12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 temel kurs - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ulusal <strong>Kan</strong> <strong>Merkezleri</strong> <strong>ve</strong> <strong>Transfüzyon</strong> T›bb› Kursu XII - Temel Kurs<br />
run, Merkezi Afrika Cumhuriyeti, Çad, Kongo, Ekvatoryal Gine, Gabon, Niger / Nijerya gibi HIV pozitifli¤inin yo¤un<br />
oldu¤u bölgelerde do¤up büyüyen <strong>ve</strong>ya yaflayan kiflilerden hiçbir zaman kan al›nmaz. Deli dana hastal›¤› görülen bölgelerde<br />
yaflayanlardan kan al›nmaz. Her kan merkezinde endemik bölgelerin güncel haritas› olmal›d›r.<br />
19, 27, 28, 29, 30. sorular cinsel yaflam› sorgulamaktad›r. Bilindi¤i gibi baflta AIDS olmak üzere hepatit B <strong>ve</strong> C, sifiliz<br />
gibi hastal›klar cinsel yolla da bulafl›rlar. Bu nedenle ba¤›flç› adaylar›n›n cinsel yaflamlar›n› sorgulamak önemlidir.<br />
Öte yandan yukar›da say›lan hastal›k etkenleri ile enfekte olan kifliler henüz kanlar›nda göstergeler belirmeden de hastal›¤›<br />
bulaflt›rabileceklerinden (pencere dönemi), en iyi önlem: gü<strong>ve</strong>nilir olmayan <strong>ve</strong> riskli cinsel iliflkiye girenlerin ba-<br />
¤›flç› olarak kabul edilmemesidir.<br />
‹ntra<strong>ve</strong>nöz uyuflturucu ba¤›ml›s›, faktör preparat› kullanan (örn: hemofili hastas›) <strong>ve</strong>ya para <strong>ve</strong>rerek ya da baflkalar›<br />
ile para karfl›l›¤› cinsel iliflkide bulundu¤u bilinen biriyle (bir defa bile olsa) cinsel iliflkide bulunanlardan <strong>12</strong> ay süre ile<br />
kan al›nmamal›d›r. Kad›n biseksüel bir erkek ile cinsel iliflkiye girmiflse <strong>12</strong> ay süre ile ba¤›flç› olamaz. AIDS oldu¤u bilinen<br />
ya da ARC semptomlar› olanlar ile iliflkiye girenler hiçbir zaman ba¤›flç› olamaz. ‹ntra<strong>ve</strong>nöz uyuflturucu ba¤›ml›s›<br />
olan, faktör preparat› kullanan, para <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya uyuflturucu karfl›l›¤› cinsel iliflkide bulunan, erkek erke¤e homoseksüel<br />
iliflkide bulunanlar (bir kere bile olsa) hiçbir zaman ba¤›flç› olamaz.<br />
21. soru Sifiliz, bel so¤uklu¤u geçiren <strong>ve</strong> bu nedenle tedavi olanlardan tedavinin bitmesinden sonra sa¤l›kl› kalmak<br />
kofluluyla ancak <strong>12</strong> ay sonra kan al›nabilir. RPR (sifiliz için) testi pozitif olanlar, tedavi sonras› bu testin negatifleflmesinden<br />
<strong>12</strong> ay sonra kan <strong>ve</strong>rebilirler.<br />
22. soru Creutzfeldt-Jakobs Hastal›¤› aç›s›ndan sorulmufltur. Herhangi bir dönemde insan hipofiz bezinden elde<br />
edilen ürünlerden (örne¤in büyüme hormonu) kullananlar <strong>ve</strong> duramater / korneal greft al›c›lar›, inkübasyon süresi çok<br />
uzun olan hastal›k etkeni (prion) tafl›yabilecekleri <strong>ve</strong> bulaflt›rabilecekleri için hiçbir zaman kan <strong>ve</strong>remezler. Creutzfeld-<br />
Jakobs hastal›¤› <strong>ve</strong>ya di¤er bulafl›c› spongioform hastal›klar aç›s›ndan ailevi riski oldu¤u söylenenler de asla ba¤›flç› olamazlar.<br />
Ancak rekombinant metotlarla üretilen hormonu alanlar için böyle bir tehlike yoktur <strong>ve</strong> bu kifliler ba¤›flç› olabilir.<br />
23. soru kan yoluyla tüberküloz mikrobunun bulaflmas›n› önlemek amac›yla sorulmufltur. Aktif tüberkülozu olanlardan<br />
kan al›nmaz. Tüberküloz geçirmifl, tedavi sonras› tamamen düzelmifl bireylerden 2 y›l boyunca kan al›nmaz.<br />
PPD deri testi pozitif olup akci¤er grafisi normal olan sa¤l›kl› kiflilerden kan al›nabilir.<br />
30. soruya cevap olarak AIDS oldu¤unu <strong>ve</strong>ya bundan flüphe duydu¤unu <strong>ve</strong>ya AIDS’li biriyle cinsel iliflkide bulundu¤unu<br />
söyleyen kifliden hiçbir zaman kan al›nmaz.<br />
32. soru ile tarif edilen durum ARC (AIDS’le ‹liflkili Kompleks) belirti <strong>ve</strong> bulgular›d›r. Bu soruya “e<strong>ve</strong>t” cevab› <strong>ve</strong>renler<br />
sürekli reddedilir.<br />
33. soru gebelikle ilgilidir. Gebelik <strong>ve</strong> emzirme dönemi boyunca kan al›nmaz (Do¤um sonras› 6 hafta, 9 ay <strong>ve</strong>ya<br />
emzirme devam etti¤i sürece). Çok özel durumlarda <strong>ve</strong> gebeyi takip eden hekimin onay› ile gebelik s›ras›nda kan al›-<br />
nabilir. Otolog ba¤›fl için hekimin izni gereklidir. Kendisine kan <strong>ve</strong>rilmedikçe düflükler <strong>ve</strong>ya küretaj (uygun koflullarda<br />
yap›lm›fl) kan ba¤›fl›na engel de¤ildir. Ancak gebelik ilk 3 aydan sonra sonlanm›flsa 6 hafta sonras›na kadar kan al›nmaz<br />
Ba¤›flç› sorgulama formuna ba¤›flç›n›n onay› <strong>ve</strong> imzas› mutlaka al›nmal›d›r.<br />
- 40 -
Change language