12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği

Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon T›bb› Kursu XII - Temel Kurs
aglütinasyon sa¤lan›r.
1.2. Eritrositler beklenen antijene ait antiserumla (anti-A veya anti-B) oda ›s›s›nda inkübe edilir. Böylelikle antikorlar›n
adsorbe olmas› sa¤lanabilir. ‹nkübasyondan sonra eritrositler iyice y›kan›r ve eluate haz›rlan›r. Elde
edilen eluate bilinen A, B ve O reagent hücreleri ile test edilir. E¤er hasta eritrositleri A antijeni tafl›yorsa
anti-A ile inkübe edildi¤inde bu antikorlar adsorbe olur ve elde edilen eluate A reagent hücreleri ile aglütinasyon
oluflturur.
1.3. A, B ve H maddelerini tafl›ma yönünden tükrük ile hemaglütinasyon inhibisyon testi yap›l›r. Bu test sadece
sekretör kiflilerde yararl›d›r. Ancak olas›l›k % 80 oldu¤u için denenmelidir. E¤er tükrükte aranan antijenik
madde varsa antiserumla inkübe edildi¤inde antikorlara ba¤lan›r. Antikor bu aflamada ba¤land›¤› için
eklenen ayn› antijenik yap›daki eritrositleri aglütine edemez (bak›n›z protokol 10).
2- Uyumsuzluk anti-A veya anti-B ile beklenmedik pozitiflik fleklinde ise afla¤›daki uygulamalar›n yap›lmas› önerilmektedir.
2.1. Kazan›lm›fl B fenotipi: Hasta serumu reverse gruplamada anti-B içermesine ra¤men hastan›n forward gruplamas›nda
anti-A,B ve anti-B ile zay›f pozitiflik vard›r. Bu durum mikrobiyal bir enzim olan deasetilaz etkisi
ile A antijeninin de¤iflmesi sonucu oluflur. Enzim, A antijenin immünodominant flekeri N-asetil glikozamine
etki eder ve yap›s›n›n B antijenine yani galaktoza benzer yap›ya dönüflmesine neden olur. Kazan›lm›fl
B aktivitesi gösterebilen tek hücre A1’dir.
2.1.1. Bu tarz bir problem ile karfl›lafl›ld›¤›nda hastan›n tan›s› ö¤renilmelidir. Çünkü kazan›lm›fl B antijeninin
kolon ve rektum karsinomalar›, gram negatif bakterilere ba¤l› enfeksiyonlar ve intestinal obstrüksiyonla
iliflkili oldu¤u bilinmektedir.
2.1.2. Kazan›lm›fl B antijeni düflünüldü¤ünde hasta serumu ve hasta eritrositleri ile test tekrarlanmal›d›r.
Çünkü hasta serumundaki anti-B kazan›lm›fl B antijenik determinantlar›n› aglütine etmez.
2.1.3. Monoklonal anti-B kullan›larak testin tekrarlanmas›da yarar sa¤lar. Monoklonal anti-B kazan›lm›fl
B antijenik determinantlar› ile aglütinasyon oluflturmaz. E¤er insan orijinli anti-B kullan›lmas› zorunlu
ise pH’s› 6’ya ayarlanmal›d›r. Bu durumda da aglütinasyon olmaz.
2.1.4. Son olarak hasta sekretör ise tükrükte B antijenleri aran›r. Kazan›lm›fl B antijenleri tükrükte bulunmaz.
Hematopoetik stem-cell’de genetik disfonksiyon sonucu görülür. Özel glikozil transferaz yetersizli¤i
vard›r. Tn eritrositler insan orijinli veya monoklonal antiserumlarla test edildiklerinde sanki
kazan›lm›fl A benzeri antijen tafl›yormufl gibi hareket ederler. Test öncesi eritrositler enzimle muamele
edilirlerse Tn eritrositlerdeki A benzeri antijen tahrip olurken normal eritrositlerdeki A antijeni
enzimlerden etkilenmez.
2.3. Çift populasyona ba¤l› aglütinasyon: S›kl›kla A veya B grubundaki kiflilere O grubu kan transfüzyonundan
sonra görülür. Ayr›ca kemik ili¤i transplantasyonu veya intrauterin transfüzyon sonras› oluflan kimerizm de
benzer bulgulara neden olur. Jel santrifügasyon testinde çift popülasyonlar›n ay›rt edilmesi çok kolayd›r.
Pozitif hücreler jelin üstünde kal›rken antijen negatif hücreler mikrotüpün taban›na çöker.
2.4. Antikorlarla kapl› eritrositler: Yenido¤an hemolitik hastal›¤›, immün hemolitik anemiler ve hemolitik transfüzyon
reaksiyonlar›nda eritrositlerin yüzeyi antikorlarla kaplanm›flt›r. Bu nedenle olufltu¤u düflünülen bir
sorun ile karfl›lafl›ld›¤›nda afla¤›da belirtilen uygulamalar›n yap›lmas› sorunun çözümünü sa¤lar.
2.4.1. Antikorlar IgG yap›s›nda ise
• 45 °C’de 10-30 dak. inkübasyon ile elüsyon
• Klorokin difosfat ile muamele etme
• Asit Glisin/EDTA ile muamele etme
2.4.2. Antikorlar IgM yap›s›nda ise
• 37 °C’de ›s›t›lm›fl SF ile y›kayarak elüsyon
• 2- mercaptoethanol (2-ME) veya dithiothreitol (DTT) ile muamele etme
3- Uyumsuzluk reverse gruplamadan kaynaklan›yorsa
- 68 -