12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ulusal <strong>Kan</strong> <strong>Merkezleri</strong> <strong>ve</strong> <strong>Transfüzyon</strong> T›bb› Kursu XII - Temel Kurs<br />
lidir.<br />
• Serum/hücre oran› aglütinasyonun duyarl›l›¤›n› belirgin flekilde etkileyece¤inden aglütinasyonun kolayl›kla görülebilmesi<br />
için en zay›f hücre süspansiyonunun kullan›lmas› tercih edilmelidir.<br />
• Aglütinasyonun belirginli¤i eritrosite mümkün oldu¤u kadar çok say›da antikor molekülü ba¤lanmas›na ba¤l›d›r.<br />
Serum/hücre kar›fl›m›nda çok fazla hücre bulundu¤unda, hücrelere ba¤lanacak antikor molekülü çok az olaca-<br />
¤›ndan antikorlar zay›f ise reaksiyon gözden kaçabilir.<br />
• Eritrositlerin y›kanmas› plazmay› uzaklaflt›r›r <strong>ve</strong> fibrine ba¤l› hatal› de¤erlendirmeleri önler.<br />
Reaksiyonlar›n De¤erlendirilmesinde Dikkat Edilecek Noktalar:<br />
Crossmatch testlerinde pozitif sonuçlar›n çeflitli nedenleri olabilir. Afla¤›da belirtilen tüm bu nedenler göz önüne<br />
al›narak karar <strong>ve</strong>rilmelidir.<br />
• Al›c› <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>ricinin kan gruplar› hatal› de¤erlendirilmifl olabilir.<br />
• Verici eritrosit antijenlerine karfl› al›c› serumunda alloantikorlar bulunabilir.<br />
• Vericinin direkt Coombs pozitif oldu¤u durumlarda <strong>ve</strong>rici eritrositlerinin proteinle kapl› olmas› nedeniyle AHG<br />
testinde pozitif sonuç al›nabilir.<br />
• Baz› hastal›klar nedeniyle al›c› serumu (protein içeri¤i ile ilgili olarak) farkl› özellik gösterebilir.<br />
• Test sisteminin herhangi bir aflamas›nda kontaminasyon olabilir.<br />
• Kullan›lan teknik <strong>ve</strong>ya reagentler testlere uygun olmayabilir.<br />
Neden ne olursa olsun flartlar çok acil olmad›kça problem çözülene kadar transfüzyon ertelenmelidir. <strong>Kan</strong> ürünü<br />
acilen gerekli ise kan merkezi hekimi hastan›n hekimi ile görüflerek yarar <strong>ve</strong> zarar konusunu birlikte de¤erlendirmelidirler.<br />
Crossmatch’de Karfl›lafl›labilecek Problemler:<br />
Crossmatch öncesi ilk basamak al›c› <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>ricinin ABO-Rh gruplar›n›n belirlenmesidir. Daha sonra al›c› serumunda<br />
antikor araflt›r›lmal›d›r.Tarama prosedürü s›ras›nda bir alloantikor saptand›¤›nda tan›mlanmal› <strong>ve</strong> olas› klinik önemi de-<br />
¤erlendirilmelidir. Antikor tan›mlama iflleminde sistematik bir yaklafl›m›n uygulanmas› gerekir. Baz› antikor kombinasyonlar›n›n<br />
tan›mlanabilmesi için birçok reagen eritrosit paneline ihtiyaç vard›r.<br />
Bu inceleme için O kan grubundan çeflitli antijenler tafl›yan panel hücreleri üzerine al›c›n›n serumu eklenerek indirekt<br />
antiglobulin test tekni¤i kullan›larak LISS <strong>ve</strong>ya enzim ile 37 °C’de inkübe edilip aglütinasyonun varl›¤› de¤erlendirilir.<br />
Aglütinasyonun varl›¤› antikora iflaret eder. Bu durumda antikor tipinin belirlenmesi gerekir. Antikor tipi belirlenene<br />
kadar transfüzyon ertelenmelidir. Antikor belirlendikten sonra bu antikora özgül antijeni tafl›mayan ABO-Rh uygun<br />
<strong>ve</strong>rici kan› ile crossmatch yap›lmal›d›r. Bu nedenlerle crossmatch testinde karfl›lafl›labilecek sorunlar› antikor tarama<br />
testleri ile birlikte incelemek gereklidir. Hastan›n serumu <strong>ve</strong>ya plazmas› reagen eritrositlerden oluflan bir tan›mlama<br />
paneline karfl› uygun bir teknik kullan›larak test edilmelidir. ‹lk olarak antikorun saptand›¤› tarama testi kullan›lmal›d›r.<br />
Antikor, antijeni içeren reagen eritrosit örneklerinden en az iki tanesiyle reaksiyona girmeli <strong>ve</strong> içermeyen örneklerden<br />
en az iki tanesiyle reaksiyon <strong>ve</strong>rmemelidir.<br />
‹lgili antijenin homozigot ekspresyonuna sahip olan eritrositler kullan›larak mümkün oldu¤u kadar anti-Jka, -Jkb, -<br />
S, -s, -Fyb’lerin varl›klar› ekarte edilmelidir. Çoklu antikor varl›¤›nda klinik öneme sahip baflka antikorlar›n atlanmad›-<br />
¤›ndan emin olunmal›d›r. Multiple antikorlar›n varl›¤› ancak belirlenen spesifisite aç›s›ndan antijenleri negatif olan<br />
hücreler kullan›larak teyit edilebilir. Hastan›n fenotipinin bilinmesi tan›mlama <strong>ve</strong> ekartasyon ifllemlerinde hücre seçimi<br />
konusunda yard›mc› olur. Ancak yak›n zamanda transfüzyon alm›fl olan bir hastada bu mümkün olmayabilir. fiu antijenler<br />
aranmal›d›r: C, c, D, E, e, M, N, S, s, K, k, Fya, Fyb, Jka, Jkb. Enzimle (örn. papain) ifllem görmüfl hücre panelinin<br />
antikor tan›mlamas›nda kullan›lmas› önerilir, özellikle antiglobulin tekni¤inde zay›f reaksiyon <strong>ve</strong>ren <strong>ve</strong>ya multiple<br />
antikorlar›n varl›¤›nda bu daha da önem kazan›r. Hastan›n eritrositlerinin, fenotiplendirmede belirlendi¤i flekilde,<br />
normalde ilgili antikor spesifisitesine karfl› antijenleri içermemesi beklenir. E¤er durum böyle de¤ilse:<br />
(a) Antikor bir otoantikor olabilir (bu durumda hastan›n hücreleri normal olarak DAT pozitif olur), <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya<br />
- 81 -
Change language