12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ulusal <strong>Kan</strong> <strong>Merkezleri</strong> <strong>ve</strong> <strong>Transfüzyon</strong> T›bb› Kursu XII - Temel Kurs<br />
tedir. Trombosit transfüzyonunun HPA-1a antijenine karfl› immün sistemi uyarmas› s›ras›nda trombositlere karfl› otoantikor<br />
üretimine de yol açt›¤›n› destekleyen görüfller ya da oluflan anti-HPA-1a antikorunun otolog trombositler ile çapraz<br />
reaksiyona girerek onlar›n da y›k›lmas›na yol açt›¤›n› öne süren çal›flmalar da bulunmaktad›r.<br />
PTP geliflen olgularda ölümle sonuçlanabilen kanamaya yatk›nl›k söz konusu oldu¤u için PTP tan›s› düflünüldü¤ü<br />
an tedavi acilen bafllat›lmal›d›r. Olgular›n azl›¤› nedeni ile randomize çal›flmalar bulunmamas›na ra¤men günümüzde<br />
önerilen tedavi yaklafl›m› yüksek doz (2g/kg 2-5 gün içinde) IVIG uygulanmas›d›r. Bu yaklafl›m ile % 85 olguda olumlu<br />
yan›t al›nmaktad›r. Steroidler <strong>ve</strong> plazma de¤iflimi protokolleri IVIG tedavisi rutin uygulamaya girmeden önce kullan›lan<br />
k›smen etkili yaklafl›mlar aras›nda yer almaktad›r. Trombosit transfüzyonlar›n›n yap›lmas› trombosit say›lar›n› genellikle<br />
yükseltmemektedir. Ancak henüz IVIG tedavisinin etkisinin bafllamad›¤› <strong>ve</strong> yaflam› tehdit eden kanamalar›n<br />
varl›¤›nda yüksek doz trombosit <strong>ve</strong>rilmesinin yararl› oldu¤u ileri sürülmektedir. Bu amaçla HPA-1a pozitif <strong>ve</strong>ya negatif<br />
trombosit seçilmesinin önemi olmad›¤›, HPA-1a pozitif trombosit <strong>ve</strong>rilmesi durumunda varolan tablonun a¤›rlaflmad›¤›<br />
bildirilmektedir.<br />
PTP geçiren kiflilerde yaflamlar›n›n daha sonraki dönemlerinde de tekrar PTP olas›l›¤›n›n oldu¤u bilinmektedir. Bu<br />
nedenle PTP geçiren kiflilere bu durumu yans›tan uyar›c› bir kart haz›rlanmal›d›r. <strong>Transfüzyon</strong> gereksiniminin oldu¤u<br />
durumlarda HPA uyumlu <strong>ve</strong>ya otolog eritrosit ya da trombosit süspansiyonlar› kullan›lmal›d›r. E¤er bunlar sa¤lanam›-<br />
yorsa lökositten ar›nd›r›lm›fl kan bileflenleri tercih edilmelidir.<br />
II- ‹MMÜNOLOJ‹K OLMAYAN TRANSFÜZYON REAKS‹YONLARI<br />
a. Hiperkalemi<br />
Depolanm›fl kanda üç hafta içerisinde potasyum de¤erleri befl-alt› kat artar. Serbest potasyumun a盤a ç›kmas›ndan<br />
oluflan hiperkalemi, elektrokardiak de¤iflikliklere <strong>ve</strong> kardiak arreste neden olabilir. Böbrek fonksiyonu bozuk hastalarda,<br />
yenido¤anlarda <strong>ve</strong> massif transfüzyon alan hastalarda risk oluflturur.<br />
Tedavide kalsiyum glukonat, kalsiyum klorid <strong>ve</strong>ya katyon de¤ifltirici resinler <strong>ve</strong>rilir. Daha az ciddi olgular glukoza,<br />
insüline <strong>ve</strong> bikarbonata yan›t <strong>ve</strong>rirler.<br />
b. Sitrat Toksisitesi<br />
Ba¤›flç›lardan al›nan kanda kullan›lan sitrat iyonize edilmifl kalsiyumu ba¤lar. Massif transfüzyonlarda <strong>ve</strong>ya karaci-<br />
¤er fonksiyonu bozuk, sitrat› metabolize edemeyen hastalarda p›ht›laflmay› önlemek için kullan›lan sitrat, toksik olmaya<br />
bafllar. Hastalarda kas tremoru, kardiak aritmiler <strong>ve</strong> a¤›z çevresinde uyuflmalar bafllar.<br />
Hipokalsemiyi önlemek için dikkatli bir flekilde kalsiyum glukonat <strong>ve</strong>ya klorid <strong>ve</strong>rilmesi ile semptomlar düzelir.<br />
c. Hipotermi<br />
Büyük miktarlarda <strong>ve</strong>rilen so¤uk kan transfüzyonu vücut ›s›s›n›n, 37 °C’den 27,6-29 °C’ye düflmesine sebep olabilir,<br />
bunun sonucu <strong>ve</strong>ntriküler aritmi <strong>ve</strong> kardiak arrest olabilir.<br />
Hipotermi massif transfüzyon esnas›nda kan›n ›s›t›lmas› ile önlenir.<br />
d. Dolafl›m Yüklenmesi<br />
Dolafl›m yüklenmesi hastan›n kardiyopulmoner dolafl›m kapasitesinin üzerine ç›kmas› ile oluflur. <strong>Transfüzyon</strong> s›ras›nda<br />
h›zl› kan volümü art›fl›, kalp <strong>ve</strong> akci¤er yetmezli¤i s›n›rda olanlarda, derin anemi ile uzun süredir yaflamakta olanlarda<br />
<strong>ve</strong> küçük bebeklerde görülür.<br />
<strong>Transfüzyon</strong> s›ras›nda <strong>ve</strong>ya arkas›ndan hastada, konjestif kalp yetmezli¤i, öksürük, dispne, siyanoz, ciddi bafla¤r›s›,<br />
sistolik kan bas›nc›nda art›fl <strong>ve</strong> periferik ödem belirtileri bafllar.<br />
Bu reaksiyon transfüzyon h›z›n›n azalt›lmas› <strong>ve</strong>ya durdurulmas›, hastan›n pozisyonunun de¤ifltirilmesi, diüretik <strong>ve</strong><br />
oksijen <strong>ve</strong>rilmesi ile düzeltilir. A¤›r durumlarda flebotomi yap›larak afl›r› volüm ç›kar›l›r.<br />
Tam kan yerine konsantre eritrosit süspansiyonu kullan›m› bu riski yar› yar›ya azalt›r. Kardiak <strong>ve</strong>ya pulmoner fonksiyonu<br />
bozuk olan hastalar <strong>ve</strong> genifllemifl plazma volümü <strong>ve</strong>ya kronik anemili hastalar risk alt›ndad›r. Yetmezlik riski<br />
olan hastada infüzyon çok yavafl olarak 1ml/kg/saat fleklinde <strong>ve</strong>rilmelidir, gerekirse mevcut ünite bölünerek,1-6 °C’de<br />
saklanarak birden fazla seferde <strong>ve</strong>rilebilir. Ayr›ca transfüzyon öncesi diüretik <strong>ve</strong>rilmesi yarar sa¤layabilir.<br />
- 150 -
Change language