De Dialectica van Johannes Caesarius (ca. 1468 – 1550)
De Dialectica van Johannes Caesarius (ca. 1468 – 1550)
De Dialectica van Johannes Caesarius (ca. 1468 – 1550)
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Hoofdstuk 5<br />
<strong>De</strong> tekst <strong>van</strong> tractaat 9: <strong>De</strong> locis dialecticis<br />
In tractatum nonum de locis dialecticis praefatio<br />
Superest pars illa dialecti<strong>ca</strong>e quae locos nobis subministrat e quibus argumenta<br />
veluti eruuntur, atque ea quidem potissimum, per quae de quavis re,<br />
immo vero et de principiis etiam disciplinarum probabiliter disputare contingit.<br />
Unde evenisse reor quod dialecti<strong>ca</strong> ipsa a quibusdam dicta est ars 5<br />
artium et scientia scientiarum, ac proinde digna iudi<strong>ca</strong>ta quae primum locum<br />
inter artes atque scientias omnes obtineat. Tum et eodem iure disputatoria<br />
ars appelletur, id quod nomen ipsum apud Graecos plane indi<strong>ca</strong>t, quippe<br />
quod non aliunde deduci certum est quam a Graeco verbo , quod<br />
praeter alia, quae signifi<strong>ca</strong>t, disputo quoque apud nos signifi<strong>ca</strong>t, id quod 10<br />
facile iis pro comperto esse potest qui vel mediocriter illius gentis linguam<br />
<strong>ca</strong>llent. Quam qui improbant ac per hoc ut inutilem contemnunt, hi mihi<br />
videntur vel invidia torqueri vel stupore gravari adeo ut sint plane sine omni<br />
iudicio. An iidem nesciunt a Quintiliano probatissimo gravissimoque studiorum<br />
censore suasum esse ut a Graeco sermone pueri initium disciplinarum 15<br />
<strong>ca</strong>pessant? Nec iniuria quidem, quippe quod (ut idem autor est) a Graecis<br />
ad nos omnes bonae artes manarint. Sed hi, ut video, sicut nihil probant<br />
nisi quod ad suum faciat palatum, ita Gryllum suum ducem (ut est apud<br />
Plutarchum) sequentes per lo<strong>ca</strong> inculta prorsus steriliaque et pene deserta<br />
glandibus adhuc vesci malunt quam per amoenos atque feraces <strong>ca</strong>mpos 20<br />
spatiantes optimas colligere fruges, unde probe pas<strong>ca</strong>ntur. At de hoc satis<br />
superque ad praesens.<br />
Caeterum in hac parte de locis id praestitit quod nec ante nec post<br />
alius quispiam, Rodolphus Agricola e Frisia, quae Germaniae haud ignobilis<br />
provincia est, vir profecto non satis laudatus, etiam a laudatissimis viris 25<br />
Hermalao Barbaro et Erasmo Roterodamo, cuius proinde si etiam vestigia<br />
imitari velim, vix potero. Ita enim omnia et graviter et acute ab eo tradita<br />
sunt ut veluti maiestas quaedam in his elucere videatur. Tamen si quid<br />
obiter apud eundem invenero quod ad rem nostram faciat, faciet autem<br />
haud dubie plurimum, haud gravabor huic parti inserere, quantum quidem 30<br />
nostra haec institutio ferre possit.