12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği

Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon T›bb› Kursu XII - Temel Kurs
2- Rulo formasyonu oluflma olas›l›¤› artar.
3- Plazmadaki antikomplementer özellikteki antikoagülanlar kompleman ba¤layan antikorlar›n tan›m›nda kar›fl›kl›¤a
neden olabilir.
4- Laktoz, neomisin gibi koruyucu maddeler eritrosit süspansiyonuna eklendi¤inde hasta serumunda bu maddelere
karfl› antikor varsa hatal› pozitif sonuçlara neden olabilir. Bu tip antikorlar›n ço¤u SF ile y›kanan eritrositlerle
reaksiyona girmez.
5- ABO, Lewis, Chido/Rodgers, Ii antijenleri plazmada da bulunurlar. Plazmadaki antijenler antiserumu inhibe ederek
hatal› negatif sonuçlara yol açabilir.
6- Plazma, albümin otoaglütininleri içerebilir ve serum-albümin kar›fl›m›na tam kan eklendi¤inde yanl›fl pozitif sonuçlar
ç›kabilir.
Saklama Koflullar›n›n Eritrosit Antijenlerine Etkisi
1- Eritrositler, +2/+6 °C’de CPDA-1 veya CPDA-2 ya da SAG-M eklenmifl kan torbalar›nda 35-42 gün süreyle sakland›klar›nda,
eritrosit antijenlerinde M ve P1 antijenleri d›fl›nda aktivite kayb› minimaldir.
2- P›ht›laflm›fl olarak saklanan kan örneklerinde antikoagülanl› kanlara göre antijenik aktivite kayb› daha h›zl›d›r.
Bu nedenle torbalara kan al›nd›ktan sonra set tamamen boflalt›l›p kan›n antikoagülan madde ile tamamen kar›flmas›
sa¤land›ktan sonra set yeniden doldurulmal›d›r.
3- Reagent eritrositler tam kan gibi baz› antikoagülan solüsyonlar (CPD, ACD) içinde saklanabilirler. S›kl›kla kullan›lan
inozin eklenmifl modifiye Alsever solüsyonunda (adeninli veya adeninsiz olarak) antibiyotiklerin de eklenmesi
ile +4 °C’de 35 gün saklanabilirler.
4- Eritrositlerin koruyucu solüsyonda süspansiyon yap›lmadan önce lökositlerden mümkün oldu¤unca ar›nd›r›lmalar›
gerekir. Lökositler proteolitik enzimler içerdiklerinden dolay› plazma inhibitörlerinin yoklu¤unda eritrosit lizisine
neden olabilirler. Baz› aminoglikozid grubu antibiyotiklerin lökositlerden proteolitik enzim sal›n›m›n›-
uyard›klar› gözlenmifltir. Özellikle LISS’te saklanan eritrosit süspansiyonlar›nda neomisin varl›¤› bu duruma yol
açabilir.
5- Eritrositler Sitrat Fosfat Gliserol solüsyonunda -20 °C’de bir y›l saklanabilirler. Bu süre zarf›nda sadece P1 antijeni
zay›f reaktif bulunur. Çözünen eritrositler testten önce azalt›lan gliserol ve trisodyum sitrat kullan›larak en
az iki kez y›kan›r, daha sonra y›kama ifllemine SF ile devam edilir.
Serum veya Plazma Kullan›m›
Kan gruplama testlerinde serum tercih edilmelidir. Çünkü plazma 37 °C’de inkübe edildi¤inde p›ht›laflabilir. Ayr›-
ca baz› antikorlar›n saptanmas› kompleman aktivasyonuna ba¤›ml›d›r. Sitrat ve EDTA gibi antikoagülanlar kalsiyumu
ba¤layarak kompleman aktivasyonunu engellerler. Bu da plazma kullan›m›ndaki sak›ncalardan birini oluflturur.
Antiserumlar›n Saklanmas›
1- Antiserumlar, mikrobiyal kontaminasyon olmadan +4 °C’de 1-2 y›l, -20 °C’de y›llarca etkinliklerini kaybetmeden
saklanabilirler.
2- Antiserumlara koruyucu maddeler eklenebilir. Potansiyel tehlikesine ra¤men sodyum azid halen bir çok ticari
antiserumda koruyucu olarak kullan›lmaktad›r.
3- Antiserumlarda koruyucu olarak baz› antibiyotikler kullan›lmaktad›r. Ancak hasta serumunda antibiyotiklere karfl›
antikor bulunursa y›kanmadan haz›rlanan eritrosit süspansiyonlar› bu antikorlar ile reaksiyona girerek hatal›
pozitif sonuçlara neden olabilir.
4- S›kl›kla anti-A’ya mavi, anti-B’ye sar› renkte boya eklenir. Antiserumlar›n belirlenmesinde her ne kadar renk faktörü
güvenilir de olsa antiserum her zaman etiket okunarak tan›mlanmal› ve kontrol edilmelidir.
- 62 -