12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
KAN GRUP ANT‹JENLER‹<br />
ABO kan grup antijenlerinin tan›mlamas› gü<strong>ve</strong>nli transfüzyon konusunda at›lan en önemli ad›mlardan birisidir. Yap›lan<br />
çal›flmalar, kan hücrelerinde antikor yan›t› oluflturabilecek pek çok membran iliflkili antijenik yap› bulundu¤unu<br />
göstermifltir. fiu ana kadar serolojik olarak tan›mlanm›fl kan grup antijenlerinin say›s› 600'den fazlad›r. Bu antijenlerin<br />
büyük bir bölümü birbirleri ile iliflkilidir <strong>ve</strong> kan grup sistemlerini olufltururlar.<br />
Günümüzde bir çok kan grup sisteminin biyokimyasal yap›s› da belirlenmifltir. ABH, Lewis, P <strong>ve</strong> I kan grup antijenleri<br />
karbonhidrat yap›s›ndad›r. Bu gruplara ait oligosakkarit antijenler, lipid moleküllerine ba¤lanarak glikosfingolipidler<br />
<strong>ve</strong>ya polipeptidlere ba¤lanarak da glikoproteinler fleklinde çeflitli hücre membranlar›nda <strong>ve</strong>ya çözünmüfl olarak vücut<br />
s›v›lar›nda bulunabilirler. Karbonhidrat yap›s›ndaki bu kan grubu antijenlerine karfl› geliflen immün yan›t timus ba-<br />
¤›ms›zd›r <strong>ve</strong> B lenfositlerinden antikor sentezine neden olurlar. Timus ba¤›ms›z immün yan›t›n klasik sonucu olarak<br />
IgM tipi antikor oluflumuna neden olurlar. Bu antikorlara izohemaglütinin ad› <strong>ve</strong>rilir. Karbonhidrat kan grup antijenlerine<br />
karfl› nadiren yüksek titrede IgG tipi antikorlar da oluflabilir.<br />
Protein yap›s›ndaki Rh, MNS, Kell, Lutheran, Kidd, Duffy, Xg kan grup antijenlerinin kimyasal yap›lar› ile ilgili bilinenler<br />
karbonhidrat yap›s›ndakilerle k›yaslan›nca göreceli olarak daha azd›r. En tipik özellikleri timus ba¤›ml› immün<br />
yan›t oluflturmalar›d›r. Antijen spesifik helper T lenfositler arac›l›¤› ile uyar›lan B lenfositler IgG yap›s›nda antikor olufltururlar.<br />
Bu antikorlar ekstravasküler hemolize neden olur.<br />
Diego, Colton, Er gibi kan grup sistemlerinin ise biyokimyasal yap›s› halen bilinmemektedir.<br />
ABO <strong>Kan</strong> Grup Sistemi<br />
ABO sistemine ait antijenler, membran antijenleri olarak eritrosit <strong>ve</strong> trombositlerin yüzeyinde, vasküler epitel hücreleri,<br />
intestinal, servikal <strong>ve</strong> meme bezi epitel hücrelerinde bulunur. Plazma, tükrük, süt, idrar <strong>ve</strong> feçesde ise çözünmüfl<br />
haldedirler. Bu gruba ait ikinci bir özellik ise eritrosit yüzeyinde bulunmayan antijenlere karfl› serumda kuv<strong>ve</strong>tli<br />
reaktif antikorlar›n varl›¤›d›r. Bu iki karakter ABO sistemini transfüzyon <strong>ve</strong> doku naklinin en önemli antijeni yapmaktad›r.<br />
Di¤er taraftan serumdaki antikorlar›n gösterilmesi prensibine dayanan karfl›t gruplaman›n (re<strong>ve</strong>rse) yap›ld›¤› tek<br />
kan grup sistemidir.<br />
ABO sisteminde A, B, H olmak üzere üç antijen vard›r. H antijeni normalde hem A, B hem de O kan gruplar›n›n<br />
tümünde bulunur <strong>ve</strong> A ile B antijenleri için tafl›y›c› bir moleküldür. Oligosakkarid yap›s›ndaki öncü yap›ya glikoziltransferaz<br />
enzimlerinin özgün monosakkaridlerin tafl›nmas› ile son antijenik yap› oluflturulur. Bu öncü madde H antijenidir.<br />
H antijeni olmazsa kiflide A <strong>ve</strong>ya B kan grubunu yapacak gen olsa bile kan grubu oluflturulamaz. Bu nedenle<br />
kiflinin ebe<strong>ve</strong>ynlerinden en az birinden H geni almas› gerekir. Hh <strong>ve</strong>ya HH olan kifliler ABO kan grubunu sentezleyebilirler.<br />
ABO sistemine ait antijenler en az üç gen bölgesi taraf›ndan kontrol edilmektedir (H <strong>ve</strong> h; A1, A2, B <strong>ve</strong> O; Se <strong>ve</strong><br />
se). Her bir gen bölgesi birbirinden ba¤›ms›zd›r. Gen bölgeleri <strong>ve</strong> iliflkili enzimler Tablo-1’de gösterilmifltir.<br />
Tablo-1: ABH Sistemi ‹le ‹liflkili Enzimler.<br />
GEN ENZ‹M SUBSTRAT ÜRÜN<br />
H α2-L-fukosil transferaz Prekürsör madde (PS) H maddesi<br />
(H transferaz)<br />
A α3-N-asetil galaktozamil transferaz H maddesi A maddesi<br />
(A transferaz)<br />
B α3-D-galaktozil transferaz H maddesi B maddesi<br />
(B transferaz)<br />
- 52 -
Change language