Geven en nemen - dr Erwin JO Kompanje

Bereidheid tot postmortale orgaandonatie,
een kwestie van solidariteit?
Dit hoofdstuk gaat over het verkrijgen van toestemming tot orgaandonatie. Met 11
de invoering van de Wet op de Orgaandonatie, het hersendood protocol, het
nationale protocol orgaan/weefseldonatic en de inrichting van het centrale
donarregister is in Nederland een.basis gelegd voor de praktijk van postmortale
orgaandonatie. De overheid (het Ministerie van VWS) heeft bij de registratie
onder andere de taak op zich genomen hierover voorlichting te geven. Zij heeft
via de media een appèl gedaan op solidariteit binnen de Nederlandse samenleving
door haar verzoek het donorformulier in te sturen. In §ll.l wordt de voorlichting
die in het voorjaar van 1998 voorafgaande aan en tijdens de fase van
registratie door het Ministerie van VWS gegeven is becommentarieerd. De
vraag is of de gegeven voorlichting voldoende basis was om een beslissing te
nemen. Eén van de angsten die ten grondslag ligt aan terughoudendheid tot de
bereidheid donor te worden is de veronderstelde mutilatie van het lichaam door
uitname van de organen. In de \'oorlichting wordt benadrukt dat deze angst
ongegrond is. In § 11.2 wordt nagegaan of dit in de multiculturele Nederlandse
samenleving inderdaad het geval is. Toestemmen tot postmortale orgaandonatie
behelst meer dan alleen de orgaanuitname na de dood. Een van de op orgaandonatie
voorbereidende maatregelen is het testen op virusbesmetting, onder
andere op het HIV. Dit kan tot onvoorziene problemen aanleiding geven .
. Medische uitsluitingen tot donorschap zijn in de meeste gevallen terecht, maar
is de reden dat men tot een risicogroep voor een bepaalde aandoening behoort
ook een terechte reden tot uitsluiting? Dit wordt in §11.3 nagegaan voor de risicogroepen
voor besmetting met het HIV en in §11.4 voor andere aandoening-
en.
Vervolgens wordt in § 11.5 nagegaan of een beroep op solidariteit de juiste
manier is om de burger als potentiele donor aan te spreken op postmortale
orgaandonatie. In de praktijk zal het in de meeste gevallen erop neer komen dat
de nabestaanden van de overleden donor toestemming moeten geven voor de
orgaanuitname omdat er geen wilsbeschikking in het centrale donorregsister
aanwezig is. Het Spaanse model voor donorwerving wordt in de transplantatiewereld
geprezen om zijn doeltreffendheid en effectiviteit. In §11.6 wordt ingegaan
op de positie die men er aan de nabestaanden toekent.
"Dit is mijn papa. Hij is dood.
Ze hebben zijn hart aan iemand anders gegeven" 445
339