boblebadet

«Vi har gjort vårt, og har vært årvåkne nok. Det er et utslag
av uheldige omstendigheter som har ført til at regnskapssystemet
har brutt sammen.»
Trugsmål mot livsnerva
Bakgrunnen for at Sør-Varanger Invest kom i stand, er slik:
A/S Sydvaranger sin jernmalmproduksjon i Bjørnevatn og
Kirkenes har vori sjølve livsnerva i Sør-Varanger kommune
heilt sidan først på hundreåret. Tyskarane raserte så å seie alt i
Sør-Varanger hausten 1944. Men etter krigen vart Kirkenes og
A/S Sydvaranger bygd opp att. Frå 50-talet og fram til siste
halvpart av 70-talet gjekk gruva med solide overskot og skaffa
den største eigaren, staten, og Oslo kommune der hovudkontoret
framleis ligg, gode inntekter. Folk i kommunen hugsar denne
perioden som Den Gode Tida.
I 1985 var det i alt omlag 3-4000 arbeidsplassar i heile kommunen
- A/S Sydvaranger aleine sto for 1100-1200 av desse. I
mars 1986 vedtok Stortinget å trappe ned verksemda frå to til
eitt pelletsverk, med drift fram til 1998. I 1991 er det omlag
720 tilsette i A/S Sydvaranger. Eit stortingsvedtak 19. juni
1991 gir lokalsamfunnet eit pusterom på omlag 5 år før dei
mistar 400 arbeidsplassar til. Stortinget vedtok å leggje ned pelletsproduksjonen
heilt når dagbruddet er tømt for malm.
Stortingsvedtaket i 1986 om nedtrapping var politisk
omstridd, og møtte hard motstand i Sør-Varanger. Det finst
nemleg meir malm i gruvene i Bjørnevatn som gjer det muleg å
drive enno i mange år frametter. Men fordi malmen er dekka av
gråberg, trengst det nye investeringar for å henta han fram.
Stortingspolitikarane ville ikkje vere med på ei slik investering
i 1986, men i juni 1991 vart det likevel Stortingsfleirtal for å
starte underjordsdrift.
Då SVI vart skipa - for å roa ned dei tilsette og folket i Sør-
Varanger - var det eit mål for staten at investeringsselskapet
skulle skape 400 nye «basisarbeidsplassar» - dvs. arbeidsplassar
med produksjon av varer og tenester som har marknad utafor
regionen - innan 1991/92. I eit framlegg til regjeringa i
74
www.pdf-arkivet.no/folkvord/ 2014