Geven en nemen - dr Erwin JO Kompanje

Concluderen? is de ventilator-switch-off procedure als procedure ten bate van orgaandonatie
een onvoorspelbare procedure, waarvoor toestemming van de donor
niet zonder meer te veronderstellen is. Hierin onderscheidt deze procedure zich
van de andere procedures die gevolgd worden ter verwerving van donororganen.
Deze onzekerheid maakt de procedure tot een moreel hachelijke onderneming.
Het inwilligen van de uiteindelijke wens van de patiënt om zijn afhaar organen na
de dood tel' beschikking te stellen zal als respect voor de patiënt gezien kunnen
worden. Een onvoorspelbare procedure als de ventilator-switch-off procedure zal
niet gemakkelijk als een respectvol levenseinde gezien kunnen worden. vVaarschijnlijk
is het alleen in geval van een positieve wilsuiting na uitvoerige voorlichting
over deze procedure voor registratie moreel veranhvoord om orgaandonatie
na een ventilator-switch-off procedure te overwegen.
f De positie vall de familieiedelI
De rol van de familieleden bij het beëindigen van kunstmatige levensverlengende
beademing is tweeledig. In de eerste plaats kunnen familieleden door de behandelend
arts worden benaderd met het voorstel om nutteloze beademing bij een
besHssingsonbekwame patiënt te staken. In een ander geval kunnen familieleden,
als vertegenwoordiging van een beslissingsonbekwame patiënt, aan de arts verzoeken
tot het beëindigen van, in de ogen van de familieleden, nutteloze ongewenste
beademing. O'Callahan et al. (1995: 1571) geven aan dat in 96% van de
door hun onderzochte gevallen van het staken van behandeling bij patiënten met
een ernstig schedcl-hersenletsel de familie betrokken was bij de beslissing. In het
onderzoek van Smerida et al. (1990: 311) waren de familieleden van wilsonbekwame
patiënten in 93% van de gevallen betrokken. In de tweede plaats zullen
familieleden de patiënt tijdens en na het staken van de beademing bij kunnen
staan tot aan het overlijden (e.g. Edwards & Tolle, 1992). Field et al. (1990) geven
aan dat de meeste familieleden van patiënten bij wie de kunstmatige beademing
werd gestaakt bezorgd waren over de mate van comfort voor de patiënt. Brod}' et
al. (1997: 656) noemen dat het een belangrijke taak voor artsen en verpleegkundigen
is om familieleden van de patiënt voor, tijdens en na het staken van de
kunstmatige beademing te begeleiden: ({Families questiolls abollt IIllcomfortable
srmptoms shollid be allslVered cal/didl)'''. Zij beschrijven een bijna idyllische ideale
situatie: (JA qfliet environmeNt, with soft lightillg alld IlIl/sic, tlmt allolVS phys;cal
contact witt. the patiellt ma)' promo te mlm for the patiel/t el/ the famiI)' aUke". Ook
Wanzer et al. (1989: 846) spreken van een belangrijk onderdeel van de zorg. Dit is
beduidend anders in de situatie van een NHBD-procedure op de operatieafdeling,
waar of in een voorbereidingskamer voor de operatiekamer of op de operatietafel
de behandeling wordt gestopt. Campbell & Weber (1995) maken zich zorgen om
de patiënten/familiebegeleiding na het staken van de beademing bij potentiële
NHB-donoren. Zij stellen dat de zorg bij het beëindigen van de beademing drie
hoofddoelen kent, te weten:
244 HOOFDSTUK 7