Geven en nemen - dr Erwin JO Kompanje

Als niet-therapeutische behandeling en beademing met als doel een postmortale
orgaandonor te creëren als onder op orgaandonatie voorbereidende en orgaanpreserverende
maatregelen te scharen zijn, hetgeen zonder meer zo is, dan mogen
volgens de '"VOD deze handelingen zonder de expliciete toestemming van de
patiënt pas na de dood plaatsvinden. In geval de betreffende patiënt een expliciet
'ja' heeft laten vastleggen voor orgaandonatie dan is opname op de intensive care
vanuit het oogpunt van orgaandonatie juridisch waarschijnlijk juist te noemen,
maar moreel twijfelachtig. Familieleden zouden in geval van een 'ja'-registratie in
het donorregister alleen maar mogen instemmen in de handelingen. Heeft de
betrokken patiënt niets laten vastleggen of de beslissing aan zijn naasten over
hebben willen laten, dan zal opname op de intensive care met als doel de hersendood
af te wachten vanuit het perspectief van orgaandonatie wettelijk niet toegestaan
zijn.
5.2.6 Triage op de illtellsive care
De hypothetische mogelijkheid bestaat dat een patiënt die opgenomen wordt op
de intensive- care-afdeling met als doel niet-therapeutische beademing en behandeling
voor orgaandonatie, het laatste bed bezet. Hoc te handelen als men een
patiënt aanmeldt voor therapeutische behandeling en beademing? Shaw (1996:
74) noemt deze situatie ook: 'fi sÎtllatÎon mig/a arise in which a potential dOllar was
accepted b)' the illtensive care /l/lit when there was space bilt later there was IlO bed left
for allother patiem. No patiellt should be deprÏl'ed of therapeutic !'emi/atioll so that
al/other could be givenllOll-thempeutic l'cntilatioll to bellcjit a third. It woulel have to
be explailled to relatil'cs that the dOllatioll would 1I0t take place if allother patiellt
required l'elJfi!atioll". Een aannemelijk verhaal lijkt mij, maar in de praktijk kan dit
hectisch verlopen. Stel dat de patiënt, na bijvoorbeeld 20 uur uiteindelijk hersendood
is verklaard, bloed reeds is afgenomen voor weefsel typering en er doet zich
een intensive care behoeftige instabiele patiënt voor. Ervan uitgaande dat de
patiënt voor de niet-therapeutische beademing op een neurologische/neurochirurgische
intensive care-afdeling opgenomen ligt, zijn veel opnames op een dergelijke
intensive care-afdeling peracuut. \Vat wordt er met de potentiële donor gedaan
die al bijna een dag op de intensive care-afdeling ligt? Loskoppelen van de
beademing? En dan? Niet ademend overplaatsen naar de verpleegafdeling en tegen
de familie zeggen dat op de valreep de procedure niet doorging? Een DBTLcatheter
via de liesslagader inbrengen, de nieren koelen en de patiënt zolang op de
operatiekamer neerzetten, in afwachting van uitname van de nieren?280 Er zou op
zijn minst een bizarre situatie ontstaan. Hetzelfde valt uiteraard ook te zeggen over
een hersendode donor die na het falen van therapeutische interventie op de intensive
care in deze situatie terecht is gekomen. Desalniettemin zal de frustratie bij
verpleegkundigen en familieleden groter zijn bij het falen van de donorprocedure
bij niet-therapeutische opname en interventie dan bij falen bij hersendood na
181