12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ulusal <strong>Kan</strong> <strong>Merkezleri</strong> <strong>ve</strong> <strong>Transfüzyon</strong> T›bb› Kursu XII - Temel Kurs<br />
teri kontaminasyonu riskleri otolog transfüzyonda da mevcuttur. Günümüzde kullan›lmakta olan dört tip otolog transfüzyon<br />
yöntemi vard›r:<br />
1. Preoperatif deposit/ba¤›fl<br />
2. Akut normovolemik hemodilüsyon<br />
3. ‹ntraoperatif salvage<br />
4. Postoperatif salvage<br />
Preoperatif deposit/ba¤›fl: Planlanan bir ameliyat söz konusu oldu¤unda ameliyattan aylar <strong>ve</strong>ya haftalar önce hastadan<br />
kan›n al›narak saklanmas› prensibine dayan›r <strong>ve</strong> preoperatif otolog transfüzyon (deposit-ba¤›fl) olarak adland›r›-<br />
l›r. Özellikle nadir bulunan kan grubundaki hastalar <strong>ve</strong>ya s›k görülen kan grubu antijenlerine karfl› antikorlar› olan hastalarda<br />
kullan›lan bir yöntemdir. Uygulama s›ras›nda yafl s›n›r› yoktur. <strong>Kan</strong> alma ifllemi vücut a¤›rl›¤›na göre ayarlanmal›d›r.<br />
Çocuk yafl grubunda 10 kg’dan daha az olanlar otolog ba¤›fl program›na al›nmamal›d›r. Otolog ba¤›fl için hematokrit<br />
% 33 (Hb>11g/dL) alt›nda olmamal›d›r. Otolog kan <strong>ve</strong>recek hastalar, kendi hekimi <strong>ve</strong> kan merkezi taraf›ndan<br />
uygun olup olmad›¤› aç›s›ndan de¤erlendirilmelidir. Otolog transfüzyon kriterleri hastaneler aras›nda farkl›l›k göstermesine<br />
ra¤men de¤iflmeyen kontrendikasyon hastan›n yak›n zamanda tedavi edilmifl ya da halen mevcut bakteriyemisinin<br />
olmas›d›r. Otolog kanlar 1-6 °C’de 35-42 gün saklanabilir. Daha uzun süreli saklama gerekiyorsa dondurulabilir.<br />
Olas› bir kar›fl›kl›¤a ba¤l› reaksiyonlar›n önlenmesi aç›s›ndan transfüzyon öncesi ABO <strong>ve</strong> Rh kontrolünün hastadan <strong>ve</strong><br />
OT kan›ndan yap›lmas› önerilmektedir. <strong>Transfüzyon</strong> öncesi uygunluk testlerinin (çapraz karfl›laflt›rma) yap›lmas› gereksizdir.<br />
Otolog kan transfüzyonunun en önemli avantaj› transfüzyonla geçen enfeksiyonlar›n önlenmesidir.<br />
‹ntraoperatif Normovolemik Hemodilüsyon: Hastadan ameliyathanede, ameliyata bafllamadan önce, anestezi <strong>ve</strong>rilmesinden<br />
hemen önce <strong>ve</strong>ya sonra, ameliyathane flartlar›nda kan›n›n al›nmas› ifllemidir. Ayn› anda hastaya kolloid<br />
<strong>ve</strong>ya kristaloid baz› solüsyonlar <strong>ve</strong>rilerek hemodilüsyon sa¤lan›r. Ameliyat sonras› gerekli görülürse al›nan kanlar hastaya<br />
transfüze edilir. Bu yöntem özellikle operasyon s›ras›nda çok kan kayb› olabilecek hastalar için uygundur. Bu flekilde<br />
toplanan kan oda ›s›s›nda 4 saat ya da kan saklama dolab›nda 24 saat saklanabilir.<br />
‹ntraoperatif <strong>ve</strong> Postoperatif Salvage: At›k kan›n topland›¤› bu yöntem iki flekilde uygulan›r; intraoperatif <strong>ve</strong> postoperatif<br />
at›k toplama. Her ikisinde de hastadan al›nan at›k kan, santrifüj edilip y›kanarak eritrosit konsantresi haline getirilir.<br />
Ameliyat sonras› gerekti¤inde hasta için kullan›l›r. Bu amaçla kullan›lan çeflitli özel cihazlar vard›r. Toplanan kan<br />
oda ›s›s›nda 8 saat, kan saklama dolab›nda ise 24 saat saklanabilir. Bu uygulama enfeksiyon ya da malignite hallerinde<br />
kontrendikedir. Postoperatif olarak kullan›lan tipinde at›k kan cerrahi drenler, gö¤üs tüpleri ya da eklem bofllu¤undan<br />
toplan›r. Y›kanmadan kullan›labilir ancak filtre edilmesi gereklidir. Topland›ktan sonra defibrine yap›da olan kan›n<br />
6 saat içerisinde kullan›lmas› gereklidir.<br />
Yenido¤an Döneminde <strong>ve</strong> Pediatride <strong>Transfüzyon</strong><br />
Yenido¤an transfüzyonlar› için genellikle küçük volümlü özel kan torbalar› yeterlidir. Bu kan torbalar›, kapal› sistemde<br />
<strong>ve</strong> kendi içinde ba¤lant›l› hortumlarla bölünmüfl 75 ml’lik torbalar fleklinde olabilece¤i gibi steril birlefltirme cihaz›<br />
ile normal torbalardan da ayr›labilir.<br />
Pek çok merkezde enjektörlere al›nan kanlar yenido¤ana yap›lacak transfüzyonlarda kullan›lmaktad›r. Böyle bir durumda<br />
<strong>ve</strong>rici testleri önceden çal›fl›lmal› daha sonra kan enjektöre al›narak hemen transfüzyon yap›lmal›d›r. Çünkü enjektörler<br />
kan›n saklanmas› için uygun ortamlar de¤ildir. Mecbur kal›nmad›kça bu tür uygulama önerilmemektedir.<br />
Masif <strong>Transfüzyon</strong><br />
• Hastaya 24 saat içinde total kan volümüne eflit miktarda kan transfüzyonu yap›lmas›;<br />
• 10 Ü’den fazla tam kan <strong>ve</strong>ya 20 Ü’den fazla eritrosit süspansiyonu <strong>ve</strong>rilmesi;<br />
• Üç saat <strong>ve</strong>ya daha az bir süre içinde dolafl›mdaki kan volümünün % 50’den fazlas›n›n transfüzyonu;<br />
• 150 ml/dk kan kayb› olmas› halinde yap›lan transfüzyon masif transfüzyon olarak tan›mlan›r.<br />
<strong>Kan</strong> transfüzyonu ölüm de dahil olmak üzere pek çok ciddi komplikasyonlarla sonuçlanabilmesine ra¤men, masif<br />
- <strong>12</strong>8 -
Change language