Geven en nemen - dr Erwin JO Kompanje

10.4 HET POTENTIEEL AAN NON-HEART-BEATING DONOREN
IN NEDERLAND
Het is aannemelijk dat het potentieel aan non-hcart-beating nierdonoren vele
malen groter is dan het potentieel aan heart-beating (klinisch hersendode) donoren.
Daemen et al. (1997) geven een schatting van het potentieel aan NHBdonoren
in het Academisch Ziekenhuis Maastricht. Zij analyseerden de medische
dossiers van 603 in een jaar overleden patiënten. Het ziekenhuis heeft 663 bedden,
waaronder J 6 intensive care-bedden en 22 coronary carc-bedden. Zij analyseerden
de dossiers van patiënten in de leeftijdscategorie van 3-65 jaar, inclusief de
patiënten die op de spoedeisende hulpafdeling overleden waren. Vän de 603 overledenen
vielen 200 patienten in de gestelde leeftijdscategorie, 82 patiënten werden
bij voorbaat als contrageïndiceerd voor een nierdonatie beoordeeld en van 9 patiënten
waren niet voldoende gegevens voorhanden. De resterende 109 dossiers
werden aan een expert review onderworpen. Hieruit bleek dat 45 patiënten alsnog
ongeschikt bleken. Van de resterende 64 patiellten konden er acht als potentiële
heart-beating (klinisch hersendode) donor worden gezien en 56 (9,2% van het
totaal aan overledenen) als geschikte potentiële non-heart-beating donoren. Van
deze 56 patienten werd 88% als categorie twee NHB-donor (onsuccesvoHe resuscitatie)
beoordeeld. Het is aannemelijk dat deze categorie voor Nederland het
grootste potentieel biedt. De resterende zeven patiënten konden als categorie drie
NHB-donor (staken van de behandeling) worden beschouwd. De meeste patiënten
(55%) overleden na een primair cardiale doodsoorzaak, 13% na een schedelhersenletsel.
De meeste patiënten (36%) overleden op de spoedeisende hulpafde­
Hng, 20% op de intensive care-afdeling, 13% op de coronary care-afdeling en 20%
op de verpleegafdelingen. De behandelend arts was in 45% van de gevallen een
cardioloog, in 18% een neuroloog, in 16% een cardiopulmonaal chirurg en in 7%
een algemeen chirurg. Volgens hun berekening zouden er circa 900 nieren van
NHB-donoren per jaar in Nederland kunnen vrijkomen. Ervan uitgaande dat 60%
van de nieren van NHB-donoren bruikbaar zijn betekent dit circa 540 nieren per
jaar extra.
Nicholson et al. (1996) evalueerden 73 potentiële NHB-donoren in Engeland.
Niet minder dan 64 (87,6%) kwamen van spoedeisende hulpafdelingen, de resterende
9 van verpleegafdelingen. In slechts 24 gevallen kwam het werkelijk tot
uitname van de nieren, resulterend in 44 nieren. De reden voor het niet verkrijgen
van de nieren was in 18% van de gevallen weigering door de naasten, in 12% waren
familieleden niet bereikbaar om toestemming te geven, in 14% waren er technische
moeilijkheden om de DBTL-catheter in te brengen of om de in situ perfusie
te starten, in 11 % was de warme ischemietijd te lang, in 1% was de transplantatiestaf
niet beschikbaar en in 11 % was de donor (onbruikbaar' voor andere redenen.
Duidelijk zal zijn dat Maastricht-categorie 2 (onsuccesvolle resuscitatie) het
grootste potentieel vormt, die vooral op spoedeisende hulpafdelingen te vinden is.
331