PDFa jaitsi - Euskaltzaindia

Uztapideren bertsoa entzun zan une ura,
Aiako plazan arrigarria izan zan. Ura adierazteko
ez dago itzik. Ango parre-algarak
eta aiek oiuak! Ura jendearen eromena!
Bertsozaleak gozatzeko uneak oiek izaten
dira.
Orrelako gauzak, norberak bizitzen ez
baditu, eziñezkoa da gertatuaren berri besteri
ematea.
Orduan jendeak zeukan bertso-gosearekin,
eta Uztapideren graziarekin, alkatearen
aunditasuna adierazteko bat-batean
alako bertsoa botatzea, neurriz kanpokoa
gertatu zan entzuleentzat.
Baiña zearo alderantziz alkate jaunarentzat.
Garai artan ez baizegoan oiturarik
bertsolarien ateraldiak bromatzat artzeko,
eta orduko Aiako alkateak ere oso gaizki
artua izango zuan. Iseka edo errespetorik
eza iruditua izango zitzaion. Bestela, alako
agindurik etzuan emango bertsolarientzat.
Orrekin neurtzen da pekatuaren aunditasuna.
Ara nolakoa eman zuan alkateak agindua.
Bertso ura zala bid e egin zioten iraiñaren
ordaiñezko zigorra etzuten txantxetakoa
izan: bazkalondoan asi eta, berriz
plazan kantatzeko ardua iritxi arte, taberna
bakoitzean, kale barruko bost tabernetan
eta Armendiko benta seigarrena, danetan
bertso-saioa egin bear zuten. Eta
agindu ura bete arazteko, alkate jaunak
mutil bat jarri zuan, gelditu gabe jardun
zitezen.
Portetxaene tabernan bertsotan ari zirala,
Uztapidek bere gurasoak il berriak izan
nunbait, eta gai artara sartu ziranean kantatu
zuan bertsoa da ondoren datorrena.
Nere anai Patxi zanari ikasi nion:
Zortzi illabeten barruan il
zitzaizkidan bi gura so,
Berriz plazara
350
gauza orrekin nere biotza
samindua daukat oso.
Gure Jainkuak aien animak
zituan zerura jaso,
gu ildakoan aien ondara
juango gera akaso.
* * *
Ondaren datorren bertso au Anjel Arrillaga
zanari ikasi nion. Arruti basarrikoa
zan bera, eta leengusu txikia nuan nik. Bertso-zale
amorratua zan, eta berriak kantatzen
ere bapo moldatzen zana. Bere garaian
festa-giroan ibiltzen, berriz, gutxi
bezelakoa. Aian bertsolariak izan ziran
egun artan ere egin zituzten saiorik geienak
entzunak izango zituan.
Landaene ostatuan ari zirala, Uztapidek
botilleroari kantatutakoa da ondoren datorren
bertso au. Alkateak bertsolarien gidari
jarri zuan mutil ura zurrutero xamarra
izan nunbait; eta ostatu artan ere botilla
ardoa atera omen zuan, eta bertsolariei tragoxka
bana eman eta berak basoa beteta
edaten omen zuan, eta orduan onela kantatu
zion Uztapidek:
Botilleroak gu zaindutzeko
nola dadukan ordena,
orregatikan ateria du
botill ardorik onena.
Ikusitzen det beronek ere
ardoa maite duena,
guri emateko aitzakian
berak edan du geiena.
***
Armendi basarrian zegoan ostatu edo
benta-moduko bat garai artan. Gaur ere
basarria ortxe dago, baiña bentarik ez.
Armendi ori kale-ertzetik eun bat metrora
dago, eta bertsolariak, kaleko osta-