Geven en nemen - dr Erwin JO Kompanje

noemen de toestand waarin een patiënt na een dergelijke vergiftiging geraakt is
'reversibie brain death'. Hoewel men zich kan afvragen of een dergelijke omschrijvingjuist
is (hersendood is immers per definitie irreversibel) geeft het wel goed
aan dat men bij klinisch onderzoek onterecht kan denken dat de patiënt klinisch
hersendood is. Yang & Dantzker hadden hun patiënt ook dood kunnen verklaren
en de organen kunnen uitnemen voor transplantatie. Opnieuw de verradelijke
valkuil bij het vroegtijdig doodverklaren van vergiftigde patiënten. Brems et al.
(1989), (Missouri, Verenigde Staten), beschrijven een levertransplantatie waarbij
de lever verkregen is uit een patiënt met een amitriptyline intoxicatie) waarbij de
hersendood werd vastgesteld en binnen 24 uur na inname orgaanexplantatie
plaatsvond. Er trad transmissie van het middel op via de levertransplantatie naar
de ontvanger, die hierdoor hartritmestoornissen) leverfunctiestoornissen en
geestelijke stoornissen ontwikkelde. De concentratie van het middel in het leverweefsel
was klaarblijkelijk nog te hoog. De hersendood werd 'bewezen' door
klinisch-neurologisch onderzoek, een iso-elektrisch elektro-encefalogram en
isotopenonderzoek 418 . Het is beschreven dat intoxicatie met tricyclische antidepressiva
een iso-elektrisch elektro-encefalogram laat zien, terwijl de patiënt niet
hersendood is (Haider et al., 1971; Powner, 1976). Datzelfde, hetgeen meer bekend
is, gaat ook op voor barbituraten (e.g. Bird & Plum, 1968). Dat intoxicatie met
tricyclische antidepressiva tijdelijke afwezigheid van hersenstamreflexen veroorzaakt
is eveneens beschreven (White, 1988). Swanson-Biearman et al. (1993)
(Pittsburgh) Verenigde Staten), beschrijven de succesvolle transplantatie van
meerdere organen van een slachtoffer van cyanide vergiftiging. Het slachtoffer
werd na de vergiftiging hersendood verklaard. Hoelang na inname van het middel
is niet beschreven. Serumanalyse na de hersendoodverklaring bracht o.a. aan het
licht dat er bepaalde concentraties van een antidepressivum en een sterk sederende
middel en benzodiazepines bestonden, waarschijnlijk gelijktijdig met de cyanide
ingenomen. De organen werden binnen 48 uur na inname uitgenomen. Hantson
et al. (1997), (België), beschrijven transplantatie van 49 organen van 18 donoren
die doodverklaard werden na een (suïcidale) vergiftiging met onder andere barbituraten
(n=2), benzodiazepines (n=3), tricyclische antidepressiva (n=2) en koolmonoxide
(n=3).
Een aparte groep potentiële en reeds enige malen geëffectueerde donoren
vormen de slachtoffers van koolmonoxide vergiftiging. Hébert et al. (1992: 1571),
(Canada) beschrijven voor het eerst de succesvolle transplantatie van beide nieren
van een 28-jarige man die zich had gesuïcideerd qoor middel van koolmonoxide.
Volgens de auteurs overlijden in de Verenigde Staten per jaar circa 3500 mensen
aan de gevolgen van koolmonoxidevergiftiging (accidenteel en door suïcide). Zij
stellen dat door het routinematig negeren van deze slachtoffers als potentiële
orgaandonoren een belangrijk potentieel aan donororganen verloren gaat. De
auteurs claimen een "excellent outcome in ... tlze recipients". Verran et al. (1996)
geven de resultaten van het gebruik van levers afkomstig van donoren na een ge-
318 H 0 0 F 0 S TUK I 0