Geven en nemen - dr Erwin JO Kompanje

urgh protocol is hier een goed voorbeeld van. Ten derde is volgens Berg een
potentiële kracht van het protocol dat handelingsconsequenties worden geformaliseerd
en dat men voor de vaststelling van beslissingsmomenten naar het protocol
kan grijpen en dit kan leiden tot het verkrijgen van nieuwe beslismomenten voor
zorgverIeners. Het formaliseren van complexe handelingen kan de praktijk efficiënter
laten verlopen. Als duidelijk is wie welke taak in een complexe handeling
heeft, zal dit de praktijk ten goede komen. Het protocol bevordert, ideaal gezien,
discussie en zelfreflectie. Volgens Cuperus et al. (1995: 16) is het belangrijkste doel
van het beschrijven van een handeling in een protocol het scheppen van duidelijkheid
omtrent een handelwijze bij het uitvoeren van een bepaalde handeling, gebaseerd
op de huidige kennis en ervaring. De daaraan voorafgaande doelen zijn: het
eenduidig uitvoeren van handelingen en het toetsbaar maken van de uitvoering
van handelingen.
Voldoen de besproken protocollen aan deze eisen?
Gezien het hectische verloop van een resuscitatiepoging en de glijdende overgang
van patiënt -zijn naar een potentieel donor-zijn zal er duidelijkheid moeten
bestaan over scheiding vall belangen en verantwoordelijkheden van de verschillende
actoren. Er zal allereerst terminologische duidelijkheid dienen te bestaan.
Wanneer is er sprake van een hartstilstand, en wanneer van een circulatiestilstand?
Wanneer is een patiënt als dood te beschouwen? ''''at zijn daar de criteria voor?
Gelden deze criteria in alle gevallen? Er zullen, meer dan nu in de besproken twee
protocollen, mogelijke scenario's moeten worden beschreven die bij de verschillende
categorieën NHBD gevolgd moeten worden. Uitgangspunt bij de doodverklaring
van de potentiële donor is het afsterven van de hersenen. Pas dan is een
mens als dood te beschouwen. Van belang is de respectvolle omgang met het lichaam
van de stervende en de later overledene. Verder is de toestemming tot het
verrichten van voorbereidende en preserverende handelingen van belang.
De huidige bestaande Nederlandse protocollen schieten, zoals beschreven bij de
bespreking van de twee protocollen op verschillende punten tekort. Het lijkt
zonder meer nastrevenswaardig om tot één nationaal protocol te komen. Een toegankelijk
en inhoudelijk juist nationaal protocol zal de drempel voor andere ziekenhuizen
kunnen verlagen om ook een NHB-donatieprogramma op te zetten.
In een dergelijk protocol zal duidelijk moeten zijn wie verantwoordelijk is voor
welke handeling bij een NHBD-procedure? In de huidige protocollen is dit niet
geheel duidelijk omschreven. Bij handelingsscenario's zal duidelijk genoemd
moeten worden wie waarvoor en wanneer verantwoordelijk is. De huidige Nederlandse
protocollen zijn door belanghebbenden uit de transplantatiegeneeskunde
geschreven. Het verdient, in verband met geloop.vaardigheid voor de samenleving
vanuit het oogpunt van belangenverstrengeling, dat een nationaal protocol interdisciplinair
tot stand komt. Er zouden bijvoorbeeld hulpverleners uit de extramurale
hulpverlening, spoedeisende hulpverlening, intensive care-geneeskunde bij de
opstelling betrokken moeten worden. Verder lijkt het aanbevelenswaardig hierbij