12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ulusal <strong>Kan</strong> <strong>Merkezleri</strong> <strong>ve</strong> <strong>Transfüzyon</strong> T›bb› Kursu XII - Temel Kurs<br />
na gerek bulunmamaktad›r. Bu hedefin 5x10 8 hücreden az olacak flekilde tutulmas› yeterlidir. Bu durum lökosit filtreleri<br />
arac›l›¤› ile sa¤lanabilece¤i gibi çok daha ekonomik bir flekilde bileflenin haz›rlanmas› s›ras›nda buffy-coat uzaklaflt›r›lmas›<br />
yoluyla da yap›labilir.<br />
Benzer flekilde buffy-coat uzaklaflt›r›larak haz›rlanan havuzlanm›fl trombosit konsantrelerinin rutin olarak kullan›ld›¤›<br />
yerlerde FNHTR s›kl›¤›n›n % 3-5 düzeyine düfltü¤ü, e¤er depolama öncesi lökosit filtrasyonu yap›l›yorsa bu oran›n<br />
% 1’den az oldu¤u bilinmektedir.<br />
<strong>Transfüzyon</strong>a Ba¤l› Akut Akci¤er Hasar›<br />
"Transfusion-related acute lung injury (TRALI)"<br />
Baflka bir nedene ba¤l› olmaks›z›n transfüzyondan sonra geliflen solunum s›k›nt›s›, hipoksi <strong>ve</strong> pulmoner infiltrasyonlar<br />
ile kendini gösteren fliddetli <strong>ve</strong> akut bir transfüzyon reaksiyonudur. Vericinin plazmas›nda bulunan lökositlere karfl›<br />
geliflmifl antikorlar›n transfüzyon ile al›c›ya geçmeleri sonras›nda pulmoner alanda lökostaz <strong>ve</strong> lökosit aktivasyonu<br />
oluflmakta <strong>ve</strong> buna ba¤l› kapiller s›z›nt› <strong>ve</strong> pulmoner hasar gözlenmektedir.<br />
Oldukça nadir izlenen bir komplikasyondur, ancak bu reaksiyonun bir çok olguda tan›nmamas› nedeni ile tam olarak<br />
bildirilmedi¤i düflünülmektedir. ABD’nde bu konu ile yak›ndan ilgilenen bir merkezde TRALI görülme s›kl›¤› 5000<br />
transfüzyonda bir olarak bildirilmektedir. Kad›n <strong>ve</strong> erkeklerde eflit oranda görülmekte <strong>ve</strong> her yaflta izlenebilmektedir.<br />
TRALI transfüzyona bafllad›ktan sonraki ilk 6 saat içinde geliflen solunum s›k›nt›s› fleklinde kendini göstermektedir.<br />
fiiddetli çift tarafl› pulmoner ödem, hipoksi, atefl <strong>ve</strong> akci¤er grafisinde orta <strong>ve</strong> alt zonlarda tipik perihiler <strong>ve</strong> nodüler gölgelenmeler<br />
izlenmektedir. Yak›n zamanda yap›lan çal›flmalarda aktif enfeksiyon varl›¤›n›n, sitokin tedavisi uygulanmas›n›n,<br />
operasyon geçirilmesinin <strong>ve</strong>ya masif transfüzyon yap›lmas›n›n haz›rlay›c› faktör olarak rolü olabilece¤i bildirilmektedir.<br />
Bu komplikasyona tam kan, eritrosit konsantreleri, taze donmufl plazma, kriyopresipitat <strong>ve</strong> trombosit konsantreleri<br />
gibi plazma içeri¤i yüksek olan bileflenlerin transfüzyonundan sonra rastlanmaktad›r.<br />
TRALI’yi klinik olarak ARDS’den ay›rmak olas› de¤ildir. Bu nedenle transfüzyondan k›sa bir süre sonra geliflen<br />
ARDS tablosunda TRALI akla gelmelidir. ARDS’den farkl› olarak TRALI kendini s›n›rlayan bir tablodur <strong>ve</strong> yeterli solunum<br />
