Geven en nemen - dr Erwin JO Kompanje

de foetus verder te laten rijpen overeenkomstig de wens van de moeder is, maar
ook niet dat de zwangerschap niet gecontinueerd mag worden.
Wat nu als de vrouw aangegeven heeft postmortaal orgaandonor te willen zijn?
Er bestaat een positieve registratie in het centrale register of een ondertekend donorcodicil.
Hieruit blijkt de wens hoe te handelen na de hersendood. Aan de
andere kant zal de vrouw niet over deze specifieke situatie hebben nagedacht.
Geeft men gehoor aan de wens tot postmortale orgaandonatie dan zal de foetus als
gevolg hiervan sterven. De foetus zal ook sterven als besloten wordt tot het staken
van verdere 'behandeling) van de vrouw) omdat zij is overleden, iets dat in geval
van jonge zwangerschappen bij klinisch hersendode vrouwen gebeurt. Er wordt in
praktijk en theorie veel belang gehecht aan de zelfbeschikking ten aanzien van
postmortale orgaandonatie. Is zwangerschap een reden om géén gehoor te geven
aan deze wens? Heeft de ongeboren foetus 'rechten) of 'belangen' die zwaarder
wegen dan de wens van de moeder tot orgaandonatie? Achter de wens van postmortale
orgaandonatie kan de gedachte van nieuw leven schenken zitten, de vraag
is dan hoe het leven van de foetus in verhouding met het schenken van leven aan
anonieme derden te zien is.
Een overleden vrouw heeft mQgelijk belangen die nog na haar overlijden
voortduren. Deze zullen zich vooralsnog beperken tot een respectvolle en piëteitvolle
omgang met haar dode lichaam. Zo zal zij erop moeten kunnen vertrouwen
dat haar nabestaanden haar lichaam cremeren of begraven naar haar wensen (voor
zover de nabestaanden daar weet van hebben). Verder zal zij erop moeten kunnen
vertrouwen dat haar naam en persoon die zij was geen geweld aan worden gedaan.
In geval van klinische hersendood zal zij mogen rekenen op een respectvolle
omgang met het persoonloze, maar levende lichaam. Ook zal zij erop moeten
kunnen vertrouwen dat indien mogelijk naar de omstandigheden een wens tot
postmortale orgaandonatie gehonoreerd wordt. Bij een beslissing om de zwangerschap
te laten volgroeien tot een foetus van minimaal 28 weken kunnen deze
belangen in het gedrang komen. Is de doorbehandeling in het belang van de foetus
eveneens in haar belang? Is dit een respectvolle omgang met het lichaam? Kan een
wens tot postmortale orgaandonatie in dit geval genegeerd worden? Als men kiest
voor 'doorbehandeling' in het belang van de foetus dan is orgaandonatie meestal
niet meer mogelijk. In de regel wordt in Nederland als grens voor de mogelijkheid
van orgaandonatie vastgehouden aan een maximale opnameduur op de intensive
care van 7-10 dagen.
Verder is er geen toestemming) maar ook geen weigering voor doorbehande­
Hug, maar wel toestemming voor orgaandonatie. Toestemming tot orgaandonatie
betekent niet dat dan in alle gevallen overgegaan zal moeten worden tot orgaanuitname.
Veel van de mensen die zich bereid verklaren tot orgaandonatie zullen
uiteindelijk hun organen niet kunnen doneren omdat de omstandigheden van
hun overlijden niet te voorspellen zijn. Het is aannemelijk dat zwangerschap zo)n
reden zou kunnen zijn. Er zal niet aan een afweging ontkomen kunnen worden
142 HOOFDSTUK 4