 31 n. C. tot 26 juli 64 n. C.
Op 29 augustus 31 n. C. wordt een erfcontract (tekst I) opgesteld tussen vier broers naar
aanleiding van de dood van hun vader Syros, zoon van Apion. Het huis ligt bij het Sarapeum
in de Hermaiswijk. Pompeius Niger, één van de vier broers, erft een vierde deel van het huis.
In 44 n. C. (tekst III) krijgt Didyme van onze legioenveteraan het vruchtgebruik van "het aan
Lucius toevallende deel van het huis van zijn vader dichtbij het Sarapeum in de stad
Oxyrhynchus in het Hermaiskwartier". De grenzen van het huis worden aangegeven als
volgt: in het zuiden Amois, in het noorden Ischyras, in het westen de publieke straat en in het
oosten de heilige straat van Hermais. In tekst IV (47/8 n. C.) zijn Pompeius, Syros, Apion en
Serapion ieder eigenaar van één vierde huis in Oxyrhynchus. Het huis ligt tussen de huizen
van Ischyras, zoon van Theon en Hamyn, vrijgelatene van Seleukos. De waarde ervan is
400 sestertiën. In tekst VII A, B en C (respectievelijk 60, 62 en 64 n. C.) wordt opnieuw
aangifte gedaan van het huisdeel dat Pompeius Niger in 31 n. C. erfde van zijn vader. In VII
A wordt niets gezegd over de personen met wie Pompeius Niger mogelijk dit huis in
gemeenschap bewoonde, in VII C wel. Daar zegt Niger dat hij samen met Teseuris, de
dochter van zijn broer Apion, en met anderen dit huis registreert voor de provinciale census.
Blijkens tekst IV is er nog een huis in Oxyrhynchus waar Pompeius Niger mede-eigenaar van
is. In IV.A.10-14 wordt immers aangegeven dat Pompeius Niger eigenaar is van één derde
deel van een huis dat hij tesamen bezit met Didymus, Apollonius en Hatrion (alledrie zonen
van Hatrion) en met vader Hatrion zelf. Het huis ligt tussen de huizen van Apollonius, zoon
van Apollonius en Ctesas, zoon van Ctesas. De waarde ervan is 500 sestertiën.
2.5.2.3.4 Werden de privileges van Pompeius Niger gerespecteerd?
Hierboven wezen we er reeds op dat veteranen niet of bijna niet onderworpen waren aan de
jurisdictie van lokale magistraten. In dat opzicht is het vreemd dat Pompeius Niger in tekst VI
een beroep doet op een strategos, een lokale ambtenaar, om schadevergoeding te
verkrijgen. Het kan een aanwijzing zijn dat veteranen, net als de rest van de niet-Romeinse
bevolking met wie ze dag in dag uit samenleefden, een beroep bleven doen op lokale
ambtenaren, maar het kan evengoed zijn dat de zaak eerst gericht werd aan de epistrateeg
of de prefect en door één van deze laatsten gedelegeerd werd aan de strategos.
151