12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ulusal <strong>Kan</strong> <strong>Merkezleri</strong> <strong>ve</strong> <strong>Transfüzyon</strong> T›bb› Kursu XII - Temel Kurs<br />
yedekleri al›narak saklanabilir. Saklanan kay›tlar at›lmadan önce son kez gözden geçirilmelidir.<br />
Kötü niyetli kiflilerin de¤ifliklik yapmas›na <strong>ve</strong>ya tahrip etmesine izin <strong>ve</strong>rmeyecek flekilde korunarak saklanmal›d›r.<br />
Kay›tlar›n miktar› <strong>ve</strong> saklanabilece¤i fizik flartlar da önemlidir. Kay›tlar belli bir indeks <strong>ve</strong> organizasyon kapsam›nda<br />
tutulmal›, belli aralarla ulafl›labilirlik <strong>ve</strong> kay›t kalitesi gözden geçirilmelidir. Saklanan kay›tlarda da gizlilik esas olaca¤›ndan<br />
sadece yetkili kullan›c›lar eriflebilmelidir.<br />
5228 say›l› Sa¤l›k Bakanl›¤› makam onay› ile yürürlü¤e giren "Yatakl› Tedavi Kurumlar› T›bbi Kay›t <strong>ve</strong> Arfliv Hizmetleri<br />
Yönergesi’nde De¤ifliklik Yap›lmas›na Dair Yönerge"de sa¤l›k kurumlar›nda kay›tlar›n saklanmas› konusu afla-<br />
¤›daki flekilde de¤ifltirilmifltir:<br />
"Kurumlarda ka¤›t üzerinde tutulan, kurum d›fl›na ç›kmayan <strong>ve</strong> hukuken ›slak imza gerektirmeyen poliklinik degterleri,<br />
laboratuvar defterleri, yatan hasta takip kartlar›, anamnez formlar›, tedavi takip kartlar› gibi sa¤l›k kay›tlar› <strong>ve</strong> belgeleri,<br />
lüzumu halinde istenilen içerik <strong>ve</strong> formatta ç›kt›lar› al›nacak flekilde olmak flart›yla, elektronik imza uygulamalar›<br />
yayg›nlaflana kadar, Ek-5’de belirlenen standart <strong>ve</strong> kurallar çerçe<strong>ve</strong>sinde gerekli yedekleme <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nlik önlemleri<br />
al›narak yap›land›r›lan kurumlar sadece elektronik ortamda tutabilir, ifl <strong>ve</strong> ifllemler bu ortamda gerçeklefltirilebilir". Yönergeye<br />
göre bilgi sistemlerinde oluflabilecek hatalar karfl›s›nda; sistemlerin kesinti sürelerini <strong>ve</strong> olas› bilgi kay›plar›n›<br />
en az düzeye indirmek için, sistem konfigurasyonu, sistem bilgilerinin <strong>ve</strong> kurumsal <strong>ve</strong>rilerin düzenli olarak yedeklenmesini<br />
sa¤lamal›d›r. Bilgisayarla tutulan kay›tlar›n yedeklenmesinde <strong>ve</strong>ri kayb› olmas›na izin <strong>ve</strong>rilmemeli <strong>ve</strong> yedeklerin<br />
tutuldu¤u ortamlar›n dolu olmamas›na dikkat edilmelidir. Bilgisayar kay›tlar›n›n yedeklenmesi sadece <strong>ve</strong>rilerle s›-<br />
n›rl› kalmay›p, kullan›lan program›n, <strong>ve</strong>ritaban›n›n <strong>ve</strong> hatta iflletim sisteminin de bir kopyas›n›n sa¤lanmas› lisans anlaflmalar›<br />
çerçe<strong>ve</strong>sinde belirtilmelidir.<br />
