De Dialectica van Johannes Caesarius (ca. 1468 – 1550)

More documents

Recommendations

Info

46 Hoofdstuk 3. Caesarius’ Dialectica In deze interesse in de Griekse taal hebben we opnieuw, na de verwijzingen naar klassieke auteurs in 3.5, een element gevonden dat dit qua opzet traditionele boek toch maakt tot een typisch humanistisch handboek. In scholastieke schoolboeken treffen we een dergelijke interesse niet aan. 3.7 Populariteit Caesarius’ Dialectica was in de zestiende eeuw een enorm populair leerboek voor dialectiek. In deze sectie zal ik achtereenvolgens ingaan op de drukgeschiedenis van het werk, het gebruik op universiteiten en op de vraag wat dit leerboek zo succesvol maakte. Peter Mack heeft in zijn proefschrift een inventarisatie gemaakt van de edities van Caesarius’ Dialectica in de zestiende eeuw door de gegevens uit Risse, Bibliographica Logica, de National Union Cataloque en de Index Aureliensis te combineren. 55 In totaal telt hij 73 edities in de zestiende eeuw. Ik heb de tabel 3.3 en 3.4 uit zijn proefschrift overgenomen. Augsburg 35 Basel 59 Lyon 37, 39, 41, 44, 45, 46, 48 (2x), 51, 52, 53, 55, 56, 67 Keulen 20, 26, 32, 35, 37, 42, 45, 52, 56, 57, 58, 59, 62, 64, 67, 68, 70, 77 Kraków 38, 41, 43, 45, 46, 50, 59 Mainz 21, 40, 42, 43, 45, 48, 49, 50, 52 Parijs 33, 34, 37, 38 (2x), 40 Venetië 40, 51, 59, 63, 66, 67, 73, 79, 89, 99 Tabel 3.3: De edities van Caesarius’ Dialectica in de zestiende eeuw, geordend naar plaats. Te oordelen naar het aantal edities was het werk het populairst in de jaren 1530-1570. Het hoogtepunt vormen de jaren veertig met 22 edities. De meeste edities zijn gedrukt in Caesarius’ woonplaats Keulen (18), maar ook Lyon (14), Venetië (10), Mainz (9), Kraków (7), Parijs (6) en Leipzig (6) waren belangrijke productiecentra. Het grote aantal edities in Mainz, een stad die verder toch geen groot centrum voor de pruductie van logicaleerboeken foeminini generis, subintellecto, ni fallor, artis nomine, quod Graece dicitur, quod utique foeminini generis nomen est, ut, quod huic respondet apud nos, ars.” 55 P. Mack, Rudolph Agricola and Renaissance Dialectic, ongepubliceerd proefschrift, Warburg Institute, University of London, 1983, p. 312-314; W. Risse, Bibliographia logica, Hildesheim: Georg Olms Verlagsbuchhandlung, 1965, passim; Index Aureliensis, Catalogus librorum sedecimo saeculo impressorum, Baden Baden: Koerner, 1962-, deel 1, band 4, pp. 142-151. 57 Overgenomen uit Mack, Rudolph Agricola, p. 314.
3.7 Populariteit 47 Legenda: Au = Augsburg B = Basel F = Freiburg K = Keulen Kr = Kraków Le = Leipzig Ly = Lyon 25 M = Mainz P = Parijs V = Venetië F V 20 Kr Kr Kr Au Kr Kr Ly B edities 15 Ly Ly V Ly Ly V P Ly Kr P Ly Ly P Ly Ly 10 P P Ly P Le Ly V Le M Ly V Le M M V Le M M Kr 5 Le M K Ly Le M K K V M K M K K V K K K K K K 1510- 19 K K K K K K V V 1520- 29 1530- 39 1540- 49 1550- 59 1560- 69 1570- 79 1580- 89 1590- 99 Tabel 3.2: De edities van Caesarius’ Dialectica in de zestiende eeuw, geordend naar jaar 57
