12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği

Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon T›bb› Kursu XII - Temel Kurs
Tablo 4: HBV Göstergelerinin Yorumlanmas›.
HBsAg HBeAg Anti-HBc IgM Anti-HBc Anti-Hbe Anti-HBs
Erken akut HBV ya da yak›n geçmiflte HBV afl›s› + - - - - -
Erken akut HBV enfeksiyonu + + - - - -
Akut HBV enfeksiyonu + + + + - -
Yüksek enfeksiyözite riskli kronik HBV tafl›y›c›s› + + - + - -
Akut HBV enfeksiyonu + - + + + -
Düflük enfeksiyozite riskli kronik HBV tafl›y›c›s› + - - + + -
Yak›n geçmiflte HBV enfeksiyonu - - + - - -
Yak›nda geçirilmifl HBV, flimdi ba¤›fl›k - - + + + +
Geçmiflteki HBV enfeksiyonu - - - + + +
Geçmiflteki HBV enfeksiyonu - - - + - +
Geçmiflteki HBV enfeksiyonu* - - - + - -
Geçmiflte HBV temas› (Afl› ?) - - - - - +
Kan bankac›l›¤›nda HBV aç›s›ndan bir baflka sorun da tek bafl›na anti-HBc pozitifli¤idir. Bunun nedenleri:
a. yalanc› pozitiflik;
b. gösterilebilir düzeyin alt›nda HBsAg üretimiyle giden hepatosit içi enfeksiyon
c. birinci pencere dönemi;
d. HBsAg’nin kayb›ndan sonraki dönemde anti-HBs’nin gösterilebilir düzey alt›na düflmesi ya da hiç geliflmemesi ve
e. mutant HBV varl›¤›d›r. Tek bafl›na anti-HBc pozitifli¤inin bulaflt›r›c›l›¤›n bir göstergesi olabilme olas›l›¤› tart›flmal›d›r.
HBsAg testlerinde % 0.2-0.3 oran›nda yalanc› pozitifliklere rastlan›ld›¤›ndan üçüncü kuflak testlerle elde edilen tekrarlayan
reaktif sonuçlar, özgül nötralizasyon (yo¤un anti-HBs) testleriyle do¤rulanmal›d›r.
Hepatit C Virusu (HCV)
HCV enfeksiyonu da akut ya da kronik, belirtili ya da belirtisiz olabilir; ancak belirtisiz gidifl (olgular›n ~ % 70’i) ve
kronikleflme oranlar› (% 70-85) belirgin flekilde yüksektir. Tan›da özgül IgG yap›s›ndaki antikorlar›n saptanmas› ilk
ad›md›r; fakat antikorlar›n ortaya ç›k›fl› gecikebilmektedir. Belirtili enfeksiyonda, belirtilerin bafllad›¤› dönemde % 50-
70 hastada anti-HCV antikorlar› gösterilebilir ve 3 ay sonra oran % 90’a ulafl›r. Kronik enfeksiyonlu hastalar›n hemen
tümünde anti-HCV antikorlar› saptanabilir. IgM yap›s›ndaki antikorlar intermitan gidiflli oldu¤undan tan›daki yard›mlar›
s›n›rl›d›r.
Kan bankalar›nda anti-HCV 1990’lar›n bafl›ndan beri taranmaktad›r. Günümüzde 2.-3. kuflak ELISA ve rekombinant
immünoblot (RIBA) testleri kullan›lmaktad›r. Üçüncü kuflak anti-HCV testlerinin, ikinci kuflak testlere göre özgüllük ve
duyarl›l›¤›n›n daha yüksek oldu¤u, HCV enfeksiyonunu ortalama 10 gün kadar önce belirledi¤i ve taramalarda ek pozitiflikleri
saptayabildikleri gösterilmifltir. Anti-HCV ELISA testleri, özellikle prevalans›n düflük oldu¤u toplumlarda,
yüksek oranda yalanc› pozitif sonuçlara yol açmaktad›r. Bu nedenle analitik antikor testleri ile destekleyici "do¤rulama"ya
gereksinim vard›r. Bu testler, pozitif ELISA test sonuçlar›n›n de¤erlendirilmesinde ve reaksiyon veren antikorlar›n
hangi özgül antijene karfl› geliflmifl oldu¤unu belirlemede kullan›l›rlar. Sonuçlar pozitif (iki ya da daha çok antijen),
kuflkulu ("indeterminate"-bir antijen) veya negatif olabilir. Destekleyici do¤rulama testleri aras›nda en s›k kullan›lan›,
ayn› kuflaktan ELISA testlerinde kullan›lan ayn› antijenlere sahip RIBA testleridir. RIBA sistemine bir baflka seçenek Innolia
immünoblot testidir. Bu test, RIBA’n›n aksine Avrupa’dan bir HCV izolat›n›n antijenik yap›s›n› temel alm›flt›r.
Öte yandan, HCV öz (core) antijeninin, antikor serokonversiyonu öncesinde ve HCV RNA pozitifli¤i s›ras›nda (enfeksiyöz
pencere döneminde) gösterilebilece¤i ve böylelikle enfeksiyonun antikor testlerinden yaklafl›k 1.5 ay önce,
kantitatif HCV RNA testlerinden de sadece 2 günlük bir gecikmeyle belirlenebilece¤ine iliflkin kan›tlar elde edilmifltir.
Seronegatif dönemdeki viremili kanlar›n hemen tümünü (%94) belirleyebilen bu ELISA testinin kan bankalar›ndaki taramalarda
kullan›labilece¤i gösterilmifltir.
- 157 -