Bilgisayar kay›tlar›n›n eriflilemeyece¤i durumlar için alternatif yedekleme sistem/sistemler gelifltirilmeli, sistemlere<br />
eriflim belli aralarla kontrol edilmelidir. Kritik <strong>ve</strong>rilere her türlü eriflim ifllemleri (okuma, de¤ifltirme, silme, ekleme) loglanmal›d›r.<br />
Log kay›tlar›na idarenin izni olmadan kesinlikle hiçbir flekilde eriflim yap›lamamal›d›r. Manyetik kartufl,<br />
DVD <strong>ve</strong>ya CD ortamlar›nda tutulan log kay›tlar› gü<strong>ve</strong>nli ortamlarda saklanmal›d›r.<br />
Kay›tlar›n Gizlili¤i<br />
5624 Say›l› <strong>Kan</strong> <strong>ve</strong> <strong>Kan</strong> Ürünleri <strong>Kan</strong>unu’na göre “<strong>Kan</strong>, kan bileflenleri <strong>ve</strong> ürünleri hizmetini yürütenler ba¤›flç›ya<br />
iliflkin kiflisel bilgileri korumak, üçüncü kiflilere <strong>ve</strong>rmemek, bas›na aç›klamamak ile yükümlüdürler. Bu bilgiler ancak<br />
Bakanl›¤a <strong>ve</strong>rilir.”<br />
T›bbi kay›tlardaki ba¤›flç› <strong>ve</strong> hasta ile ilgili bilgiler gizli kabul edilir. Hastaya ait bilgiler, t›bbi fayda sa¤lamak amac›<br />
d›fl›nda paylafl›lamaz <strong>ve</strong> izinsiz olarak tart›fl›lamaz. Konu özellikle bulafl›c› enfeksiyonu olan hastalarda önem kazanmaktad›r.<br />
Örne¤in HIV reaktif bulunan örnekler do¤rulamaya gönderilirken düzenlenen evrakta Sa¤l›k Bakanl›¤›’n›n<br />
öngördü¤ü kodlama sistemi kullan›larak gizlilik kurallar›na uyulmal›, hastan›n izni olmaks›z›n üçüncü kiflilere sonuçlar<br />
söylenmemelidir. Ancak kan merkezleri, acil tedavi durumlar›nda hastan›n izniyle kan grup antikorlar› <strong>ve</strong> transfüzyon<br />
öyküsü hakk›nda bilgi <strong>ve</strong>rebilir. Pozitif HIV <strong>ve</strong>ya hepatit test sonuçlar›n›n rapor edilece¤i ba¤›flç›ya söylenmelidir.<br />
Benzer flekilde bilgisayar program› da gizlili¤i sa¤layacak flekilde yetkisiz kullan›c›lar›n eriflimine izin <strong>ve</strong>rmemelidir.<br />
Formlar<br />
<strong>Kan</strong> merkezlerinde kullan›lan çok say›da form vard›r <strong>ve</strong> her gün bunlara yenileri ila<strong>ve</strong> olmaktad›r. ‹yi düzenlenmifl<br />
<strong>ve</strong> mümkün olabildi¤ince fazla bilginin önceden bas›l› olarak yer ald›¤› formlar›n kullan›lmas›, elle kay›t (bilgi girifli)<br />
<strong>ve</strong> buna ba¤l› hatalar› en aza indirilebilecektir.<br />
Her formun bafll›¤›nda ne amaçla kullan›laca¤›n›n yan› s›ra kullanan kan merkezinin kimlik bilgisi (tam ad›, adresi,<br />
telefonu, faks›, e-mail adresi varsa web adresi) olmal›d›r. Formu dolduran personelin kim oldu¤unun belirtilece¤i bir<br />
alan bulunmal›d›r.<br />
Formlarda, tekrarlayan bilgi girifli önlenmelidir. Bilgisayarda kullan›lacak formlarda yan›tlar olabildi¤ince çoktan<br />
seçmeli olarak sunulmal›d›r.<br />
- 176 -
Change language