12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği

Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon T›bb› Kursu XII - Temel Kurs
fiekil 2: Akut HCV ‹nfeksiyonunda HCV-RNA’n›n Pozitif Oldu¤u Dönem ve De¤iflik Anti-HCV Kitleri ‹le
Pozitifli¤in Bafllamas›.
AIDS (HIV)
1981 y›l›nda ilk olgunun bildirilmesinden sonra bütün dikkatler AIDS üzerine toplanm›flt›r. Dünyadaki HIV olgular›n›n
% 3-5’i kan yolu ile bulaflmaktad›r. Ülkemizde 1999 y›l› Aral›k belirlemelerine göre kay›tl› HIV/AIDS olgular›n›n
% 3,8’i kan yoluyla bulafl sonucu geliflmifltir. HBV veya HIV enfeksiyonlar›n›n yay›lmas›nda heteroseksüel yolla bulaflman›n
önemli rolü oldu¤u bilinmektedir. Ülkemizde 1985-1999 y›llar› aras›nda resmi kay›tlara göre HIV seropozitifli-
¤i saptanan 983 olguda heteroseksüel yolla bulaflma % 48 ile ilk s›radad›r. HIV enfeksiyonu Avrupa, Kuzey Amerika,
Uzak Do¤u Asya ve Afrika ülkelerine göre çok daha az da olsa, art›k ülkemizde de yerleflmifltir ve görüldü¤ü gibi heteroseksüel
bulaflma ilk s›ralardad›r. Bu veriler ülkemizde kan ba¤›flç›lar›n›n HIV enfeksiyonu yönünden ciddi bir risk
grubu oluflturdu¤unu göstermektedir. Seronegatif oldu¤u saptanan bir ba¤›flç›dan transfüzyon ile HIV bulaflma riski
1/36.000- 225.000 aras›nda de¤iflmektedir. Ayr›ca ba¤›flç›lar›n bir k›sm›n›n pencere döneminde olma olas›l›¤› vard›r
ve bunlar ciddi bir HIV kayna¤› durumundad›rlar. Ülkemizdeki kan bankalar›nda 1985 y›l›ndan itibaren anti-HIV taramalar›
zorunlu hale getirilmifltir. HIV enfeksiyonunda antikorlar kifli enfekte olduktan 6-8 hafta sonra tespit edilebilir.
Ticari kitlerde HIV-I ve HIV-II birlikte taranmaktad›r. ‹ndirekt EIA yöntemini kullanan kitler II. kuflak, çift antijen
sandviç yöntemini kullanan kitler ise III. kuflak olarak adland›r›lmaktad›r. III. kuflak kitlerle hem IgM hem de IgG türü
antikorlar saptanabilmektedir. Bu sayede seropozitiflik (antikor pozitifli¤i) 3 haftada saptanabilmektedir. Avrupa Birli-
¤i, HIV taramas›nda kullan›lacak kitin HIV-I / HIV-II ve subtip O’yu tan›mlayabilecek vas›fta olmas› gere¤ini standart
olarak bildirmifltir. Tarama testi ile reaktif bulunan örneklerin immünoblot (Western-blot) testler ile do¤rulanmas› gerekir.
Serumda antikorlardan daha önce (yaklafl›k 1 hafta kadar) saptanabildi¤inden, baz› ülkelerde p24 antijeni de rutin
taramalarda kullan›lmaya bafllanm›flt›r. Son y›llarda anti-HIV1/2ve p24 antijenini saptayan test kitleri gelifltirilmifl ve
kullan›ma girmifltir.
Do¤rulama Testleri
Do¤rulama testi, duyarl›l›¤› ve özgüllü¤ü, en az pozitifli¤in saptand›¤› test yöntemi kadar olan baflka bir test yöntemi
ile sonucun kontrol edilmesi fleklinde tan›mlanabilir.
EIA ile reaktif bir sonuç al›nd›¤›nda iki farkl› kuyucukta test tekrarlanmal›, her ikisi de negatif ç›karsa sonuç negatif
olarak de¤erlendirilmelidir. Biri veya ikisi reaktifse tekrarlayan reaktif olarak kabul edilir ve do¤rulama testi yap›l›r.
Do¤rulama testi de reaktif ç›karsa sonuç pozitif olarak kabul edilir, negatif ç›karsa bir süre sonra testler tekrarlan›r.
- 105 -