12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği

KAN B‹LEfiENLER‹ KULLANMA END‹KASYONLARI
Kan ve kan bileflenlerinin kullan›m›nda ilk ilke afla¤›daki sorular›n cevaplanmas›d›r.
a- Hastada gerçekten transfüzyon ihtiyac› var m›d›r?
b- Gereksinim olan hangi kan bileflenidir?
c- Ne kadar - kaç ünite kan bilefleni transfüze edilmelidir?
d- Yap›lacak transfüzyonun yararlar› ve yan etkileri ne olacakt›r?
Üstteki sorular cevapland›r›ld›ktan sonra da yap›lmas› gereken ikinci ilke, özgün bileflen tedavisinin uygulanmas›-
d›r. Çünkü bileflen tedavisi daha etkilidir, daha az yan etki olas›l›¤› tafl›r ve daha ekonomiktir. Bu temel ilkeler dahilinde
kan bileflenlerinin kullan›m endikasyonlar› afla¤›daki gibi özetlenebilir.
K›rm›z› Küre (RBC = eritrosit) Transfüzyonlar›
K›rm›z› küre içeren kan ürünlerinin primer endikasyonu, oksijen tafl›ma kapasitesinin dokular›n ihtiyac›n› karfl›layacak
seviyelerde tutulmas›d›r. Bugün için.
1- Tam kan
2- Eritrosit süspansiyonu
3- Y›kanm›fl eritrosit süspansiyonu
4- Lökosit azalt›lm›fl eritrosit süspansiyonu
5- Dondurulmufl eritrosit süspansiyonu
6- Neosit süspansiyon olmak üzere 6 tipi mevcuttur.
Tam Kan
Tam kan O 2 tafl›ma kapasitesini düzeltirken stabil koagülasyon faktörleri ve volüm replasman›n› da sa¤lar. Ancak
kullan›m endikasyonlar› son derece s›n›rl›d›r.
a. Masif Kanama: Dakikada 150/ml’nin üzerindeki kanamalarda veya total kan volümünün % 50’sinin 3 saat gibi
bir sürede yitirildi¤i olgular bu tan›m içine girmekte olup; nab›z/sistolik kan bas›nc› olarak kullan›lan flok indeksinin
1’in üzerine ç›kt›¤› durumlar olarak da tan›mlanabilir.
b. Exchange transfüzyonlar
c. Pediatrik aç›k kalp cerrahisi
Ancak yap›lan çal›flmalar aktif travma ve cerrahiye sekonder aktif kanamalarda RBC (eritrosit süspansiyonu) + Plazma
kullan›m›n›n tam kana oranla daha baflar›l› oldu¤u yolunda olup O 2 tafl›ma kapasitesinin RBC, volüm a盤›n›n ise
kristoloid, kolloid solüsyonlar ve plazma ile desteklenmesinin daha do¤ru olaca¤›na iflaret edilmektedir.
Eritrosit Süspansiyonu
Standart transfüzyon birimi olan RBC normovolemik anemi tedavisinde kullan›l›r. Transfüzyon gerektiren standart
bir hemoglobin de¤erinden bahsetmek do¤ru de¤ildir. Bugün için RBC tedavisini gerçek endikasyonu intrasellüler doku
hipoksinin varl›¤›d›r. Ancak kolay ölçülebilen bir parametre olmamas› nedeniyle RBC transfüzyon karar› verilirken;
koroner arter hastal›¤› (KAH),
kalp yetmezli¤i,
solunum yetmezli¤i,
serebro-vasküler hastal›¤› (SVH),
hiperkatabolizmas› ve atefli olmayan
kronik anemili olgularda, transfüzyon endikasyonu olarak hastan›n semptomatik olma koflulu aranmaktad›r (çarp›nt›,
- 131 -