12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
KAN BANKALARINDA B‹YOEMN‹YET<br />
<strong>Kan</strong> bankas› laboratuvarlar›nda kullan›lan teknik yöntemlerin kalite kontrolü kadar, bu merkezde çal›flan laboratuvar<br />
teknisyenleri baflta olmak üzere, genel hizmetliler, bak›m <strong>ve</strong> onar›m teknisyenleri ile gönüllüler (ba¤›flç›) dahil, kanla<br />
temas etme olas›l›¤› olan tüm kiflilerin sa¤l›¤› <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nli¤i de çok önemlidir.<br />
<strong>Kan</strong> bankas› personeli enfeksiyon riski ile daima karfl› karfl›ya oldu¤undan, kan merkezlerinde emniyetli çal›flma<br />
metotlar› <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nlik program› haz›rlanmal›, uygulanmal› <strong>ve</strong> takip edilmelidir. Uygulaman›n baflar›s›, hastane yönetiminin<br />
gü<strong>ve</strong>nli bir ifl ortam›n› haz›rlamas›, bu ortamda çal›flanlar›n koruyucu önlemlere titizlikle uymas›na da ba¤l›d›r.<br />
<strong>Kan</strong> bankas› çal›flanlar›n›n (özellikle bir hastane bünyesinde yer alan kan bankalar› personelinin) sa¤l›klar›n› tehdit<br />
eden üç faktör vard›r:<br />
1- Mikroorganizmalar<br />
2- Çeflitli kimyasal maddeler<br />
3- Radyasyon<br />
Bunlardan ilk ikisi özellikle kan bankas› <strong>ve</strong> laboratuvar personelinin s›kl›kla karfl› karfl›ya kald›¤› risklerdir. Çeflitli<br />
yollarla bulaflabilen mikroorganizmalar›n yol açt›¤› enfeksiyon hastal›klar› bu bölümlerde çal›flanlar›n yakalanabilece-<br />
¤i yada s›kl›kla yakaland›¤› hastal›k grubunu olufltururlar. <strong>Kan</strong> <strong>ve</strong> kan ürünlerinin materyal olarak kullan›ld›¤› kan bankalar›<br />
çal›flanlar› genel ifl gü<strong>ve</strong>nli¤i kurallar›na ila<strong>ve</strong> olarak mikroorganizmalarla olabilecek bulaflmalara karfl› da gerekli<br />
önlemleri almal›d›r. <strong>Kan</strong> <strong>ve</strong> kan ürünleri ile bulaflabilen <strong>ve</strong> Tablo 1’de yer alan bakteri, virüs <strong>ve</strong> parazitler, gü<strong>ve</strong>nli<br />
çal›flma ortam›n›n sa¤lanmad›¤› ünitelerde görev yapanlar için her zaman bir tehlike olufltururlar.<br />
Tablo1: <strong>Kan</strong> <strong>ve</strong> kan ürünleri yolu ile bulaflabilen mikroorganizmalar<br />
Hepatit B virüsü (HBV)<br />
Hepatit C virüsü (HCV)<br />
Hepatit A virüsü (HAV)<br />
Delta Hepatiti virüsü (HDV)<br />
HIV-1 <strong>ve</strong> HIV-2 virüsleri<br />
HTLV-I <strong>ve</strong> II virüsleri<br />
Plasmodium falciparum<br />
Salmonella typhi<br />
Treponema pallidum<br />
Prionlar (Creutzfeldt-Jakob prionu)<br />
Bunlar›n aras›nda ülkemiz için Hepatit B virüsü ayr› bir öneme sahiptir. Yap›lan epidemiyolojik çal›flmalar genel<br />
populasyonun en az % 40‘›n›n Hepatit B virüsü ile karfl›laflt›¤›n› göstermektedir. Hepatit B ile savaflta gerek toplumun<br />
de¤iflik kesimlerinin öz<strong>ve</strong>rili mücadelesi gerekse kamuoyunun bu konudaki duyarl›l›¤›na ra¤men sa¤l›k çal›flanlar› aras›nda<br />
HBV nedense AIDS etkenleri olan HIV virüsleri kadar dikkati çekmemekte <strong>ve</strong> ilgi bulmamaktad›r. Oysa HBV <strong>ve</strong><br />
HIV bulafl›c›l›¤› yönünden bir karfl›laflt›rma yap›lacak olursa Hepatit B virüsünün laboratuvar <strong>ve</strong> kan bankalar› personeli<br />
baflta olmak üzere bütün sa¤l›k çal›flanlar› için ne kadar büyük bir tehlike tafl›d›¤› ortadad›r (Tablo 2).<br />
- 184 -
Change language