12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ulusal <strong>Kan</strong> <strong>Merkezleri</strong> <strong>ve</strong> <strong>Transfüzyon</strong> T›bb› Kursu XII - Temel Kurs<br />
fiekil 1. Tam <strong>Kan</strong>›n Bileflenlerine Ayr›lmas›.<br />
Tam <strong>Kan</strong><br />
Ba¤›flç›dan al›nd›ktan sonra hiçbir ifllem uygulanmadan 63 ml antikoagülan içinde saklanan 450 (± % 10) ml kana<br />
tam kan denir. Yeni al›nd›¤›nda eritrosit, trombosit, lökosit, plazma proteinleri <strong>ve</strong> p›ht›laflma faktörlerini içerir. Hematokriti<br />
ortalama % 36 - 37 kadard›r <strong>ve</strong> ba¤›flç› hematokritine ba¤l› olarak de¤iflir. Tam kan›n yaklafl›k olarak 200 ml'si<br />
eritrosit, 250 ml'si plazmadan oluflur. +4 °C'de 48 saat saklanan tam kanda trombositler tamamen fonksiyonlar›n› kaybederler.<br />
Faktör V, befl gün boyunca aktivitesini sürdürür; ancak beflinci günde % 80’i, 14. günde ise sadece % 50’si<br />
aktiftir. Faktör VIII seviyesi 1 - 2 gün içinde normalin %50'sine, befl gün sonra ise normalin % 30'una iner. Her geçen<br />
gün azalan Faktör XI, 7. gün normalin % 20'si kadard›r. Tam kan›n içindeki lökositler de k›sa bir süre sonra canl›l›klar›n›<br />
yitirirler. Modern t›bb›n uyguland›¤› merkezlerde tam kan çok nadiren kullan›lmakta, <strong>temel</strong> olarak di¤er kan<br />
ürünlerinin elde edildi¤i kaynak materyal olarak kabul edilmektedir. Tan›m olarak 24 saatten daha k›sa süre beklemifl<br />
tam kana "taze tam kan" denilmektedir. <strong>Transfüzyon</strong> amac›yla al›nan tam kan +2 °C ile +6 °C aral›¤›nda saklanmal›-<br />
d›r. Saklama süresi kullan›lan antikoagülan/koruyucu s›v›ya ba¤l›d›r.<br />
Eritrosit Süspansiyonu<br />
Eritrosit süspansiyonu, seçilen torba sistemi <strong>ve</strong> antikoagülan-koruyucu <strong>ve</strong> ek solüsyanlara göre plazmas›n›n 3/4'ü<br />
<strong>ve</strong>ya tümü al›nm›fl kand›r. Antikoagülan <strong>ve</strong> koruyucu s›v› içine al›nan tam kandan haz›rlan›r. Bunun için tam kan›n<br />
al›nd›¤› torbaya ba¤l› ikinci bir bofl torba olmal›d›r. Önce tam kan torbas› santrifüj edilerek eritrosit <strong>ve</strong> plazmas› çöktürülür,<br />
üstte kalan plazma bir ekstraktör yard›m›yla ikinci torbaya aktar›l›r. ‹lk torbada sadece eritrosit süspansiyonu<br />
kal›r. Ek torbaya plazma aktar›l›rken 60-90 ml kadar plazma, eritrosit süspansiyonu içinde b›rak›l›r. Böylece hem eritrosit<br />
metabolizmas› için yeterli miktarda besleyici ortam hem de p›ht›laflma önleyici yeteri kadar antikoagülan madde<br />
sa¤lanm›fl olur. Bu flekilde haz›rlanan bir ünite eritrosit süspansiyonu yaklafl›k 200 ml eritrosit içerir. Hematokriti %0.65<br />
- 0.75 olmal› <strong>ve</strong> en az 45 gram hemoglobin içermelidir. CPDA-1 solüsyonunda haz›rlanm›fl ise +4 °C'de 35 gün saklanabilir.<br />
Renal fonksiyonu bozuk olanlar <strong>ve</strong>ya yenido¤anlar bankada uzun süre kalm›fl kanlarda bulunan yüksek düzeydeki<br />
potasyumu tolere edemeyebilir. Bu durumdaki hastalara transfüzyon için, saklama süresi daha k›sa olan kan<br />
ürünü önerilir. Özellikle yenido¤anda kan de¤iflimi (exchange transfüzyon) amac›yla kullan›lacak kanlar›n 5 - 7 günlükten<br />
taze olmas› tercih edilmelidir. Banka kan›nda hemoliz, saklama süresiyle orant›l› olarak artar. Hemoliz sonucu<br />
oluflan serbest hemoglobin birinci günde ortalama 78 mg/L iken 35. günde ortalama 658 mg/L'dir. Saklama süresiyle<br />
orant›l› olarak potasyum artar, pH giderek asitleflir <strong>ve</strong> 2,3 DPG düzeyleri de düfler.<br />
- 1<strong>12</strong> -
Change language