Page 1: De Dialectica van Johannes Caesariu
Page 4 and 5: 4 Inhoudsopgave 3.5 Verwijzingen .
Page 6 and 7: 6 Dank
Page 8 and 9: 8 Inleiding
Page 11 and 12: Hoofdstuk 1 Johannes Caesarius 1.1
Page 13 and 14: 1.2 Contacten 13 op 15 december 155
Page 15 and 16: 1.2 Contacten 15 aan Gratius of dez
Page 17 and 18: 1.3 Werk en betekenis 17 De werken
Page 19 and 20: Hoofdstuk 2 Humanisme en Dialectiek
Page 21 and 22: 2.2 Humanisme en dialectiek 21 tuss
Page 23 and 24: 2.2 Humanisme en dialectiek 23 de t
Page 25 and 26: 2.3 Andere stromingen in de dialect
Page 27 and 28: 2.4 Humanistische dialectiekleerboe
Page 29 and 30: Hoofdstuk 3 Caesarius’ Dialectica
Page 31 and 32: 3.1 Titelblad en opdracht 31 zijn o
Page 33 and 34: 3.2 Het voorwoord 33 ze haar eigen
Page 35 and 36: 3.3 Barbaarse sofisten 35 (antieke)
Page 37 and 38: 3.4 De opzet van de Dialectica 37 d
Page 39 and 40: 3.4 De opzet van de Dialectica 39 v
Page 41 and 42: 3.5 Verwijzingen 41 auteur noemt. O
Page 43 and 44: 3.5 Verwijzingen 43 Petrus Hispanus
Page 45: 3.6 Grieks 45 Daarom hebben wij gez
Page 49 and 50: 3.7 Populariteit 49 Agricola’s De
Page 51 and 52: 3.7 Populariteit 51 gegeven. 74 Dit
Page 53: Deel II Tractaat 9: De locis dialec
Page 57 and 58: Hoofdstuk 4 De topica voor Caesariu
Page 59 and 60: 4.1 Aristoteles 59 is vanzelf duide
Page 61 and 62: 4.1 Aristoteles 61 Als de soort een
Page 63 and 64: 4.2 Boëthius 63 een algemene intro
Page 65 and 66: 4.2 Boëthius 65 Maar deze argument
Page 67 and 68: 4.3 Middeleeuwen 67 ligt zijn de ma
Page 69 and 70: 4.3 Middeleeuwen 69 deleeuwen. Het
Page 71 and 72: 4.4 Agricola 71 say’. 44 . Het gr
Page 73 and 74: 4.4 Agricola 73 Boëthius en de sch
Page 75 and 76: Hoofdstuk 5 De tekst van tractaat 9
Page 77 and 78: Caput 3: De multiplici argumenti si
Page 79 and 80: Caput 6: Quid sit locus maxima et q
Page 81 and 82: descriptio, nec descriptum. Praeter
Page 83 and 84: Caput 10: De aliis quibusdam modis
Page 85 and 86: Vilius argentum est auro. Hinc etia
Page 87 and 88: in unaquaque artium penitus eruditi
Page 89 and 90: persequi ac demum ultimo afficere s
Page 91 and 92: Similiter et qui a divisione locus
Page 93 and 94: Hoofdstuk 6 Commentaar op tractaat
Page 95 and 96: 6.2 Een commentaar op de afzonderli
Page 97 and 98:
6.2 Een commentaar op de afzonderli
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
6.3 Conclusie 153 termediate betwee
Page 155 and 156:
6.3 Conclusie 155 Te pas en te onpa
Page 157 and 158:
Bijlage A Tractaten en capita van C
Page 159 and 160:
Tractaten en capita van Caesarius
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Bijlage B Overzicht van de loci van
Page 169 and 170:
Overzicht van de loci van Caesarius
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Bibliografie Agricola, R., De inven
Page 179 and 180:
Bibliografie 179 Hutten, U. von, Ep
Page 181:
Bibliografie 181 Risse, W., Die Log
show all

De Dialectica van Johannes Caesarius (ca. 1468 – 1550)

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?