12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
BA⁄IfiÇI REAKS‹YONLARI<br />
<strong>Kan</strong> ba¤›fl› öncesi sonras› <strong>ve</strong>ya flebotomi esnas›nda oluflan her türlü istenmeyen durum ba¤›flç› reaksiyonlar› olarak<br />
adland›r›l›r. Ba¤›flç› reaksiyonlar› iki ana bafll›k alt›nda ele al›n›r:<br />
1. Sosyal <strong>ve</strong> idari ba¤›flç› reaksiyonlar›<br />
2. T›bbi kan ba¤›flç›s› reaksiyonlar›<br />
Gü<strong>ve</strong>nli kan sa¤lanabilmesi için kan ba¤›flç›lar›n›n düzenli olarak kan ba¤›fl›nda bulunmas› çok önemlidir. Reaksiyon<br />
geçiren kan ba¤›flç›lar› kan ba¤›fllamaktan vazgeçebilmektedirler. Bu nedenle reaksiyonlar›n olmamas› için gerekli<br />
önlemler al›nmal› reaksiyon olufltu¤unda ise etkin bir flekilde giriflimde bulunulmal›d›r.<br />
1. SOSYAL VE ‹DAR‹ AÇIDAN BA⁄IfiÇI REAKS‹YONLARI<br />
<strong>Kan</strong> ba¤›flç›s› ba¤›fl yapt›¤› kan merkezinin; personelinden, idari uygulamalar›n›n yetersizli¤inden <strong>ve</strong>ya fiziki koflullar›ndan<br />
hoflnut olmamas›na sosyal <strong>ve</strong> idari kan ba¤›flç›s› reaksiyonlar› denir. <strong>Kan</strong> ba¤›flç›s› bu nedenle kan ba¤›fllamay›<br />
b›rakabilir <strong>ve</strong>ya s›kl›¤›n› azaltabilir.<br />
<strong>Kan</strong> ba¤›flç›s›n›n kan al›m› s›ras›nda yaln›z b›rak›lmas›, konuyla ilgili sorular›n yan›tlanmamas›, ba¤›fl sonras› yapmas›<br />
gerekenler hakk›nda bilgilendirilmemesi, kan ba¤›flç›s›na karfl› gösterilen genel ilgisizlik, kan al›nan yerin fiziki<br />
koflular›n›n kötü olmas› sosyal <strong>ve</strong> idari kan ba¤›flç›s› reaksiyonlar›n›n bafll›ca nedenlerindendir.<br />
<strong>Kan</strong> merkezi bu tür reaksiyonlar› önlemek için uygun koflullar› sa¤lamal›d›r. Zaman zaman yap›lacak anketlerle<br />
“kan ba¤›flç›s› memnuniyeti” ölçülmeli <strong>ve</strong> saptanan aksakl›klar giderilmelidir.<br />
2. TIBB‹ AÇIDAN BA⁄IfiÇI REAKS‹YONLARI<br />
T›bbi reaksiyonlar, kan bankac›l›¤›n›n bafllang›c›ndan bu yana görülmektedir. Çeflitli kaynaklara göre reaksiyonlar›n<br />
görülme s›kl›¤› %0,08 ile %0,3 aras›nda de¤iflmektedir. Hospitalizasyon gereken reaksiyonlar›n oran› ise<br />
1/198.000’dir.<br />
T›bbi reaksiyonlar 5 grupta incelenebilir:<br />
1. Hafif dereceli reaksiyonlar<br />
2. Orta dereceli reaksiyonlar<br />
3. fiiddetli reaksiyonlar<br />
4. Flebotomi ifllemi ile ilgili reaksiyonlar<br />
5. Di¤er t›bbi reaksiyonlar<br />
Yukar›daki nedenlerden ilk üçü k›smen hipovolemi <strong>ve</strong> esasen vagal tonusun art›fl›na ba¤l›d›r. Tam kan ba¤›fl›nda<br />
toplanan kan miktar› 450±10 ml’dir. Bu miktar vücudun toplam kan hacminin yaklafl›k % 7-9’unu oluflturur. Normal<br />
sa¤l›kl› bireylerde vücut kan hacminin %10 eksilmesi bile kan kayb› ile ilgili bulgulara yol açmaz <strong>ve</strong> oldukça iyi tolere<br />
edilir. Dolay›s›yla kan ba¤›flç›s› reaksiyonlar›n›n oluflmas›nda hipovolemiden ziyade vagal tonus art›fl›n›n ön planda<br />
oldu¤u söylenebilir.<br />
- 46 -
Change language