12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ulusal <strong>Kan</strong> <strong>Merkezleri</strong> <strong>ve</strong> <strong>Transfüzyon</strong> T›bb› Kursu XII - Temel Kurs<br />
9- Çal›flma s›ras›nda yüzük, kolye, bilezik vs. gibi tak›lar takmak<br />
<strong>Kan</strong> Bulaflmas›nda Dekontaminasyon Nas›l Yap›l›r?<br />
1- <strong>Kan</strong>la kirlenen giysi hemen ç›kar›l›r, koruyucu giysi giyilir.<br />
2- Kal›n ifl eldi<strong>ve</strong>ni tak›l›r.<br />
3- <strong>Kan</strong> bir ka¤›t havlu yard›m› ile absorbe edilir.<br />
4- Aerosol oluflmufl ise 30 dakika beklenir.<br />
5- Cam k›r›¤› varsa f›rça ile süpürülür.<br />
6- Dezenfektan (10 kez suland›r›lm›fl çamafl›r suyu) dökülerek 15-20 dakika beklenir.<br />
7- Bir yüzey dezenfektan› ile kurulan›r.<br />
8- Bu ifllem s›ras›nda kullan›lan tüm materyal t›bbi at›k çöpüne at›l›r.<br />
Çal›flma Alanlar›n›n Dezenfeksiyonu<br />
<strong>Kan</strong> merkezi laboratuvarlar› <strong>ve</strong> ba¤›flç› odalar› kesinlikle temiz tutulmal›, günlük ifl bitimi sonunda <strong>ve</strong>ya her flift de-<br />
¤ifliminde yerler deterjanl› su ile temizlenmeli, çal›flma tezgahlar› deterjanl› su ile temizlendikten sonra kimyasal dezenfektan<br />
kullan›larak silinmelidir.<br />
En uygun kimyasallar % 5’lik sodyum hipoklorid (çamafl›r suyu), gluteraldehit (toksik-yüzey dezenfektan olarak kullan›lmaz)<br />
olup, etanol <strong>ve</strong> izopropionol de kullan›labilir. Kimyasal dezenfektanlar do¤ru oranda, gerekti¤i kadar günlük<br />
haz›rlanmal› <strong>ve</strong> suland›r›lm›fl solüsyonlar dayan›kl› olmad›¤›ndan gereksiz sarfiyatlardan kaç›n›lmal›d›r. Hipoklorid solüsyonu,<br />
ucuz olmas›, virüs <strong>ve</strong> bakterilere etkinli¤i nedeniyle kan merkezlerinde kullan›lan en etkili dezenfektanlardan<br />
biridir. Hipoklorid çözeltisi haz›rlan›rken klor konsantrasyonu 10 000 ppm (%1 hipoklorid) olmal›d›r. Hipoklorid çözeltisi<br />
dayan›ks›z kimyasal oldu¤undan günlük taze haz›rlanmal› <strong>ve</strong> suland›r›m stok solüsyondaki klor konsantrasyonuna<br />
göre yap›lmal›d›r. Laboratuvar kullan›m› için haz›rlanan s›v› sodyum hipoklorid % 15-16, evlerde beyazlat›c› olarak<br />
kullan›lan s›v› hipoklorid % 3-5 <strong>ve</strong> granüle hipoklorid % 65 konsantrasyondad›r. Ayr›ca hipokloride alternatif olarak<br />
% 2 konsantrasyonda gluteraldehit ya da % 70 etanol <strong>ve</strong>ya isopropionol kullan›labilir. Hipokloridin metalleri bozma<br />
özelli¤i oldu¤undan, metal kaplar kullan›lmamal›, pipet <strong>ve</strong> seroloji tüpleri gibi dezenfekte edilecek malzemeler<br />
plastik bir kap içine konarak en az 30 dakika tutulmal›d›r. Dezenfekte edilecek malzemeler dezenfektanla direkt temasa<br />
getirilerek, bu malzemeler üzerinde kaplama, parafin, ya¤ <strong>ve</strong> hava kabarc›¤› olmamal› <strong>ve</strong> tüm yüzey dezenfektanla<br />
tamamen temas halinde olmal›d›r. Laboratuvarda kullan›lan malzemeler hipoklorid ile dezenfekte edildikten sonra az<br />
miktarda deterjanla tekrar y›kanmal› <strong>ve</strong> bol su ile durulanmal›d›r. Tüm dezenfektanlar belirli oranda protein, lastik,<br />
plastik <strong>ve</strong> deterjan gibi maddelerle inakti<strong>ve</strong> olduklar›ndan, dezenfeksiyon s›ras›nda bu durum göz önünde bulundurulmal›d›r.<br />
Santrifüj s›ras›nda tüp k›r›lmas›, kan torbas›nda s›z›nt› <strong>ve</strong>ya patlama flüphesi olursa santrifüj derhal durdurulmal› <strong>ve</strong><br />
kapak 30 dakikadan önce aç›lmamal›d›r. E¤er kan torbas›nda patlama <strong>ve</strong>ya s›z›nt› santrifüjün aç›lmas› s›ras›nda fark<br />
edilmifl ise kapak derhal geri kapat›lmal› <strong>ve</strong> k›r›lma s›ras›nda oluflan aerosollerle bulafl› önlemek için 30 dakika sonra<br />
aç›lmal›d›r. Santrifüj içinden cam parçalar› forsepsle toplanmal›, k›r›lan tüp, cam parçalar›, godeler <strong>ve</strong> rotor gluteraldehit<br />
solüsyonunda bir gece bekletilmelidir. Santrifüj dezenfektanla silinip kurumaya b›rak›lmal›, rotor <strong>ve</strong> godeler dezenfekte<br />
edildikten sonra bol suyla çalkalanarak kurutulmal›d›r. Genel prensip olarak bu ifllemler s›ras›nda kal›n ifl eldi<strong>ve</strong>ni<br />
giyilmelidir.<br />
TIBB‹ ATIKLAR<br />
22.07.2005 tarih <strong>ve</strong> 25883 say›l› Resmi Gazete’de yay›nlanan T›bbi At›klar›n Kontrolu Yönetmeli¤i sa¤l›k kurulufllar›ndan<br />
kaynaklanan t›bbi at›klar›n halk sa¤l›¤›na <strong>ve</strong> çevreye zarar <strong>ve</strong>rmeden ayr› olarak toplanmas›, geçici depolanmas›,<br />
tafl›nmas› <strong>ve</strong> nihai bertaraflar›n›n sa¤lanmas›na yönelik idari, teknik <strong>ve</strong> hukuki hükümler içermektedir. Yönetmelikteki<br />
tarife göre t›bbi at›klar:<br />
1- Hastal›k etkenleri bulaflm›fl <strong>ve</strong>ya bulaflmas› olas› insan doku <strong>ve</strong> organlar›<br />
2- <strong>Kan</strong> <strong>ve</strong>ya plasenta bulaflm›fl her türlü at›k<br />
- 188 -
Change language