Geven en nemen - dr Erwin JO Kompanje

familie consulteren. Bij een wilsuiting waarbij de overledene de beslissing aan de
nabestaanden overlaat kan men deze direct raadplegen. Nadat toestemming
verkregen is, zal de arts de transplantatiecoördinator waarschuwen, die vervolgens
op zijn beurt de dienstdoende vaatchirurg zal inlichten. Deze zal de uiteindelijke
beslissing over het wel dan niet uitvoeren van een NHBD-procedure nemen. Bij
positief besluit, de DBTL-catheter zelf inbrengen ofhet uitvoeren van deze handeling
delegeren aan een dienstdoende arts-assistent van de afdeling heelkunde. In
uitzonderlijke gevallen, zo wordt in het protocol weergegeven, zal de arts die de
dood vastgesteld heeft, zelf overgaan tot daadwerkelijke uitvoering van de NHBDprocedure,
in casu het inbrengen van de DBTL-catheter en het starten van de in
situ perfusie van de nieren. Hier is er, volgens het protocol, geen scheiding van
(uitvoerende) personen, maar wel van verantwoordelijkheden: "Hij (de arts) heeft
de plicht 'antwoord' te geven op de vraag naar liet 'hoe' en 'waarom' mil de genomen
beslissil/g" (pagina 4). Deze beslissingen dienen schriftelijk te worden vastgelegd in
het medisch dossier. Uit het protocol is volkomen onduidelijk 'aan wie' en 'wanneer'
de arts de plicht heeft anhvoord te geven.
Het is moeilijk in te zien hoe een dergelijke procedure logistiek goed kan ver­
lopen. Er wederom van uitgaande dat gedurende minimaal 30 minuten een poging
tot resuscitatie is gedaan, zal, in geval van een categorie 2 potentiële donor,
binnen 15 minuten door de arts de dood vastgesteld moeten worden, toestemming
gezocht moeten worden en de transplantatiecoördinator ingelicht moeten
worden, die vervolgens de vaatchirurg waarschuwt, die vervolgens naar de spoedeisende
hulpafdeling moet komen, de potentiële donor af- of goedkeurt voor een
NHBD-procedure en, nog steeds binnen 15 minuten, de DBTL-catheter inbrengt
en start met de in situ perfusie (met inachtneming van 10 minuten wachttijd na de
hartdood). Het zal duidelijk zijn dat dit in de praktijk onmogelijk zal gelukken. Bij
een resuscitatiepoging van 30 minuten zal, ervan uitgaande dat de hartdood direct
evident is, pas na 10 minuten gestart mogen worden met het inbrengen van de
DBTL-catheter 376 en het starten van de in situ perfusie van de nieren. Deze hande­
lingen zullen dus binnen vijf minuten moeten plaatsvinden, hetgeen praktisch een
onmogelijke opgave zal zijn.
In geval van een geplande controlled NI-IBD-procedure zal het wel haalbaar
kunnen blijken. Als men drie kwartier na het ontstaan van de circulatiestilstand de
tijd heeft voor de procedure zal het haalbaar moeten zijn. Men kan als de beslissing
om de behandeling te staken genomen is het centrale register raadplegen om
achter de wil van de patiënt ten aanzien van orgaandonatie te komen. Het zal
moeilijk zijn belangenverstrengeling hier te vermijden. Verder is het niet duidelijk
ofhet gepast is om voor de dood van de potentiëie donor achter diens wil te komen.
Daar staat tegenover dat, in geval van een donorcodicil, de wil van de potentiële
donor al voor de dood bekend is. In geval het een categorie 4 (hartstilstand bij
een hersendode donor) patiënt betreft zal de 45 minuten circulatiestilstand-tijd
ten volle gebruikt kunnen worden.