Geven en nemen - dr Erwin JO Kompanje

wordt een recidiefbloeding voorkomen. Ischemie door vaatspasmen kan echter,
door het vroege opereren, niet voorkomen worden, maar het wordt niet vaker
gezien door de vroege operatie. Vooralsnog opereert men voora1 patiënten met
een goede neurologische klinische toestand (Hunt & Hess graad 1), echter in sommige
klinieken is men ertoe overgegaan om patiënten in een slechtere klinische
toestand te opereren (Hunt & Hess graad 4 en 5). Mede hierdoor is de verwachting
dat bij patiënten met een SAB de mortaliteit zal afnemen, maar de morbiditeit zal
toenemen 423 . Het is aannemelijk dat dit zijn weerklank in een afname van het
potentieel aan klinisch hersen dode orgaandonoren in deze categorie patiënten zal
hebben.
In de groep van patiënten met andere soorten cerebrovasculaire accidenten dan
SAB zullen waarschijnlijk wel meer donoren te vinden zijn dan tot nu toe daadwerkelijk
aangemeld worden 424 , dit dan vooral uit perifere ziekenhuizen, en dan
met name in de categorie oudere donoren. Met name zouden bij deze categorie
patiënten na een NHBD-procedure nieren verkregen kunnen worden.
2 Patiëlltellmet eell traf/matisch schedel-hersel/letsel
In de categorie donoren die hersendood zijn geraakt na een onsuccesvolle therapeutische
interventie voor een traumatisch schedel-hersenletsel is een toename
zeer onwaarschijnlijk. De meeste donoren zijn slachtoffer van het gemotoriseerde
verkeer. In Nederland is sinds 1970 een opvallende daling in het aantal dodelijk
verongelukte verkeersslachtoffers zichtbaar. In 1971 overleden niet minder dan
2421 mannen (2056 jonger dan 70 jaar) en 823 vrouwen (691 jonger dan 70 jaar)
in het verkeer, in 1994 lieten 929 mannen (758 jonger dan 70 jaar) en 357 vrouwen
(268 jonger dan 70 jaar) het leven na een crash (gegevens Centraal Bureau voor de
Statistiek, Rijswijk, zie tabel 5)424. Ook in de toekomst wordt verwacht dat het
aantal dodelijke verkeersslachtoffers zal afnemen (Ruwaard et al., 1994), ondanks
de enorme toename van met name het gemotoriseerde verkeer. Het automobiel is
een bijzonder populair vervoermiddel. Volgens Tijink (1997) is de auto vooral populairomdat
het de bestuurder macht geeft. Macht over de auto zelf, maar ook ten
opzichte van andere mensen en automobilisten. De auto draagt bij aan de individualiteit
van de bestuurder en maakt hem onafhankelijk en vrij. Kosten nog
moeite worden gespaard om de incidentie van traumatische letsels in het verkeer
te verkleinen 42s . Er zijn drie factoren te noemen die de afname van het aantal
dodelijke slachtoffers in het verkeer kunnen verklaren. In de eerste plaats (1) is dat
de betrokken persoon zelf (hu man factor), ten tweede (2) het middel waardoor of
waarmee men het ongeval overkomt (vehicle and equipment factor) en ten derde
(3) de omgevingsfactoren waar het ongeval plaats vindt (environment factor):
1 Op de persoon die het ongeval overkomt, is, ter verbetering van de verkeersveiligheid,
maar ten dele invloed uit te oefenen. Het absolute aantal verkeersongelukken
is niet gedaald, alleen het aantal verkeersdoden. Zoals duidelijk is geworden
322 HOOFDSTUK 10