Geven en nemen - dr Erwin JO Kompanje

eageren van de pupillen, de kwaliteit van de pulsaties tijdens de hartmassage en
de ademhaling. Bij wijde niet op licht reagerende pupillen, afwezige ademhaling
en afwezige of matige pulsaties zal het doorgaans geen zin hebben langer dan 5-15
minuten te resusciteren. Reageren beide pupillen op licht met contractie dan is een
resuscitatiepoging van 45-60 minuten zonder meer gerechtvaardigd. In de literatuur
met betrekking tot NHBD wisselt de CPR-tijd bij de uncontrolled NHBD
tussen de verschillende onderzoeken niet opvallend. Kootstra et al. (1991: 910)
omschrijven een patiënt die na 45 minuten resuscitatie doodverklaard werd en bij
wie 35 minuten later beide nieren in de operatiekamer geëxplanteerd werden.
Tussen de hartstilstand in de auto bij zijn zoon en de uiteindelijke uitname van de
niercn waren in totaal 80 minuten verstreken. Kootstra (1996: 3417) geeft ecn
CPR-tijd van 30 minuten als consensus.
Het zou zeer wenselijk zijn uit het oogpunt van gclijke behandeling en rechtszekerheid
(doodverklaring) dat er zoveel mogelijk consensus zou zijn over de tijd
die een resuscitaticpoging minimaal moet duren, en welke middelen daarbij toegepast
moeten worden. Er dient hierbij onderscheid te zijn tussen de resuscitatiepoging
van een patiënt die zonder vitale levenstekenen na een trauma in het
ziekcnhuis wordt binnengebracht en een patiënt die na cardiaal falen wordt aangeboden.
Tot op heden ontbreekt een definiëring van DOA en een beargumenteerde
definitie van dood na een circulatiestilstand in de in Nederland gebruikte protocollen
(Maastricht en Nijmegen).
2 Wat is de positie van de nabestaanden en is er wantrouwelI valllIell
teil opzie/I te vall fret "andelell bij deze categorie te verwac"tell?
Nabestaanden zullen moeten handelen in de geest van de overledene. Als de overledene
bij leven heeft aangegeven te wensen dat zijn nabestaanden zullen beslissen
over eventuele orgaandonatie dan zal toestemming van dc nabestaanden tot
orgaanuitname gevraagd worden. Het is echter denkbaar dat het drama van het
ovcrlijden zo overweldigend is voor de nabestaanden dat hulpverleners ervoor
kiezen om uit respect voor de nabestaanden in uitzonderlijke gevallen niet om
orgaandonatie te vragen. Aan de andere kant zal men, als men zich reeds de
inspanning en moeite heeft getroost om de DBTL-catheter in te brengen en de in
situ koeling te starten, minder snel geneigd zijn om de toestemmingsvraag achterwege
te laten. Hulpverleners kunnen in geval dat het zeer aannemelijk is dat de
donatieprocedure niet succesvol zal verlopen ervoor kiezen de familieleden nict
met de vraag om orgaandonatie te belasten, ook al heeft de overledene aangegeven
de beslissing aan de nabestaanden over te laten. Verder kan de overledene positicf
besloten hebben tot postmortale orgaandonatie, maar kunnen de nabestaanden
hiertegen protesteren. Juridisch zalmen in zijn recht staan de procedure toch te
vervolgen, maar men kan zich afvragen of dit in een dergelijk geval een moreel
juiste keuze is. In sommige gevallen kan de familie besluiten dat 'het nu genoeg ge-
212 HOOFDSTUK 7