De Dialectica van Johannes Caesarius (ca. 1468 – 1550)

More documents

Recommendations

Info

150 Hoofdstuk 6. Commentaar op tractaat 9 Tempus aut originem habet, aut non. Sed quoniam mundus aeternus est (id enim paulisper argumenti gratia concedatur), mundus vero sine tempore esse non potuit, tempus quoque aeternum est. Sed quod aeternum est caret origine, tempus igitur originem non habet.” En DDT 1193A13-B9: “At si per impossibilitatem idem desideretur ostendi, dicetur hoc modo: Tempus aut originem habet, aut non. Sed si tempus habet originem, non fuit semper. Tempus autem habet originem, fuit igitur quando non fuit tempus. Sed fuisse temporis est significatio, fuit igitur tempus quando non fuit tempus, quod fieri non potest. Non est igitur ullum principium temporis. Posito namque ut ab ullo principium coeperit, inconveniens quoddam atque impossibile contingit, fuisse tempus quando non fuerit tempus. Reditur itaque ad alteram partem, quod origine careat”). Met een directe redenering: (39) Tijd heeft een begin of heeft geen begin De wereld is eeuwig De wereld kan niet bestaan zonder tijd Dus tijd is eeuwig Wat eeuwig is heeft geen begin Dus tijd heeft geen begin Met een reductio ad absurdum: (40) Tijd heeft een begin of heeft geen begin Stel dat tijd een begin heeft Dus er was ooit toen er geen tijd was ‘Was’ is een indicatie van tijd Dus er was tijd toen er geen tijd was, hetgeen onmogelijk is Dus tijd heeft geen begin In beide argumentaties is de eerste premisse, die uitdrukt dat tijd of een begin heeft of niet, overbodig. Deze premisse heeft geen enkele functie voor het bereiken van de conclusie. Maar dit is wel het enige punt in de hele argumentatie waar de verdeling door negatie wordt genoemd. Beide argumentaties blijken dus helemaal niet af te hangen van verdeling! Zie Stumps commentaar op deze voorbeelden bij Boëthius. 48 p. 91, r. 37, Locus vero maxima. Boëthius geeft geen maximale propositie voor argumenten ‘vanuit verdeling’, Caesarius wel. Hij gebruikt als maximale propositie een citaat van Boëthius, DDT 1193B12-13: “Itaque sublato uno alterum manet, posito altero reliquum tollitur.” 48 Zie Stump in Boëthius, De topicis differentiis [Stump], p. 125.
6.2 Een commentaar op de afzonderlijke hoofdstukken 151 p. 91, r. 39, per partitionem. Ook bij de bespreking van verdeling door deling put Caesarius gretig uit Boëthius’ DDT. De onderscheidingen en de voorbeelden zijn uit Boëthius overgenomen. Boëthius bespreekt deze locus wel uitgebreider. p. 92, r. 2, an canis substantia sit. Als voorbeeld van een argumentatie vanuit verdeling door deling waarbij de delen tegelijk waar kunnen zijn geeft Caesarius: (41) Een blaffend beest is een substantie, een zeedier is een substantie en een hemelse ster in een substantie Dit zijn de drie dingen die de naam ‘hond’ betekent Dus een hond is een substantie Caesarius geeft hier geen maximale propositie. Hoofdstuk 24: Hoe een dialectische aantoning verschilt van een bewijs In dit hoofdstuk zet Caesarius de verschillen tussen een dialectische aantoning (dialectica probatio) en een bewijs (demonstratio) op een rijtje. • Bij een bewijs zijn de premissen van waaruit een argumentatie wordt opgesteld eigen aan het onderwerp in kwestie; bij een dialectische aantoning gaat het om algemene premissen. • Bij een bewijs zijn de premissen altijd noodzakelijk; bij een dialectische aantoning zijn ze soms noodzakelijk, soms waarschijnlijk. • Een bewijs zit vast aan de argumentatievormen syllogisme en inductie; bij een dialectische aantoning komen bijna alle vormen voor. Caesarius noemt syllogisme, enthymeme en voorbeeld. . Boëthius legt de nadruk op het tweede