CUMHURİYET DÖNEMİ ŞİİRİNDE ANNE

“Anne Ne Yaptın” adlı şiirde, anne karnı onu yalnızlıktan ve hayatın tüm
sorumluluklarından uzak tutan güvenli bir yer olarak tanımlanır. Şiirde anne karnına
dönme arzusu sembollere başvurulmadan doğrudan verilir.
Cahit Sıtkı, psikanalizin bilinçaltına inen yöntemlerini şirine uygulamıştır. Bu
yöntem şairin hayal dünyasının kaynaklarını görmek açısından önemlidir. Şairin
“Anne Ne Yaptın” adlı bu şiirinde çevresi ile yaşadığı uyumsuzluk, onda anne
karnına dönme isteği uyandırmıştır. Bu şiirde Tarancı, bilinçaltını anne rahmine
dönerek yaşamak ister.
“Anne, Ne Yaptın?” adlı şiirinde şair, “Gün Eksilmesin Penceremden” adlı
şirininde söylediğinin tam tersini söyler bize. Yaşamak özlemini şiddetle dile getiren
“Her mihnet kabulüm” anlayışının aksine inceleyeceğimiz şiire dünyaya gelmemeyi
tercih eden şu dizelerle başlar.
“Anne sana kim dedi yavrunu doğurmayı?
Sanki karnında fazla yaramazlık mı ettim?
Senden istemiyordum ne tacı, ne sarayı;
Karnında yaşıyordum, kâfiydi saadetim.”
Şair “anne rahminde olmayı” bir mutluluk ortamı gibi görmektedir. Çünkü
yaşamak “ömür çürütmekten başka bir şey değildir. Yaşamanın verdiği zorlukları
“Anne sana kim dedi yavrunu doğurmayı? Sanki karnında fazla yaramazlık mı
ettim?” sözleriyle ifade eden şair, mutluluk ortamını özler. Peki, bu mutluluk ortamı
nasıl sağlanır? İnsanlar neden anne rahmine dönmek ister? “Saadet ortamı,
S.Freud’un ‘libido’ kavramına göre yaşamın gerçeğini yeniden oluşturma arzusudur.
122