12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ulusal <strong>Kan</strong> <strong>Merkezleri</strong> <strong>ve</strong> <strong>Transfüzyon</strong> T›bb› Kursu XII - Temel Kurs<br />
k›sm›, lökositlerin de % 70 - 80'i temizlenir. ‹fllem s›ras›nda eritrositlerin % 10 - 20’si de harap olur.<br />
Aç›k sistemlerle haz›rland›¤›ndan y›kanm›fl eritrosit süspansiyonlar› 24 saat içinde kullan›lmal›, aksi halde imha<br />
edilmelidir. Çünkü aç›k sistemlerde bakteri kontaminasyonu riski yüksektir. Y›kama ifllemi ile eritrositlerin beslenece-<br />
¤i s›v› da uzaklaflt›r›lmaktad›r. Özellikle kontaminasyon riski nedeniyle kullan›m süresi k›sa olan bu tür ürünler, transfüzyondan<br />
hemen önce haz›rlanmal›d›r. ‹fllem sonunda bir ünite ürün en az 40 gr hemoglobin içermelidir.<br />
Dondurulmufl Eritrosit Süspansiyonu<br />
Eritrositlerin dondurularak saklanmas›nda kriyoprotektif bir s›v›dan (hücre dondurulurken kristalleflmeyi önleyen<br />
koruyucu s›v›) yararlan›l›r. Bu amaçla en s›k gliserol kullan›l›r. Al›n›fl›ndan en fazla 6 gün sonra eritrositler, gliserol içinde<br />
-(65 - 80) °C'de dondurulur, kullan›lmak istenildi¤inde çözülür, y›kanarak gliserol ortamdan uzaklaflt›r›l›r (degliserolize<br />
edilir) <strong>ve</strong> transfüzyona haz›r hale getirilir. Bu ürün, bir dereceye kadar lökositten fakir <strong>ve</strong> nispeten plazmas›zd›r.<br />
Saklama süresi ortalama 10 y›ld›r. Literatürde 21 y›l sakland›ktan sonra kullan›lm›fl eritrosit süspansiyonlar› da bildirilmifltir.<br />
Dondurulmufl eritrosit süspansiyonlar›n›n avantajlar›n›n yan›nda dezavantajlar›n›n oldu¤u da unutulmamal›d›r.<br />
Normale göre pahal› <strong>ve</strong> zahmetli bir ifllemdir. <strong>Transfüzyon</strong>dan önce çözülmesi <strong>ve</strong> degliserolize edilmesi gerekti¤inden<br />
acil durumlarda kullan›fll› de¤ildir, zaman al›c›d›r. Çözüldükten sonra 24 saat içinde kullan›lmal›d›r. ‹fllemler s›ras›nda<br />
eritrosit zedelenmesi fazla oldu¤undan ürün yüksek miktarda serbest hemoglobin içerir. Bu nedenle modern transfüzyon<br />
uygulamalar›nda fazla tercih edilen bir ürün de¤ildir.<br />
Trombosit Süspansiyonu<br />
Trombosit süspansiyonu tam kan <strong>ve</strong>ya aferez yöntemiyle elde edilebilir. Tam kandan haz›rlanan trombosit süspansiyonu<br />
ise iki farkl› yöntemle haz›rlanabilir.<br />
a) Trombositten Zengin Plazma’dan Trombosit Süspansiyonu: Tam kan santrifügasyonla (2000 g devirde 3 dakika),<br />
trombositten zengin plazma <strong>ve</strong> eritrositlere ayr›l›r. Trombositten zengin plazma yüksek devirde yeniden santrifüj<br />
edilir. Üstteki plazma 50 - 70 ml plazma kalacak flekilde at›larak trombosit kümesinin kalan plazmada süspansiyonu<br />
sa¤lan›r. Bu flekilde haz›rlanan trombosit süspansiyonu ortalama 0.55x10 11 trombosit içerir. Bu yöntem<br />
daha çok üst k›sm›ndan seri ba¤lant›l› torbalarla haz›rlanan trombosit süspansiyonlar› için kullan›l›r.<br />
b) Buffy Coat’tan Trombosit Süspansiyonu: Eritrosit <strong>ve</strong> plazman›n uzaklaflt›r›lmas›yla elde edilen Buffy Coat 50 -<br />
70 ml plazma eklenerek 30 dakika kadar bekletilir. Trombositler Buffy Coat üstünde çökecek flekilde düflük devirde<br />
(500-1000 8-10 dakika) santrifüje edilir. Optik ekstraktörle plazma <strong>ve</strong> trombosit tabakas› Buffy Coat’tan ayr›l›r.<br />
Bu yöntem daha çok alt-üst ba¤lant›l› torbalarla haz›rlanan <strong>ve</strong> optik ekstraktör kullan›larak ayr›flt›r›lan trombosit<br />
süspansiyonlar› için kullan›l›r.<br />
Aferez Trombosit Süspansiyonu: Aferez iflleminde ise ba¤›flç›dan al›nan tam kan, aferez cihaz› denen özel cihazlarda<br />
santrifüj edilirek ayr›flt›r›l›r. Trombositler özel bir torbada toplan›r <strong>ve</strong> efl zamanl› ya da aral›kl› olarak kan›n di¤er<br />
kan bileflenleri ba¤›flç›ya geri döner. Böylelikle elde edilen trombosit süspansiyonu "aferez trombosit süspansiyonu"dur.<br />
<strong>Kan</strong> merkezlerinden istem yap›l›rken aferez ürünleri isteniyor ise, özellikle belirtilmelidir. Bir ünite aferez trombosit<br />
süspansiyonu, içerdi¤i trombosit say›s› yönünden 6-8 random ba¤›flç› trombosit süspansiyonuna karfl›l›k gelir. Aferez<br />
ürünlerinin avantajlar›; rölatif olarak daha az lökosit içermesi, daha az say›da ba¤›flç› gerekti¤inden transfüzyonla bulaflan<br />
enfeksiyon olas›l›¤›n›n azalmas›, havuzlama yap›lmad›¤›ndan bakteri kontaminasyonu riskinin nispeten düflük olmas›,<br />
yeterli miktarda konsantre ürün elde edilebilmesi (HLA uyumlu, CMV negatif trombosit gibi), febril nonhemolitik<br />
transfüzyon reaksiyonlar›n›n azalt›lmas› <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya önlenmesi olarak say›labilir. Dezavantaj› ise maliyeti <strong>ve</strong> ba¤›flç›n›n<br />
ortalama 1-1,5 saat cihaza ba¤l› kalmas› gerekti¤inden, ba¤›flç› teminindeki güçlüklerdir.<br />
Havuz Trombosit Süspansiyonu: Tek ünite trombosit süspansiyonlar›n›n 6-8'li olarak steril flartlarda bir araya getirilmesiyle<br />
havuz trombosit süspansiyonlar› elde edilmektedir. Bu miktar bir terapötik doza karfl›l›k gelir.<br />
- 114 -
Change language