12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ulusal <strong>Kan</strong> <strong>Merkezleri</strong> <strong>ve</strong> <strong>Transfüzyon</strong> T›bb› Kursu XII - Temel Kurs<br />
ABO Rh(D) S‹STEM‹NE A‹T KAN GRUPLARININ SAPTANMASI<br />
Genel Prensipler<br />
• <strong>Transfüzyon</strong> amac› ile haz›rlanan her ünite kana ABO <strong>ve</strong> Rh (D) tiplendirmesi yap›lmal›d›r. ABO <strong>ve</strong> Rh (D) tiplendirmesi<br />
iki farkl› kifli taraf›ndan çal›fl›l›r. Sonuçlar uyumlu ise kay›t alt›na al›nmal›d›r. Herhangi bir uygunsuzluk<br />
halinde yeni bir örnek ile çal›flma tekrar edilmelidir.<br />
• ABO gruplamas›; ba¤›flç› eritrositlerinin anti-A <strong>ve</strong> anti-B serumlar› (direkt -forward- gruplama), ba¤›flç› plazma<br />
<strong>ve</strong>ya serumunun A1 <strong>ve</strong> B eritrositleri (karfl›t -re<strong>ve</strong>rse- gruplama) ile test edilmesi sonucu belirlenir.<br />
• Rh (D) tiplendirmesi ba¤›flç› eritrositlerinin anti-D serumu ile test edilmesi sonucu belirlenir. Anti-D ile reaksiyon<br />
<strong>ve</strong>rmeyen eritrositlere zay›f D testi yap›lmal›d›r. Anti-D ile reaksiyon <strong>ve</strong>ren <strong>ve</strong>ya zay›f D testi pozitif ç›kan<br />
üniteler Rh (D) POZ‹T‹F olarak iflaretlenmelidir. Anti-D serumu <strong>ve</strong> zay›f D testi negatif olan üniteler NEGAT‹F<br />
olarak iflaretlenir.<br />
• <strong>Transfüzyon</strong> <strong>ve</strong>ya gebelik öyküsü olan ba¤›flç›dan al›nan tüm ünitelere <strong>ve</strong> ilk kez baflvuran ba¤›flç›ya beklenmeyen<br />
antikorlar aç›s›ndan antikor tarama testi uygulanmal›d›r.<br />
• Ünitenin üzerinde bulunan etikette ABO <strong>ve</strong> Rh (D) tiplendirmesine ait bilgi aç›k olarak yer almal›d›r.<br />
• Test <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>ri transferinin gü<strong>ve</strong>nli¤i sa¤land›¤›nda, daha önce grupland›rmas› yap›lm›fl olan ba¤›flç›lar›n testlerinin<br />
bir kez anti-A <strong>ve</strong> anti-B ile bak›lmas› yeterli olur.<br />
Protokol 1: Lam(slide) Yöntemi ‹le ABO Gruplama<br />
Serolojik Yöntem: Hemaglütinasyon<br />
Prensip: Forward Gruplama ( Eritrosit yüzeyindeki antijenlerin gösterilmesi )<br />
Örnek: Baz› üreticiler lam testlerinin tam kanda yap›lmas›n› önerirken, di¤erleri serum Fizyolojik, serum <strong>ve</strong>ya plazma<br />
ile haz›rlanan daha seyreltik konsantrasyonlardaki eritrosit süspansiyonlar›n›n kullan›m›n› önerdikleri için lam testi<br />
yap›lmadan önce üretici firman›n önerilerine bak›lmas› gereklidir.<br />
Prosedür<br />
1- Temiz <strong>ve</strong> etiketli (anti-A yaz›lm›fl) bir lama bir damla anti-A damlat›l›r.<br />
2- ‹kinci temiz <strong>ve</strong> etiketli (anti-B yaz›lm›fl) bir lama bir damla anti-B damlat›l›r.<br />
3- Bu antiserumlara paralel test yap›lacaksa üçüncü bir temiz <strong>ve</strong> etiketli (anti-A,B yaz›lm›fl) bir lama bir damla anti-A,B<br />
damlat›l›r.<br />
4- Tercihan dördüncü bir temiz <strong>ve</strong> etiketli (kontrol yaz›lm›fl) lam da ayr›ca haz›rlan›r. Bu lama bir damla hasta serumu<br />
<strong>ve</strong>ya plazmas› damlat›l›r.<br />
5- Lamlara test edilecek eritrositlerin iyice kar›flt›r›lm›fl birer damla süspansiyonu (serum fizyolojik, serum ya da<br />
plazmada) damlat›l›r (kullan›lacak do¤ru konsantrasyonu belirlemek için üretici önerilerine bak›l›r).<br />
6- Antiserum <strong>ve</strong> eritrositler her bir lam için ayr›, temiz bir aplikatör çubuk ile kar›flt›r›l›r <strong>ve</strong> çubuk at›l›r. Kar›fl›m yak<br />
lafl›k 20x40 mm’lik bir alana yay›lmal›d›r.<br />
7- Lamlar sürekli olarak hafifçe öne <strong>ve</strong> arkaya do¤ru hareket ettirilerek 2 dakika kadar sallan›r. Lamlar bu süre zarf›nda<br />
çok ›s›t›lm›fl <strong>ve</strong>ya so¤utulmufl bir alana konulmaz. Serum/eritrosit kar›fl›m›na enfeksiyöz ajanlar bulaflabilece¤i<br />
için elle dokunulmaz.<br />
8- Tüm lamlardaki sonuçlar okunur, yorumlan›r <strong>ve</strong> kaydedilir.<br />
Yorum<br />
1- Herhangi bir ABO antiserumuyla güçlü eritrosit aglütinasyonu sonucun pozitif oldu¤u anlam›na gelir.<br />
2- ‹ki dakika sonunda pürüzsüz eritrosit süspansiyonu negatif sonuçtur.<br />
3- Zay›f ya da flüpheli reaksiyon <strong>ve</strong>ren örnekler tüp testi ile tekrar edilmelidir.<br />
4- Kontrol lam›nda aglütinasyon görülmesi nonspesifik bir aglütinasyon olarak de¤erlendirilir <strong>ve</strong> otoantikorlar›n<br />
varl›¤›n› gösterir.<br />
- 63 -
Change language