12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
KAN MERKEZ‹ YÖNET‹M‹<br />
Bir ülkede; ihtiyac› olan hastalar›n transfüzyon tedavisi için, yeterli <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nli kan <strong>ve</strong> kan bilefleninin temin edilmesi<br />
önemli <strong>ve</strong> öncelikli bir sa¤l›k hizmetidir; sa¤l›k hizmetlerini düzenleyen Merkezi Otorite bunu sa¤lamaktan sorumludur.<br />
Ülkemizde bu kapsamdaki tüm hizmetlerin planlanmas›, yürütülmesi <strong>ve</strong> denetlenmesinden Sa¤l›k Bakanl›¤› yetkili<br />
<strong>ve</strong> sorumludur.<br />
Ülkemiz kan hizmetlerinin y›llard›r organizasyonu sa¤layan, 1983 tarih <strong>ve</strong> 2857 say›l› "<strong>Kan</strong> <strong>ve</strong> <strong>Kan</strong> Ürünleri <strong>Kan</strong>unu"<br />
<strong>ve</strong> ayn› y›l yay›mlanan "<strong>Kan</strong> <strong>ve</strong> <strong>Kan</strong> Ürünleri Yönetmeli¤i" yerini 2007 tarih <strong>ve</strong> 5624 say›l› yeni "<strong>Kan</strong> <strong>ve</strong> <strong>Kan</strong> Ürünleri<br />
<strong>Kan</strong>unu" <strong>ve</strong> 2008 tarihli yeni "<strong>Kan</strong> <strong>ve</strong> <strong>Kan</strong> Ürünleri Yönetmeli¤i"ne b›rakm›flt›r. 2857 say›l› eski <strong>Kan</strong> <strong>ve</strong> <strong>Kan</strong> Ürünleri<br />
<strong>Kan</strong>unu’nun yürürlü¤e girdi¤i tarihten itibaren faaliyet göstermifl olan A <strong>ve</strong> B tipi kan merkezleri ile kan istasyonlar›<br />
<strong>ve</strong> di¤er hizmet birimlerinin; yeni <strong>Kan</strong> <strong>ve</strong> <strong>Kan</strong> Ürünleri Yönetmeli¤i’nin yürürlü¤e girmesinden itibaren bir y›l içinde<br />
(02.<strong>12</strong>.2009 tarihine kadar) eksikliklerini gidererek faaliyet türlerine uygun flekilde ruhsat almas› <strong>ve</strong> bu <strong>Kan</strong>una uygunluklar›n›<br />
sa¤lamas› zorunlu tutulmufltur. Yeni <strong>Kan</strong> <strong>ve</strong> <strong>Kan</strong> Ürünleri <strong>Kan</strong>unu’nda bölgesel kan merkezi, kan ba¤›fl›<br />
merkezi <strong>ve</strong> transfüzyon merkezi fleklindeki hizmet birimleri tarif edilmektedir. Ayn› kanun, hizmet birimi açan <strong>ve</strong> iflletenlerin,<br />
bu kanun kapsam›ndaki faaliyetlerini ulusal <strong>ve</strong> uluslararas› kalite gü<strong>ve</strong>nce programlar› çerçe<strong>ve</strong>sinde yürütmelerini<br />
zorunlu tutmaktad›r.<br />
Ulusal kan stoklar›n›n gü<strong>ve</strong>nli, yeterli <strong>ve</strong> kaliteli olmas›n› <strong>ve</strong> ihtiyac› olan tüm hastalar›n kan transfüzyon tedavisine<br />
ulaflabilmesini sa¤lamak hükümetlerin sa¤l›k alan›ndaki öncelikli görevleridir. Küreselleflen dünyada kan gü<strong>ve</strong>nli¤i<br />
Dünya Sa¤l›k Örgütü’nün (DSÖ) de öncelikleri aras›ndad›r. DSÖ gü<strong>ve</strong>nli kana ulaflmadaki stratejiyi; iyi organize edilmifl,<br />
iflbirli¤i <strong>ve</strong> iletiflimin sa¤land›¤› ulusal hizmet birimlerinin oluflturulmas›; tüm alanlarda kalite sisteminin kurulmas›;<br />
gü<strong>ve</strong>nli kan ba¤›flç›lar›n›n kazan›lmas› <strong>ve</strong> toplanan kan›n ifllenmesi <strong>ve</strong> test edilmesinde uygun <strong>ve</strong> etkin yöntemlerin<br />
kullan›lmas› fleklinde tarif etmektedir. Tarif edilen stratejiye ulaflmadaki anahtar noktalar DSÖ taraf›ndan ulusal kan politikas›n›n<br />
haz›rlanmas›, gü<strong>ve</strong>nlik, etkinlik, kalite, ulafl›labilirlik <strong>ve</strong> rasyonel kullan›m bafll›klar› alt›nda ele al›nm›flt›r.<br />
Politika<br />
Her ülke mevcut durum analizine göre bir stratejik plan yazmal›d›r.<br />
Ulusal politikas›n› belirlemeli; uygulamaya koymal› <strong>ve</strong> mevzuat eksiklerini tamamlamal›d›r.<br />
Standartlar <strong>ve</strong> referanslar belirlenmeli; ulusal rehberler haz›rlanmal›d›r.<br />
Yeterli bina <strong>ve</strong> donan›ma sahip, yeterli bütçesi olan hizmet birimlerinden oluflan; merkezi, iflbirli¤i <strong>ve</strong> iletiflimin<br />
sa¤land›¤› bir sistem kurulmal›d›r.<br />
Gü<strong>ve</strong>nlik <strong>ve</strong> Etkinlik<br />
Uygun, yeterli <strong>ve</strong> etkin seçim kriterleri kullan›larak gü<strong>ve</strong>nli kan ba¤›flç›lar›n›n kazan›m› sa¤lanmal›d›r.<br />
<strong>Kan</strong>, gönüllü <strong>ve</strong> karfl›l›ks›z ba¤›fl yolu ile toplanmal›d›r.<br />
Tüm ba¤›fllar uygun mikrobiyolojik tarama yöntemleri ile test edilerek transfüzyonla bulaflan hastal›klar önlenmelidir.<br />
<strong>Kan</strong> <strong>ve</strong> kan bileflenlerinin toplanmas›, haz›rlanmas›, test edilmesi, saklanmas› <strong>ve</strong> da¤›t›lmas›nda kalite <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nlik<br />
sa¤lanmal›d›r.<br />
Ulafl›labilirlik<br />
<strong>Kan</strong> transfüzyonu sa¤l›k hizmetinin önemli bir parças›d›r; tüm nüfusun gü<strong>ve</strong>nli kana ulaflmas› sa¤lanmal›d›r.<br />
- 28 -
Change language