Geven en nemen - dr Erwin JO Kompanje

dat bij elf (19,6%) van 56 klinisch hersendode patiënten het elektro-encefalogram
niet iso-elektrisch was. Belsh & Schiffman (1989), Shewmon (1989) en De Giorgio
(1989) twijfelen aan de wijze van hersendood-verklaren van Grigg en haar collegae,
en hierdoor aan het voorkomen van elektrische activiteit in de hersenschors
na de hersendoodsverklaring, hetgeen door Grigg et al. (1989) voor het grootste
deel weerlegd kon worden. Walker (1985: 66) geeft aan dat tussen 8-40% van de
klinisch hersendode patiënten geen iso-elektrisch elektro-encefalogram hebben.
Ashwal & Schneider (1979) beschrijven vijf kinderen met aanwezige elektro-encefalografische
activiteit maar met een bewezen volledige ai1vezigheid van cerebrale
blood flow bij de angiografie. Pallis & Rarley (1996: 36) omschrijven meer
dan 1000 patiënten met een uitval van aBc hersenstam reflexen en een iso-elektrisch
elektro-encefalogram en 147 patiënten met uitval van alle hersenstam re­
flexen maar met restactiviteit op het elektro-encefalogram. AHen kregen binnen
enkele dagen een irreversibele circulatiestilstand. Verder omschrijven zij 16 patiënten
met een iso-elektrisch elektro-encefalogram, maar met sommige aanwezige
herscnstamreflexen, van wie er geen binnen enkele dagen een circulatiestilstand
kreeg. Dit is een van de redenen waarom men in Engeland uitgaat van de hersenstamdood
en niet van de whole brain death.
2 Gaat men uit van whole bra in death dan is (minimale) meetbare activiteit op
het elektro-encefalogram niet verenigbaar met de hersendood, maar wel met de
(Engelse) hersenstamdood. Een ietwat vreemde redenatie als men bedenkt dat bij
de whole-brain death gestreefû wordt naar het functieverlies van de gehele hersenen,
hetgeen bewezen wordt door functieverlies van de hersenschors en de hersenstam.
Uitgaande van de Nederlandse criteria zijn deze Engelse patiënten met
een dode hersenstam, maar met een hersenschors die nog enige activiteit vertoont
niet dood ({(Aanvaardt men het hersellstamdood-cotlcept, dan doet het Iliet-iso-e/ektrisc1i
zijn l'nti het EEG niet ter zake l'oor de doodsvaststellilig. Gaat men IIjt van het
w/wle brnill death concept, zoals de Commissie doet, dali maakt dit uiteraard we/uit))
(Gezondheidsraad, 1996: 28»). Op zich is deze stellingname van de Gezondheidsraad
vreemd. Als meetbare activiteit van de cerebrale cortex op het elektro-encefa­
logram voor hen van belang voor de doodsvaststelling is spreekt zij zichzelf tegen.
Zoals gezegd gaat de Gezondheidsraad uit van functieverlies en niet van activiteitverlies.
Meetbare activiteit van de cerebrale cortex die niet als functie vertaald
kan worden zou dus in overeenstemming moeten zijn met het door de Gezondheidsraad
aanvaarde concept. De Commissie geeft op pagina 29 aan dat het niet
iso-elektrisch zijn van het elektro-encephalogram bij een patiënt die anderszins
wel aan de hersendoodcriteria voldoet, tekenend is voor het feit dat de patiënt zich
in een onomkeerbaar stervensproces bevindt, maar dus niet dood is. De activiteit,
waarneembaar op het elektro-encefalogram, zal niet gemakkelijk als corticale
functie gezien kunnen worden, maar alleen maar als activiteit, dus zou een
dergelijke patiënt volgens de door de Commissie gevolgde redenatie dood zijn.
104 HOOFDSTUK 3