12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ulusal <strong>Kan</strong> <strong>Merkezleri</strong> <strong>ve</strong> <strong>Transfüzyon</strong> T›bb› Kursu XII - Temel Kurs<br />
FORMUN ARKA YÜZÜ<br />
Problemsiz bir ba¤›flç›da birinci sorunun cevab› “e<strong>ve</strong>t” di¤er sorular›n cevab› “hay›r” olmal›d›r.<br />
1. soru ba¤›flç›n›n, cevaplama s›ras›nda sakin <strong>ve</strong> rahat olmas›n› sa¤lar. Ba¤›flç› kan <strong>ve</strong>rece¤i gün kendini iyi <strong>ve</strong> sa¤l›kl›<br />
hissetmelidir. Adet dönemindeki kad›nlar kendilerini iyi hissediyorlarsa kan <strong>ve</strong>rebilirler.<br />
2. soru ba¤›flç›da kan ba¤›fl›na engel olacak bir sorunun bafllang›çta yakalanmas›n› hedefler. Bu soruya e<strong>ve</strong>t cevab›<br />
<strong>ve</strong>ren kan merkezi hekimi ile görüflmelidir. Hekim, daha önce niçin böyle bir öneride bulunuldu¤unu anlamak için<br />
ba¤›flç›y› sorgulamal› <strong>ve</strong> buna göre karar› <strong>ve</strong>rmelidir.<br />
3. soruya “e<strong>ve</strong>t” cevab› <strong>ve</strong>renlerden çok gerekmedikçe kan al›nmamal›d›r. Çünkü vazovagal reflekse ba¤l› bay›lmalar<br />
bu yap›dakilerde daha s›k görülmektedir.<br />
4. soru ba¤›flç›n›n daha önceki kan ba¤›fllar›n› sorgulayarak yeni bir kan ba¤›fl› için yeterli süre geçip geçmedi¤ini<br />
anlamak içindir. Uluslararas› standartlara göre iki ba¤›fl aras›ndaki süre 8 haftad›r. Ülkemizde genel olarak 3 ayl›k süre<br />
kabul görmektedir. Trombosit, plazma, lökosit gibi kan ürünleri için özel hücre ay›r›c› aletlerle (aferez) yap›lan kan<br />
ba¤›fllar›ndan sonra ba¤›flç› ayr›ca tam kan ba¤›fllamak isterse son aferez iflleminden sonra en az 72 saat geçmesi beklenmelidir.<br />
5. soruda Aspirin <strong>ve</strong> benzeri Nonsteroid antienflamatuar ilaçlar kullan›m› sorgulanmaktad›r. Trombosit içeren ürünler<br />
(tromboferez, trombosit havuzu, trombositten zengin plazma) haz›rlanacaksa bu tür ilaçlar›n al›m›ndan en az 3 gün<br />
sonras›na kadar kan ba¤›fl› ertelenmelidir. Çünkü bu ilaçlar trombosit fonksiyonlar›n› bozar. Trombosit içeren ürünler<br />
haz›rlanmayacaksa bu tür ilaç kullan›m› önemli de¤ildir.<br />
6. soru kana bakteri kar›flma riski aç›s›ndan sorulur. Difl çekimi <strong>ve</strong>ya difle cerrahi giriflim a¤›zdaki bakterilerin kana<br />
kar›fl›m›na neden olabilir. Bu nedenle ba¤›fl bir hafta ertelenir. ‹nvaziv olmayan ifllemler (basit difl temizleme <strong>ve</strong> dolgu<br />
yap›m› vb) kan ba¤›fl› için engel oluflturmaz.<br />
7. <strong>ve</strong> 20. sorular son bir ay içinde yap›lan afl›lar› sorgulayarak gerekiyorsa kan almay› ertelemek içindir. Afla¤›daki<br />
tabloda afl›lar ile ilgili de¤erlendirme <strong>ve</strong>rilmifltir.<br />
AfiI<br />
RED SÜRES‹<br />
1. Canl› atenüe bakteriyel <strong>ve</strong>ya viral afl›lar<br />
BCG, Sar›humma, k›zam›kç›k, k›zam›k, kabakulak, çiçek, canl› atenüe tifo, canl›<br />
atenüe kolera, oral poliomyelit (Sabin)<br />
4 Hafta<br />
2. Ölü bakteriyel afl›lar<br />
Kolera, tifo, kapsüler polisakkarid tifo<br />
Sa¤l›kl› ise kan ba¤›fl› yapabilir<br />
3. ‹nakti<strong>ve</strong> virüs, ölü bakteri, riketsiya afl›lar›,<br />
Enjeksiyon poliomyelit (Salk), influenza<br />
Sa¤l›kl› ise kan ba¤›fl› yapabilir<br />
4. Toksoid afl›lar<br />
Tetanoz, Difteri<br />
Sa¤l›kl› ise kan ba¤›fl› yapabilir<br />
5. Di¤er Afl›lar<br />
Hepatit A<br />
Hepatit B*<br />
Kuduz**<br />
Not:<br />
*HBV afl›s› yapt›ranlarda yalanc› HBs-Ag pozitifli¤i görülebilir.<br />
** fiüpheli bir hayvan taraf›ndan ›s›r›lma sonras› kuduz afl›s› olanlar <strong>12</strong> ay kan<br />
<strong>ve</strong>remezler.<br />
Sa¤l›kl› ise kan ba¤›fl› yapabilir<br />
- 37 -
Change language