HET ARCHIEF VAN LUCIUS POMPEIUS NIGER - E-thesis

gold ook voor ouders, vrouw en kinderen 427 . Men moet wel een duidelijk onderscheid maken
tussen deze munera sordida en de zogenoemde munera patrimonalia. Dit waren belastingen
op eigendom en van deze taksen waren de veteranen niet vrijgesteld 428 . Het was wel niet
uitgesloten dat veteranen uit vrije beweging liturgieën op zich namen. Sommige liturgieën
hadden immers ook een zeker prestige 429 . Volgens Mann was de vrijstelling van burgerlijke
munera misschien wel het belangrijkste privilege dat de veteranen kregen. Tot 212 n. C.
stegen ze hierdoor duidelijk boven het niveau van de gemiddelde provinciebewoner uit 430 .
Ten slotte dient nog (cf. appendix) de vraag behandeld te worden of alle veteranen
gelijkberechtigd waren dan wel of er verschillen waren tussen de verschillende
legerafdelingen. Heel wat uiteenlopende theorieën werden hierrond geformuleerd. Hier gaan
we even in op de vraag of alle veteranen i.v.m. de immunitates gelijkberechtigd waren. In het
volgende punt kijken we of legioensoldaten het ius conubii verkregen.
Het bronnenmateriaal vertoont contradicties. Enerzijds genieten alle veteranen dezelfde
fiscale privileges volgens een edict van Domitianus 431 , anderzijds zijn er onze teksten XIII-XV
(cf. appendix) die een duidelijk onderscheid maken tussen de veteranen van verschillende
afdelingen. De Kuyffer betrekt de privileges die in tekst XIII-XV vermeld worden op de civitas
romana en het ius conubii (heel waarschijnlijk onjuist, cf. appendix) en kan dan concluderen
dat de veteranen zeer waarschijnlijk wat betreft immunitates gelijkberechtigd zijn 432 . Maar
ook hij is voorzichtig, want "Het blijft een open vraag of en wanneer alle veterani uit alle
krijgsafdelingen op gelijke voet behandeld werden 433 ."
2.5.1.3.2 Werd het ius conubii ook aan legioenveteranen toegekend?
Vanaf keizer Claudius (en mogelijk al vanaf Augustus) werden aan auxiliaveteranen bij hun
afzwaai in de vorm van militaire diploma's 434 - die in grote hoeveelheden werden
teruggevonden - drie belangrijke privileges geschonken: civitas voor de soldaten die bij hun
ontslag nog geen Romeins burger waren, het ius conubii en civitas voor de kinderen die
427
R. ALSTON (1995), p. 62.
428
H. DE KUYFFER (1989), p. 353; R. ALSTON (1995), pp. 62-63; R.S. BAGNALL (1997), p. 507. Onze bronnen
stammen uit de hoogbloei van de rechtsgeleerden, maar naar alle waarschijnlijkheid bestond de verplichting om
munera patrimonalia uit te voeren al van veel vroeger. Cf. G. WESCH-KLEIN (1998), p. 192.
429
R. ALSTON (1995), pp. 62-63.
430
J.C. MANN (2000), p. 155.
431
W. Chr. 463 = ILS 9059 = C.Pap.Lat. 104.
432
H. DE KUYFFER (1989), pp. 345-346.
433
H. DE KUYFFER (1989), p. 345.
434
Dit is de materiële vastlegging op twee bronzen platen van het verlenen van privileges aan een soldaat door
de keizer. Cf. A. DE PRAETERE (2001), pp. 53-56. S.A. PHANG (2001), pp. 53 e.v. geeft een recente en m.i. erg
degelijke behandeling van de diplomata, met een aantal voorbeelden met vertaling op pp. 54-57.
134