De Dialectica van Johannes Caesarius (ca. 1468 – 1550)

More documents

Recommendations

Info

16 Hoofdstuk 1. Johannes Caesarius 1.3 Werk en betekenis We mogen Caesarius beschouwen als de grondlegger van de studie van het Grieks in het gebied Nederrijn-Westfalen en omstreken. Onderwijs over de Griekse taal was in Caesarius’ tijd iets betrekkelijk recents in het gebied boven de Alpen. Hegius moet in Deventer rond 1483 een van de eerste docenten Grieks geweest zijn, waarbij moet worden opgemerkt dat het niveau niet al te hoog kan zijn geweest. 15 Het was dus een zeer groot compliment voor Caesarius dat men in zijn tijd prijzend zei dat je bij hem meer kon leren over het Grieks dan in het veelgeroemde Bologna. In een brief aan Caesarius spreekt Erasmus hem aan als de ‘redder’ of ‘beschermer’ van het Grieks en Latijn (vindex utriusque literaturae). Verderop in de brief spreekt hij zijn verbazing uit over het feit dat zo’n oude stad als Keulen in het verwelkomen van Grieks achterloopt op de Russen, Schotten en Ieren. Roem en aanzien verkreeg Caesarius niet zozeer door eigen literaire prestaties als wel door zijn jarenlange pedagogische werkzaamheden als latinist en in het bijzonder als graecus. Uit deze onderwijzende werkzaamheden kwamen drie veelgebruikte leerboeken voort, voor elk vak van het trivium één: voor grammatica de Compendiaria artis grammaticae institutio (Keulen, 1525, herdrukt in Freiburg in 1533 en 1542), voor dialectiek de Dialectica in X tractatus digesta (eerste druk Keulen, 1520) en voor retorica de Rhetorica in VII libros sive tractatus digesta (Keulen, 1529 en vaker). Naast zijn werkzaamheden als leraar Grieks en als samensteller van leerboeken voor het trivium heeft Caesarius verschillende, met name klassieke, werken uitgegeven, waaronder de Introductio Iacobi Fabri Stapulensis in arithmeticam Boethii (1513); Boëthius, De consolatione philosophiae (Keulen, 1517); brieven van Horatius (Keulen, 1523); Plinius’ Historia Naturalis (Keulen, 1524); De grammaticus Diomedes (Haguenau, 1526); Celsus’ De re medica libri octo (Haguenau, 1528) en een werkje van Plinius met de titel De medicina piscium (Staatsburg 1534). Caesarius meent dat zijn uitgave van de Historia Naturalis een grote verbetering is ten opzichte van eerdere uitgaven, maar in werkelijkheid heeft hij vooral de drukfouten uit de uitgave van zijn voorganger Hermolaus Barbarus gehaald. Door de snelle opeenvolging van nieuwe uitgaven van Plinius’ grote werk raakt de editie van Caesarius al spoedig in onbruik. Toch blijft Caesarius bekend staan als de man van de Plinius-editie. 15 P. N. M. Bot, Humanisme en onderwijs in Nederland, Utrecht & Antwerpen: Spec- trum, 1955, pp. 181-184.
1.3 Werk en betekenis 17 De werken van de grammaticus Diomedes heeft hij niet zozeer uitgegeven als wel geïnterpreteerd en vrij willekeurig -zonder inachtneming van de verschillende handschriften- herschreven tot een leesbare tekst. Caesarius’ uitgave van De consolatione philosophiae is een verbetering van de uitgave die Murmellius in 1514 had bezorgd. De meeste werken zijn opgedragen aan leerlingen van adellijke afkomst.
Page 1: De Dialectica van Johannes Caesariu
Page 4 and 5: 4 Inhoudsopgave 3.5 Verwijzingen .
Page 6 and 7: 6 Dank
Page 8 and 9: 8 Inleiding
Page 11 and 12: Hoofdstuk 1 Johannes Caesarius 1.1
Page 13 and 14: 1.2 Contacten 13 op 15 december 155
Page 15: 1.2 Contacten 15 aan Gratius of dez
Page 19 and 20: Hoofdstuk 2 Humanisme en Dialectiek
Page 21 and 22: 2.2 Humanisme en dialectiek 21 tuss
Page 23 and 24: 2.2 Humanisme en dialectiek 23 de t
Page 25 and 26: 2.3 Andere stromingen in de dialect
Page 27 and 28: 2.4 Humanistische dialectiekleerboe
Page 29 and 30: Hoofdstuk 3 Caesarius’ Dialectica
Page 31 and 32: 3.1 Titelblad en opdracht 31 zijn o
Page 33 and 34: 3.2 Het voorwoord 33 ze haar eigen
Page 35 and 36: 3.3 Barbaarse sofisten 35 (antieke)
Page 37 and 38: 3.4 De opzet van de Dialectica 37 d
Page 39 and 40: 3.4 De opzet van de Dialectica 39 v
Page 41 and 42: 3.5 Verwijzingen 41 auteur noemt. O
Page 43 and 44: 3.5 Verwijzingen 43 Petrus Hispanus
Page 45 and 46: 3.6 Grieks 45 Daarom hebben wij gez
Page 47 and 48: 3.7 Populariteit 47 Legenda: Au = A
Page 49 and 50: 3.7 Populariteit 49 Agricola’s De
Page 51 and 52: 3.7 Populariteit 51 gegeven. 74 Dit
Page 53: Deel II Tractaat 9: De locis dialec
Page 57 and 58: Hoofdstuk 4 De topica voor Caesariu
Page 59 and 60: 4.1 Aristoteles 59 is vanzelf duide
Page 61 and 62: 4.1 Aristoteles 61 Als de soort een
Page 63 and 64: 4.2 Boëthius 63 een algemene intro
Page 65 and 66: 4.2 Boëthius 65 Maar deze argument
Page 67 and 68:
4.3 Middeleeuwen 67 ligt zijn de ma
Page 69 and 70:
4.3 Middeleeuwen 69 deleeuwen. Het
Page 71 and 72:
4.4 Agricola 71 say’. 44 . Het gr
Page 73 and 74:
4.4 Agricola 73 Boëthius en de sch
Page 75 and 76:
Hoofdstuk 5 De tekst van tractaat 9
Page 77 and 78:
Caput 3: De multiplici argumenti si
Page 79 and 80:
Caput 6: Quid sit locus maxima et q
Page 81 and 82:
descriptio, nec descriptum. Praeter
Page 83 and 84:
Caput 10: De aliis quibusdam modis
Page 85 and 86:
Vilius argentum est auro. Hinc etia
Page 87 and 88:
in unaquaque artium penitus eruditi
Page 89 and 90:
persequi ac demum ultimo afficere s
Page 91 and 92:
Similiter et qui a divisione locus
Page 93 and 94:
Hoofdstuk 6 Commentaar op tractaat
Page 95 and 96:
6.2 Een commentaar op de afzonderli
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
6.3 Conclusie 153 termediate betwee
Page 155 and 156:
6.3 Conclusie 155 Te pas en te onpa
Page 157 and 158:
Bijlage A Tractaten en capita van C
Page 159 and 160:
Tractaten en capita van Caesarius
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Bijlage B Overzicht van de loci van
Page 169 and 170:
Overzicht van de loci van Caesarius
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Bibliografie Agricola, R., De inven
Page 179 and 180:
Bibliografie 179 Hutten, U. von, Ep
Page 181:
Bibliografie 181 Risse, W., Die Log
show all

De Dialectica van Johannes Caesarius (ca. 1468 – 1550)

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?