deste¤i sa¤lanmas› durumunda genellikle 48-96 saat sonra kendili¤inden düzelmektedir. Kardiyak nedenlere ba¤l›<br />
geliflen pulmoner ödem tablosunun TRALI’den ayr›lmas› gerekir. TRALI olan hastalarda santral <strong>ve</strong>nöz <strong>ve</strong> pulmoner<br />
wedge bas›nçlar›n›n normal olmas› ay›r›c› tan› için yard›mc›d›r.<br />
Hastan›n lökositleri ile reaksiyona giren HLA <strong>ve</strong>ya di¤er lökositlere özel antijenlere karfl› geliflmifl antikorlar›n, <strong>ve</strong>rici<br />
<strong>ve</strong>ya transfüzyon yap›lan bileflenin plazmas›nda gösterilmesi ile tan› desteklenebilir.<br />
TRALI varl›¤›nda % 90 oran›nda ba¤›flç› plazmas›nda lökosit antikorlar› gösterilebilmektedir. Çok do¤um yapm›fl kad›nlar›n<br />
<strong>ve</strong>rici olarak kullan›lmas› bu antikorlar›n en önemli kayna¤›n› oluflturmaktad›r. Bu antikorlar al›c›n›n lökositleri<br />
ile reaksiyona girmekte, pulmoner kapillerlerde lökostaz <strong>ve</strong> kompleman arac›l› lökosit aktivasyonu oluflmaktad›r.<br />
Akti<strong>ve</strong> lökositlerden sal›nan proteolitik enzimler <strong>ve</strong> toksik oksijen metabolitleri pulmoner kapillerlerdeki endotelde hasar<br />
oluflumuna yol açmaktad›r. Ancak baz› olgularda lökositlere karfl› geliflmifl antikorlar›n gösterilememesi nedeni ile<br />
bu mekanizman›n tüm TRALI olgular›n› aç›klamaya yetmedi¤i düflünülmektedir.<br />
TRALI geliflen olgular›n tedavisinde mutlaka h›zl› bir flekilde solunum deste¤i sa¤lanmal›d›r. Genellikle entübasyonun<br />
ard›ndan oksijen <strong>ve</strong>rilmesi <strong>ve</strong> mekanik <strong>ve</strong>ntilasyona geçilmesi gerekmektedir. Steroidler her ne kadar kullan›lmaktaysa<br />
da etkileri tart›flmal›d›r. Diüretik <strong>ve</strong>rilmesine gerek bulunmamaktad›r. Destek tedavisi ile TRALI genellikle 48-96<br />
saat içinde düzelmektedir, pulmoner infiltratlar›n düzelmesi 1-4 gün içinde gerçekleflmektedir. Yaklafl›k % 20 olguda<br />
bu süre 1 haftaya kadar uzayabilmektedir. K›sa sürede düzelen hastalarda uzun dönem sekel izlenmemektedir. Mortalite<br />
oran› % 5 olarak bildirilmektedir.<br />
TRALI gelifliminin önlenmesi için daha önce ba¤›fllad›klar› kan bileflenlerinin transfüzyonu sonras›nda al›c›larda<br />
TRALI geliflimi saptanan <strong>ve</strong>ricilerden bir daha ba¤›fl yap›lmamas› gerekmektedir. Bunun d›fl›nda teorik olarak etkili ancak<br />
pratik uygulamada s›k›nt› yaratan baflka önlemler de al›nabilir. Örne¤in; çok do¤um yapm›fl kad›nlar ba¤›flç› olarak<br />
kabul edilmeyebilir ancak bu uygulama yaklafl›k % 5 <strong>ve</strong>rici kayb›na yol açmaktad›r; çok do¤um yapm›fl kad›nlar<br />
lökosit antikorlar› aç›s›ndan test edilebilir, ancak maliyet <strong>ve</strong> testin kompleks yap›s› sorun oluflturmaktad›r; plazmalar›n<br />
- 145 -
Change language