Geven en nemen - dr Erwin JO Kompanje

therapeutische interventie. De meningen die intensive care-verpleegkundigen
over niet-therapeutische behandeling en beademing gegeven hebben spreken
hierbij voor zich (zie § 5.2.8). Daarnaast kan men zich afvragen of het goede,
rechtvaardige besteding van schaarse kostbare middelen betreft zoals intensive
care-bedden en geld 281 , maar aan de andere kant was het allemaal begonnen om
de organen, hetgeen wel nuttig (en rechtvaardig) is ten opzichte van de wachtenden
op een donororgaan.
5.2.7 Professiollele vera/ltIVoordelijklteid
"It is a time tltat tlte relatil'es will always remember alld, if 'wilde/cd badly, will leave
lnstillg scnrs»282
In de eerste, en belangrijkste, plaats hebben de hulpverleners (artsen en verpleegkundigen)
professionele verantwoordelijkheid voor de patiënt. In de tweede plaats
voor de familieleden van de betreffende patiënt. Vervolgens de potentiële ontvangers
van donororganen, maar ook andere potentiële patiënten. 1\vee vragen die
hierbij beantwoord moeten worden zijn:
1 vVat zijn de specifieke verantwoordelijkheden van de hulpverleners voor een
patiënt met een infauste prognose (en diens familie), in dit geval een patiënt
met een onbehandelbaar cerebrovasculair accident?
2 Wat moet, kan en mag een hulpverlener mededelen en vragen aan familieleden?
Hoe vrij is de arts in de overdracht van zijn kennis en wensen aan de familie?
Het uitgangspunt voor het niet-therapeutisch behandelen en beademen van een
patiënt met een infauste prognose is het voordeel/belang dat een ander heeft bij
deze behandeling. In de eerste plaats heeft de potentiële ontvanger een groot
belang bij het vrijkomen van organen voor transplantatie, immers, zonder deze
organen wordt de kwaliteit van diens leven ernstig negatief beïnvloed, en, veel
ernstiger, kan zijn leven zonder de transplantatie aanzienlijk worden bekort. In de
tweede plaats kunnen er persoonlijke belangen van de hulpverlener, in dit geval
onder andere de nefroloog, hepatoloog, cardioloog of de transplantatiechirurg, in
het geding zijn. Deze kunnen het als hun leveusdoel zien om zoveel mogelijk
patiënten met chronisch of terminaalorgaanfalen wachtende op een orgaantransplantatie
ter wille te zijn. Dit kan een belangrijke rol in de persoonlijke bevrediging
van zijn of haar werk als behandelend arts vormen. Het moet voor een
transplantatiechirurg frustrerend zijn wanneer steeds minder organen voor
transplantatie beschikbaar komen. Men wil goed doen aan een mens in nood, in
casu de potentiële ontvanger en diens omgeving. Tegenover het morele principe
van weldoen kan men het morele principe van niet-schaden zetten. Dit geldt
natuurlijk voor beide betrokken partijen, men wil zowel de potentiële donor als de
potentiële ontvanger zoveel mogelijk goed doen, en zo min mogelijk schaden.
182 HOOFDSTUK 5