12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği

Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon T›bb› Kursu XII - Temel Kurs
D Antijeninin Saptanmas›nda Kullan›lan Antiserumlar
A. Yüksek Proteinli Antiserumlar
Yüksek konsantrasyonda protein ve di¤er makromolekülleri içerir. Lam, h›zl› tüp veya mikroplak tekniklerinde kullan›lmak
için haz›rlanm›flt›r. Üretici firman›n direktiflerine uyularak çal›fl›ld›¤›nda h›zl› ve güvenilir sonuç verir. Üretici
firmalar kendi yüksek proteinli dilüentlerini kontrol olarak verirler. Her üretici firman›n ürünü birbirinden farkl› oldu¤u
için kontrol de ayn› üretici firmadan temin edilmelidir. Test için eritrosit süspansiyonu haz›rlarken SF, serum veya
plazma kullan›labilir. Üretici firman›n bu konudaki ve testin di¤er aflamalar›ndaki önerilerine uyulmal›d›r.
Yüksek Proteinli Antiserumlarla Rh Tiplendirme Testi Yap›ld›¤›nda Oluflabilecek Hatal› Sonuçlar›n Nedenleri
1- Hatal› Negatif Sonuç Elde Edilme Nedenleri:
1.1. Çok konsantre eritrositler tüp testinde, çok az konsantrasyonda eritrositler ise lam testinde zay›f aglütinasyona
neden olabilir. A¤›r anemisi olan olgularda tam kan kullan›l›rken örnek santrifüj edilip serumun bir
k›sm› at›larak uygun yo¤unluk sa¤lanabilir.
1.2. Baz› antiserumlar SF ile haz›rlanm›fl eritrosit süspansiyonlar›nda zay›f reaksiyon verebilirler.
1.3. Zay›f antijenik D, lam testinde 2 dakikada veya h›zl› tüp testinde aglütinasyon oluflturmayabilir.
2- Hatal› Pozitif Sonuç Elde Edilme Nedenleri:
2.1. Hem immünglobulinlerle kapl› eritrositler hem de hasta serumunda hücre agregasyonuna neden olan faktörler
test ve kontrol tüplerinde aglütinasyona neden olur. Bu tür örneklerde so¤uk aglütininler de düflünülerek
eritrositler ›l›t›lm›fl SF ile y›kanarak test tekrarlan›r. Bu aflamada düflük protein içerikli reagent kullanmaya
gerek yoktur. Tekrarlanan testte kontrol tüpünde aglütinasyon yoksa sonuç rapor edilir. E¤er kontrol
tüpünde aglütinasyon varsa eritrositler antikorlarla kapl› demektir ve test düflük protein içerikli reagentlerle
tekrar edilmelidir.
2.2. Eritrosit ve antiserum 2 dakikadan daha fazla inkübe edilmifl ise yüksek protein içerikli reagent rulo oluflumuna
neden olabilir.
2.3. Fibrin ve küçük p›ht›lar hatal› olarak aglütinasyon olarak tan›mlanabilir.
Düflük Proteinli Antiserumlar
Bu gruptaki antiserumlar yüksek protein içerikli antiserumlarla yap›lan testlerde y›kanm›fl eritrosit kullan›lmas›na
ra¤men kontrol tüpleri pozitif bulunan ve Direkt Coombs Testi (direkt antiglobulin testi) pozitif örneklerde kullan›l›r.
Test iyi y›kanm›fl eritrositlerin serum fizyolojikte haz›rlanm›fl süspansiyonu ile çal›fl›lmal›d›r. Antiserumlar›n aralar›nda
önemli farkl›l›klar bulunan üç ayr› türü vard›r:
a- Geleneksel SF reaktif tüp testi antiserumu: Hakim antikor IgM’dir. En önemli problem uygun kaynak bulmadaki
güçlüktür.
b- Monoklonal IgM antiserumlar›: S›kl›kla IgM ve poliklonal IgG kar›fl›m›ndan oluflur. IgM tipi antikorlar D antijeni
pozitif eritrositleri aglütine eder. Poliklonal IgG antikorlar› ise Du saptanmas›nda kullan›l›r. Bu antiserum, yüksek
protein içerikli antiserumlar gibi tüm rutin çal›flmalarda veya kontrol testleri pozitif bulunmufl örneklerde kullan›labilir.
c- Kimyasal olarak modifiye edilmifl poliklonal IgG: Bu antiserumun haz›rlanmas›nda DDT (dithiothreitol) kullan›-
l›r. DDT etkisi ile IgG orta fliddette redükte olur. Bunun sonucunda molekülün esnekli¤i artar. Bu flekilde haz›rlanm›fl
IgG lamda çal›flmaya uygundur. Tüm rutin çal›flmalarda veya kontrol testleri pozitif bulunmufl örneklerde
kullan›labilir.
Düflük Proteinli Antiserumlarla Yap›lan Rh Tiplendirme Testlerindeki Hatal› Sonuçlar›n Nedenleri
1- Y›kanmam›fl eritrositler kullan›lm›fl ise so¤uk aglütininlere veya protein imbalans›na ba¤l› hatal› pozitif sonuçlar
veya rulo oluflumu gözlenebilir.
2- Hatal› pozitif sonuçlar için en uygun kontrol ABO tüpleridir. E¤er bu tüplerden herhangi biri negatif ise spontan
aglütinasyon yok demektir. Ancak olgunun kan grubu AB Rh + olarak bulundu ise kontrol çal›flmal›d›r.
- 71 -