Geven en nemen - dr Erwin JO Kompanje

de noodsituatie, op basis van veronderstelde toestemming (voor levensverlengende
en levensreddende handelingen) te handelen. Dit zal in eerste instantie het
behoud van het leven van de patiënt zijn. De resuscitatiepoging zal volledig
moeten zijn. Op basis van protocol en ervaring zal op een gegeven moment besloten
worden dat de resuscitatiepoging vruchteloos en om die reden het medisch
handelen zinloos is. De samenleving moet erop kunnen vertrouwen dat hulpverleners
een dergelijke beslissing in het belang van de patiënt zullen nemen. Het is niet
ondenkbeeldig dat in geval van een NHBD-procedure de nabestaanden twijfels
zullen hebben over de duur en intensiteit van de resuscitatiepoging. Zij kunnen
denken aan persoonlijke of institutionele conflicten van belangen in het licht van
de schaarste ('Is wel lang genoeg doorgegaan?'; 'Is hij niet eerder doodverklaard
voor de organen'; 'Ze transplanteren ook organen in dit ziekenhuis!'). De verantwoordelijkheid
van het resuscitatieteam houdt een eerlijke en voldoende poging in
het leven van de patiënt te behouden. Afspraken over de duur en intentie van een
resuscitatiepoging zouden in ieder ziekenhuis protocollair vastgelegd moeten zijn,
met een onderscheid tussen een resuscitatiepoging bij een traumaslachtoffer en
een patiënt met een cardiaal grondlijden. Verder rust op de schouders van de
artsen en verpleegkundigen die de vruchteloze poging tot resuscitatie ondernomen
hebben de morele en juridische plicht de familie in te lichten over het
trieste feit. Zij zullen eveneens de vraag om orgaandonatie moeten stellen. De
transplantatiecoördinator en de chirurg, van wie de laatste de DBTL-catheter
inbrengt en de nieren uitneemt, zullen zich beroepen op de arts die de doodverklaring
heeft afgegeven. Zij komen pas in actie nadat de patiënt dood is. Hun rol is
dan ook instrumenteel. Zij moeten zorg dragen voor preservatie van de te
transplanteren organen, om het ene doel te dienen: succesvolle transplantatie. Zij
hebben de verantwoordelijkheid jegens de ontvangers van de nieren in de zin dat
deze er zeker van moeten zijn dat de kwaliteit van de organen zodanig is dat zij met
redelijk succes getransplanteerd kunnen worden. Zij zullen zich dus moeten
verge"wissen dat de warme ischemietijd niet boven een onaanvaardbare duur is
gekomen, maar zich afzijdig moeten houden van de doodverklaring van de
patiënt.
7,4 AFWEGING VAN NORMEN MET BETREKKING TOT
CATEGORIE 1 EN 2
1 Respect voor nuto1lolllie
Ongeveer een kwart van de Nederlandse bevolking had voordat begonnen werd
met de inrichting van het donorregister een getekend donorcodicil op zak. Y.în de
12,2 miljoen volwassen Nederlanders heeft volgens de laatste gegevens (september
1998) circa 17% zich positief laten registreren in het centrale donorregister, terwijl
375.000 mensen de beslissing aan hun naasten willen overlaten. In hoeverre kan de
219