verschil, zie DDT 1181C10- 1182C6, met name DDT 1181D2-1182A6: “Quorum quidem dialecticus atque orator in communi argumentorum natura versatur. Uterque enim sive necessaria, sive minime, probabilia tamen argumenta sequitur. His igitur illae duae species argumenti famulantur, quae sunt probabile ac necessarium, probabile ac non necessarium. Philosophus vero ac demonstrator de sola tantum veritate pertractat, atque sint probabilia sive non sint, nihil refert, dummodo sint necessaria. Hic quoque his duabus speciebus utitur argumenti, quae sunt probabile ac necessarium, necessarium ac non probabile.”
Page 1:
De Dialectica van Johannes Caesariu
Page 4 and 5:
4 Inhoudsopgave 3.5 Verwijzingen .
Page 6 and 7:
6 Dank
Page 8 and 9:
8 Inleiding
Page 11 and 12:
Hoofdstuk 1 Johannes Caesarius 1.1
Page 13 and 14:
1.2 Contacten 13 op 15 december 155
Page 15 and 16:
1.2 Contacten 15 aan Gratius of dez
Page 17 and 18:
1.3 Werk en betekenis 17 De werken
Page 19 and 20:
Hoofdstuk 2 Humanisme en Dialectiek
Page 21 and 22:
2.2 Humanisme en dialectiek 21 tuss
Page 23 and 24:
2.2 Humanisme en dialectiek 23 de t
Page 25 and 26:
2.3 Andere stromingen in de dialect
Page 27 and 28:
2.4 Humanistische dialectiekleerboe
Page 29 and 30:
Hoofdstuk 3 Caesarius’ Dialectica
Page 31 and 32:
3.1 Titelblad en opdracht 31 zijn o
Page 33 and 34:
3.2 Het voorwoord 33 ze haar eigen
Page 35 and 36:
3.3 Barbaarse sofisten 35 (antieke)
Page 37 and 38:
3.4 De opzet van de Dialectica 37 d
Page 39 and 40:
3.4 De opzet van de Dialectica 39 v
Page 41 and 42:
3.5 Verwijzingen 41 auteur noemt. O
Page 43 and 44:
3.5 Verwijzingen 43 Petrus Hispanus
Page 45 and 46:
3.6 Grieks 45 Daarom hebben wij gez
Page 47 and 48:
3.7 Populariteit 47 Legenda: Au = A
Page 49 and 50:
3.7 Populariteit 49 Agricola’s De
Page 51 and 52:
3.7 Populariteit 51 gegeven. 74 Dit
Page 53:
Deel II Tractaat 9: De locis dialec
Page 57 and 58:
Hoofdstuk 4 De topica voor Caesariu
Page 59 and 60:
4.1 Aristoteles 59 is vanzelf duide
Page 61 and 62:
4.1 Aristoteles 61 Als de soort een
Page 63 and 64:
4.2 Boëthius 63 een algemene intro
Page 65 and 66:
4.2 Boëthius 65 Maar deze argument
Page 67 and 68:
4.3 Middeleeuwen 67 ligt zijn de ma
Page 69 and 70:
4.3 Middeleeuwen 69 deleeuwen. Het
Page 71 and 72:
4.4 Agricola 71 say’. 44 . Het gr
Page 73 and 74:
4.4 Agricola 73 Boëthius en de sch
Page 75 and 76:
Hoofdstuk 5 De tekst van tractaat 9
Page 77 and 78:
Caput 3: De multiplici argumenti si
Page 79 and 80:
Caput 6: Quid sit locus maxima et q
Page 81 and 82:
descriptio, nec descriptum. Praeter
Page 83 and 84:
Caput 10: De aliis quibusdam modis
Page 85 and 86:
Vilius argentum est auro. Hinc etia
Page 87 and 88:
in unaquaque artium penitus eruditi
Page 89 and 90:
persequi ac demum ultimo afficere s
Page 91 and 92:
Similiter et qui a divisione locus
Page 93 and 94:
Hoofdstuk 6 Commentaar op tractaat
Page 95 and 96:
6.2 Een commentaar op de afzonderli
Page 97 and 98:
6.2 Een commentaar op de afzonderli
Page 99 and 100: 6.2 Een commentaar op de afzonderli
Page 149: 6.2 Een commentaar op de afzonderli
Page 153 and 154: 6.3 Conclusie 153 termediate betwee
Page 155 and 156: 6.3 Conclusie 155 Te pas en te onpa
Page 157 and 158: Bijlage A Tractaten en capita van C
Page 159 and 160: Tractaten en capita van Caesarius
Page 167 and 168: Bijlage B Overzicht van de loci van
Page 169 and 170: Overzicht van de loci van Caesarius
Page 177 and 178: Bibliografie Agricola, R., De inven
Page 179 and 180: Bibliografie 179 Hutten, U. von, Ep
Page 181: Bibliografie 181 Risse, W., Die Log
show all

De Dialectica van Johannes Caesarius (ca. 1468 – 1550)

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?