Geven en nemen - dr Erwin JO Kompanje

overlijden in de situatie van klinische hersendood. De ervaring leert verder dat de
kans dat een patiënt na een ernstig traumatisch schedel-hersenletsel klinisch
hersendood raakt het grootst is binnen twee dagen na het ongeval. In Nederland
overleden in 1995412 patiënten tussen de dagv3n het ongeval en h'lce dagen na
het ongeval. Dit betreft dan patiënten van aUe leeftijden en aUe secundaire doodsoorzaken,
dus ook zij dit niet aan de gevolgen van een schedel-hersenletsel zijn
overleden. Het is uiterst moeilijk in te schatten hoeveel van deze circa 550-630
patiënten per jaar door klinische hersendood komen te overlijden. Een feit is
echter wel dat dit aantal door verbeterde sociaal-demografische en therapeutische
omstandigheden in de nabije toekomst meer zal gaan afnemen. De schatting die
Kodde en Kerkhof in 1992 maakten van circa 320 potentiële donoren per jaar zal
niet ver van het werkelijke aantal afliggen, iedere hogere inschatting moet met
enige scepsis worden bezien.
Het potentieel aan NHB-donoren kan, zoals gezegd, aanzienlijk zijn. Een betrouwbare
schatting is moeilijk te maken, daar dit sterk afllankelijk is van logistieke
en personele omstandigheden. De werkbelasting van een effectief NHBDprogramma
zal aanzienlijk zijn (Nicholson et al. 1996). Verder zal het draagvlak in
de samenleving voor deze vorm van orgaandonatie nog gevormd moeten worden.
Het tekort aan nieren is met goed georganiseerde NHBD-programma's weg te
werken. Uiteraard zijn van NHB-donoren vooralsnog alleen nieren te bekomen.
Misschien dat in de toekomst ook levers en harten (van traumaslachtoffers na
verbloeding) te verkrijgen zijn.
10.6 POSTMORTALE ORGAANDONATIE IN NEDERLAND IN 1998
De ervaring vóór registratie heeft ons geleerd dat in Nederland slechts in een minderheid
van de gevallen van postmortale orgaandonatie de wens van de orgaandonor
zelf bekend is. Erna zal het naar het zich laat aanzien niet veel anders zijn.
Na de eerste registratie van wilsuitingen in het centrale donorregister hebben tot
eind augustus 1998 circa 4 miljoen Nederlanders hun wil in de centrale donorregister
laten vastleggen, hiervan circa 55% met een 'ja', circa 35% met een 'nee', en
circa 10% wil de beslissing overlaten aan hun nabestaanden of aan een specifiek
aangewezen persoon 442 • Ruim 8 miljoen volwassen Nederlanders hebben niets
laten vastleggen. In de 'Vet op de Orgaandonatie staat wanneer de expliciete toestemming
niet bekend is (dus geen donorcodicil of registratie in het donorregister)
toestemming tot orgaanuitname gevraagd moet worden aan de familieleden
van de potentiële orgaandonor. De registratie heeft tot dusver als resultaat
dat slechts 19% van de Nederlandse bevolking op basis van registratie orgaan-I
weefseldonor wil zijn. Een hogere registratie was volgens Hessing et al. (1998)
reeds van tevoren een illusie. Volgens hen hebben de meeste Nederlanders, voorzover
zij bekend zijn met de problematiek van orgaantransplantatie, de beslissing
333