Geven en nemen - dr Erwin JO Kompanje

terwijl de bevolking met OA% meer is toegenomen dan in België. Michielsen
(1996) oppert dat van 171/1.000.000 verkeersdoden in België er slechts 201
1.000.000 de eerste dagen na het ongeval op de intensive care overlijden. Dat zou,
volgens de gegevens van 1vlichielsen, betekenen dat 88,3% van de verkeersdoden in
België direct ter plaatste zouden overlijden, of in de derde mortaliteitspiek na
dagen intensieve behandeling op een intensive care aan de gevolgen van bijvoorbeeld
een sepsis. In Nederland overleed in 1992 57,6% op de plaats van het ongeval,
35,7% tussen de dag van het ongeval en twee dagen na het ongeval en slechts
6,5% na de tweede dag van het ongeval (zie tabel 5). Het lijkt mij zeer onwaarschijnlijk
dat dit in België drastisch anders zou zijn. De meer reële conclusie die
men hieruit zou kunnen trekken is dat de toename in het absolute aantal verkeersdoden
in combinatie met het feit dat meer ziekenhuizen in België zijn gaan participeren
in een actief beleid tot donoreffectuering heeft geleid tot toename in het
aantal donoren. Alleen door het invoeren van een nieuwe wet is de toename niet te
verklaren.
Zoals al eerder gesteld is er een analogie zichtbaar in de etiologie van hersendood
en persistent vegetative state (PVS). Op zich is dit niet verwonderlijk, het
mechanisme tot het ontstaan van beide uitkomsten is vrijwel gelijk. ''''as in het
begin van de jaren-zeventig jaren het schedel-hersen letsel in bijna de helft van de
gevallen de oorzaak van de ontstane klinische hersendood, dit gold toen ook voor
de rvs. Higashi (1996: 19) citeert een studie van Kodama & Suzuki uit 1972, waaruit
bleek dat bij 48,3% van de patiënten in een rvs een schedel-hersenletsel de
oorzaak was. Slechts 25,7% van de patiënten uit dit onderzoek had een cerebrovasculair
accident in de geschiedenis. In een door Higashi (1996:19) geciteerd
onderzoek van Okui uit 1986 bleek nog maar 11,7% van de patiënten na een
schedel-hersenletsel in een PVS te zijn geraakt en 68,1 % na een cerebrovasculair
accident. Deze verschuiving is gedurende dezelfde periode ook zichtbaar geweest
in veel landen ten aanzien van de categorie hersendode patiënten. Het schedelhersenletsel
is in veel landen verschoven naar de tweede plaats ten opzichte van de
patiënten met een cerebrovasculair accident. Ook in Nederland is de etiologie voor
rvs grotendeels niet-traumatisch (Gezondheidsraad 1994).
Hoe zal de toekomst eruit zien? De populatie in Nederland is aan het vergrijzen.
De verwachting is dat er tot het jaar 2010 een daling van circa 10% zal optreden in
de samenstelling van de Nederlandse bevolking in de leeftijdsgroep tussen IS en
44 jaar 440 . Dit kan een niet te verwaarlozen invloed hebben op het percentage te
betreuren verkeersslachtoffers. Zoals duidelijk werd vallen vooral in de leeftijdscategorie
tussen 15 en 44 jaar de meeste slachtoffers, en dat is ook de leeftijdscategorie
waar de meeste posttraumatische orgaandonoren geëffectueerd worden. Door
het vergrijzen van de populatie is het aannemelijk dat aan de andere kant de
behoefte aan organen zal toenemen 441 . Ten aanzien van het aantal 'Potential years
of life lost (PYLL)' zal met name in de categorie verkeersslachtoffers een daling te
verwachten zijn: "Ollly ill the ense of rond neeidelll' with mnle fntnlities is there u full
329