Geven en nemen - dr Erwin JO Kompanje

pelijke, is op zijn minst verbazingwekkend. Verder worden belangrijke praktische
constateringen rond de hersendood niet genoemd en besproken, zoals de mogelijkheid
van het verkrijgen van hemodynamische stabiliteit na gecombineerde
toediening van vasopressine, epinefrine en schildklierhormonen. Ook de achterliggende
hypothese met betrekking tot de hemodynamische instabiliteit wordt
niet genoemd. Een minpunt VQor de praktijk van de transplantatie geneeskunde is
dat het rapport zeer waarschijnlijk zal leiden tot een afname van het aantal potentiële
multi-orgaandonoren uit de categorie ernstige schedel-hersenletsels J door de
uitsluiting van patiënten onder een iatrogeen barhituraatcoma in ziekenhuizen
waar de toediening van barbituraten tot de behandeling van dergelijke patiënten
behoort. Het zou dan ook aanbevelenswaardig zijn als de validiteit van deze eis
nog eens kritisch bezien zou worden. Vooralsnog is onduidelijk waarom bij deze
patiënten de klinische hersendood niet aan de hand van een no-flow-angiografie
kan worden bewezen, zoals in het verleden gebeurde.
3.7 SLOTOPMERKINGEN HOOFDSTUK 3
"Das Himtodkollzept ist eill kl/itl/relll/Ild ethisch begrillldbares, aber keil/llalllnvissellsclwftliches
KOllzept"225.
De norm van de dead-donor-rule, die stelt dat de donor dood moet zijn voordat
vitale organen worden uitgenomen voor transplantatie is algemeen aanvaard. Het
feit dat sommige patiënten wel voldoen aan de gestelde criteria voor het vaststellen
van de klinische hersendood, maar daarnaast nog evidente tekenen van functie
van bepaalde delen van de hersenen vertonen, maakt dat aan de biologische eis
van een volledig en definitief verlies van functie van de gehele hersenen in die
gevallen (nog) niet is voldaan. De whole-brain death is in deze gevallen vanuit
biologische argumenten wetenschappelijk niet te verdedigen.
Moet een dergelijke of zelfs elke klinisch hersendode patiënt dan, zoals onder
anderen 'üuog & Fackler (1992) en Truog (1997) stellen, als stervende mens gezien
worden in plaats van als overledene? Met een dergelijke stellingname komen we
met onze dead-donor-rule in de knoop. Door een bepaald percentage klinisch
hersendode patiënten slechts als stervende te zien is, zullen, naar de dead-donorrule
handelend, bij deze patiënten alleen voorbereidende handelingen tot orgaanpreservatie
mogen worden verricht, en dan nog alleen bij expliciete toestemming
van de donor. Orgaanuitname zou bij deze 'stervende' patiënten immers de dood
tot gevolg hebben. Als aan de andere kant de whole-brain death (volledig functieverlies)
gelijk gezien wordt met de dood van de mens, dan mag men verwachten
dat als blijkt dat de criteria niet geheel voldoen, of als blijkt dat er inconsistentie
bestaat tussen de klinisch waarneembare verschijnselen en wat men onder de
dood verstaat, dat ofÎ.vél de criteria worden aangepast in de richting van een volle-
125