Geven en nemen - dr Erwin JO Kompanje

stopt, en waarbij na circulatiestiJstand en ahvezighcid van ademhaling het hart
werd uitgenomen en getransplanteerd in de S3-jarige Louis 'Vashkansky352. Deze
door Barnard uitgevoerde eerste klinische harttransplantatie in het Groote Schuur
ziekenhuis van Kaapstad is overbekend. At vermoedden Barnard en een geconsulteerde
neurochirurg dat de donor hersendood was, toch wachtte men 12 minuten
tussen het loskoppelen van de beademing en de asystolie en nog eens vijf minuten
na de asystolie, voordat de vrouw doodverklaard werd: '1\s SOOII as the dOllor had
beell certified dead (whell the electrocnrdiogrnm "ad SllOWtlllO activiiy for 5 minutes
alld there was absence of ally SpOlltalleOlIS respiratory mOl'emetlts alld absence of
reflexes), .. " (Barnard 1967: 1271), Volgens Barnard handelde hij op deze wijze
((0111)' to m'oid ally controversy that mig"t arise becnuse the pllblic did 1I0t yet lltlderstal/d
tlle I/ew cOl/cept ofbmil/ deatIl" (geciteerd door Devita, Snyder & Grenvik
1995: 20), Ook Starzl (1968) koppelde patiënten die voldeden aan de toen geldende
beschrijvingen van hersendood eerst op de operatieafdeling los van de beade­
ming, en wachtte op de asystolie voordat hij levers uitnam voor transplantatie.
Kootstra & Daemen (1995: 41) noemen deze patiëntengroep als subcategorie
van categorie 3 (awaiting cardiac arrest). Volgens hen betreft het in Europa vooral
patiënten met een traumatisch schedcl-hersenletsel, bij wie gezien de ernst van het
letsel de beademing gestaakt wordt, Bos (1995: 2930) noemt twee soorten vcntilator-switch-off
donoren. In de eerste plaats: ((PatÎellts with se ,'ere mui termi1lal
brnill-illjwy who rail to del'e1op brnill death (but are nrar denth), who are 011 l'en tilator
sl/pport al/d die aftel' lI'itlldmll'al of tlle life slIpport': En ten tweede: "Patiel/ts
with long-term tlellrological or cardiopulmollar)' problems in a terminal state that
left tllelll I'el/tilator depel/del/t; wllo are vollll/taril)' reqllestÎtlg withdmwal oflife
support':
D'Alessandro et al. (199S) beschrijven 16 patiënten met zeer ernstige neurologi­
sche schade (na traumatisch scheclel-hersenletsel, intracraniële schotwond of
intracerebrale bloeding) bij wie besloten werd de behandeling te stakeIl. De beslissing
tot het staken van de behandeling werd door de behandelend neurochirurg in
samenspraak met de familie genomen. Geen van deze 16 patiënten voldeed aan de
criteria voor klinische hersendood. Hierna werd de mogelijkheid van een NHBD­
procedure met de familie besproken. De familie werd uitvoerig ingelicht over de te
volgen procedure, zoals het inbrengen van de femorale DBTL-catheter op de
operatiekamer, voorafgaande aan het staken van de kunstmatige beademing.
Boyendien werd er een tijdslimiet aangegeven: ((Families were also assllred that
orgall dOllatioll wOltld IlOt OCCllr I1lltil the patiellt expil'ed alld that there was a
possibilit)' that ofgall dOlIatiolI wOlIld 1I0t be feasible if tlle pariellt did 1I0t expire
witilill 2 hOIl/'s, If tiIis siwatioll occlIrred, the famil)' lIt1derstood that the pa riell t
wOlild be taken back to t/ze imellsÎl'e care ullit where he 01' she would expire without
argall dOllatioll» (pagina 977). Na verkregen toestemming werd de patiënt naar de
operatiekamer vervoerd. Hier werden catheters ingebracht in de femorale arterie
en vene en intraveneus medicamenten voor orgaan preservatie toegediend. Hierna
229